پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ «زنجیره زرّین» امام رضا علیه‌السلام از مستندات اهل‌سنت

حدیث سِلسِلَةُ الذَّهَب، حدیث قدسی منقول از امام رضا علیه‌السلام در باب توحید و شروط آن است. امام رضا علیه‌السلام، این حدیث را هنگام عبور از نیشابور به طرف مرو بیان کرد. راویان این حدیث، همگی امامان معصومند تا به پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله و سرانجام به خداوند می‌رسد؛ به همین دلیل، این حدیث را «سلسلة الذهب» به معنای «زنجیرۀ زرّین» توصیف کرده‌اند.
 
علاوه بر این، نقل شده که امیری از امیران سامانی، این حدیث را با طلا نوشت و دستور داد آن را با وی در قبر بگذارند. از این‌رو، برخی همین قضیه را وجه نام‌گذاری حدیث به سلسلة الذهب دانسته‌اند.[1]

1- مولوی «علیرضا یعقوبی»، از خراسان:
بزرگان اهل‌سنت، به ویژه بزرگان و علمای اهل سنت خراسان، در مناسبت‌های گوناگون به زیارت قبور امام هشتم می‌رفتند و از ایشان استمداد می‌طلبیدند. وی با بیان اینکه حدیث سلسلة الذهب، جزء احادیث مشهور در کتب روایی اهل‌سنت است، اظهار داشت: این حدیث مشهور که نشان‌دهنده سبک خاص روایی علی بن موسی الرضا علیه‌السلام است و به اعتقاد محدثین اهل‌سنت، از نوع احادیث ابنا و آباء است، از معتبرترین احادیث در کتب اهل‌سنت است. در میان اهل‌سنت، حدیث احسن، حدیثی است که به وجود نازنین پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله نزدیک باشد و آنچه در اعتقادیات اهل‌سنت است، هیچ کس نزدیک‌تر به پیامبر، از اهل بیت نیست. در حدیث سلسله الذهب، این موضوع کاملاً رعایت شده است. مولوی یعقوبی اظهار داشت: امام احمد، وقتی بحث ثقه بودن راویان حدیث سلسله الذهب مطرح می‌شود، بیان می‌دارد، چنین حدیثی با این اسناد را اگر بر هر بیماری خوانده شود، شفا می‌یابد.[2]
 
2- «ماموستا عثمان یوسفی»، از آذربایجان غربی، امام جمعه شهر ربط سردشت:
علمای وهابیت مخالف توسل و تبرک به قبر اولیاء الهی و دعا نزد قبر ولی هستند، در حالی که علمای اهل‌سنت برای توسل و تبرک و برآورده شدن حاجت خودشان به زیارت قبر اولیای الهی می‌رفتند تا خداوند دعای آن‌ها را به اجابت برساند و بسیاری از علمای اهل‌سنت به زیارت قبر امام رضا علیه‌السلام می‌رفتند تا توسل و تبرک به این ولی خداوند داشته باشند و برخی دیگر زیارت قبر امام رضا به وسیله مردم را متذکر شدند. [3]

3- ماموستا «فریدون خلیلی»، از استان آذربایجان غربی، از روحانیون شاخص ماکو:
متوسل شدن به خداوند از طریق اولیاء الهی و خاصه امام رضا علیه‌السلام برای حاجات دنیوی و اخروی و واسطه قرار دادن این بزرگوار برای مغفرت و بخشش گناهان برای انسان، روح امید را زنده نگه می‌دارد و انسان، امیدوار است که خداوند به‌واسطه آبروی این بزرگواران، مشکلات و حاجات انسان را برآورده کند.[۴]

4- «فضل بن روزبهان خُنجی» از محققین اهل‌سنت
در قسمتی از صلوات خود بر امام رضا علیه‌السلام، با اشاره به سند حدیث سلسلة الذهب که تمامی روات آن، امامان معصوم هستند، تبرّک به آن را یادآور شده و می‌نویسد: «و این فقیر حقیر تجربه کرده‌ام که هر مریض که او را عیادت کرده و اجل او نرسیده بود، من به صدق این اسناد بر او خوانده‌ام؛ حق او را در روز شفا کرامت فرموده و اثر صحّت فی الحال در او ظاهر شده، و این از مجرّبات فقیر است».[5]

5- «محمد بن علیّ بن سهل شافعی»
حاکم نیشابوری از محمد بن علیّ بن سهل شافعی نقل می‌کند: هیچ امر مهم دینی و دنیایی برای من روی نداد که به بارگاه امام رضا علیه‌السلام برای آن حاجت رفتم و نزد قبرش خدا را خواندم، جز آنکه آن حاجت روا شد و خداوند مرا از آن امر مهم رهانید. سپس ابوالحسن گفت: این عادتم شده که به آن، در تمام اموری که بدان‌ها دچار می‌شوم، بروم؛ چرا که آن نزدم آزموده شده است.[6]

پی‌نوشت: 
[1]. هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۵ش، ج۴، ص۵۲۳.
[2]. پایگاه اطلاع رسانی دبیرخانه شورای برنامه ریزی مدارس علوم دینی اهل سنت، «احادیث و روایات اهل سنت مملو از عشق و ارادت به اهل بیت پیامبر به ویژه علی بن موسی الرضا(ع) است»، شناسه خبر: 9777، ۱۴ تیر ۱۳۹۸.
[3]. پایگاه اطلاع رسانی دبیرخانه شورای برنامه ریزی مدارس علوم دینی اهل سنت، «علمای وهابیت مخالف توسل و تبرک به قبر اولیای الهی و دعا نزد قبر ولی هستند»، شناسه خبر: 909، ۱۱ تیر ۱۳۹۹.
[4]. پایگاه اطلاع رسانی مدارس علوم دینی اهل سنت، «بزرگان اهل سنت سالهای سال در محضر نوادگان پیامبر (ص) حضور داشته‌اند و کسب فیض نموده‌اند»، شناسه خبر: 947، ۱۲ تیر ۱۳۹۹.
[5]. وَسیلَةُ الْخادِم إلَی الْمَخْدوم در شرح صلوات چهارده معصوم(ع)، فضل بن روزبهان خُنجی (قرن نهم و دهم هجری)، 1375ش، ص229.
[6]. فرائد السمطین، حمویی جوینی، موسسه محمودی، ج2، ص220، «اعتراف جماعة من علماء أهل السنة بأن قصد زيارة قبر الإمام الرضا عليه‌السلام و الدعاء عنده و التوسل به إلى اللّه تعالى مجرّب لقضاء الحاجات.