پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ عبدالحمید در ایام البیض[1] ماه رجب، درباره اعتدال و میانه‌روی در اسلام سخن گفت؛ وی پس از قرائت آیه 143 سوره بقره که مسلمانان را به «امت وسط» توصیف کرده، گفت: «بهترین راه و مسیر، مسیر اعتدال است. اسلام دین اعتدال است و بر دوری از افراط و تفریط، تأکید دارد. رسول اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله، همواره مواظب بودند که صحابه گرفتار «افراط» و «تفریط» نشوند. یک مرتبه تعدادی از صحابه به منزل آن حضرت آمدند و برنامه عبادت ایشان را جویا شدند. گفته شد که آن حضرت مقداری از شب را می‌خوابد و در آخر شب بیدار می‌شود و عبادت می‌کند و در روز هم، بعضی روزها روزه می‌گیرد و بعضی روزها می‌خورد. صحابه‌ای که برای تحقیق آمده بودند، با خود گفتند که آن حضرت معصوم است و نیازی به عبادت زیاد ندارد و ما باید بیشتر از ایشان عبادت کنیم. یکی از آنها تصمیم گرفت در طول زندگی روزه بگیرد، یکی دیگر تصمیم گرفت ازدواج نکند و عمرش را به عبادت سپری کند و دیگری گفت که شب‌ها نمی‌خوابد و تمام شب را عبادت می‌کند. آن حضرت وقتی مطلع شد، بسیار ناراحت شد و خطاب به آنها فرمود که من بیشتر و بهتر از همه شما، خدا را می‌شناسم و خداوند به این نوع عبادت شما راضی نیست؛ زیرا این افراط و تندروی در عبادت است و عبادت باید بر مسیر اعتدال و میانه‌روی باشد.

سیره و سنت رسول اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله در تمام زمینه‌ها بر وسطیت و اعتدال است. الله تعالی، افراط و تفریط را نمی‌پذیرد و هر عبادت و اعمال و روشی که از مسیر سنت خارج باشد، نزد الله تعالی مردود است. امروز بسیاری از افراد کارهایی انجام می‌دهند که اصل دین را زیر سؤال می‌برند و مانع دخول دیگران به دین می‌شوند. ما زمانی می‌توانیم در برنامه‌های خودمان موفق بشویم که بر مسیر اعتدال حرکت کنیم؛ نه زیاد سخت‌گیری باشد و نه هم کاملاً برنامه‌های دین را رها کنیم؛ بلکه بر مسیر قرآن و سیره آن حضرت حرکت کنیم».[2]

عبدالحمید به عنوان بحث اخلاقی اعتدال را مطرح کرده است، اما در زمانی که خود او، مسئولین را متهم می‌کند که کار شما باعث شده که مردم از دین گریزان شوند، جای چنین مثالی برای اعتدال صحیح نیست. وی به جای اینکه بگوید در عبادت، اعتدال داشته باشید و زیاده‌روی نکنید، باید مثالی بیاورد که این قدر کم عبادت نکنید و در حد اعتدال عبادت انجام دهید؛ مگر چه افرادی عبادت طاقت‌فرسا انجام می‌دهند که عبدالحمید، احساس وظیفه کرده، تذکر دهد که در عبادت میانه‌رو باشید؟!

وی طرف سخن خود را مشخص نکرده، اما اگر منظور وی از این تذکر، کنایه به متدینین کشور در توصیه به روزه ماه رجب و استقبال گسترده جوانان به اعمال اعتکاف باشد، باید بگوییم، در ماه‌های رجب، شعبان و رمضان عبادت بیشتر از معمول، سفارش متون دینی ما است. اعتکاف نیز زیاده‌روی در عبادت نیست، بلکه در سال سه روز روزه گرفتن و چند ساعت قرآن خواندن در روز پانزده ماه رجب، به عنوان اعمال ام‌داود[3] برای انسانی که در طول سال به دنیا مشغول می‌شود، نیاز است و افراط به حساب نمی‌آید.

اعتکاف امسال، پرشورتر از سال‌های گذشته، برگزار گردید و حدود 500 مسجد اضافه‌تر از سال قبل، به اعتکاف اختصاص پیدا کرد و حدود ۶۰ درصد معتکفان را جوانان و نوجوانان تشکیل می‌دهند؛ این اتفاقات نشان‌دهنده اشتباه عبدالحمید است که عملکرد مسئولین را باعث دوری از معنویات و دین معرفی کرده بود، در حالی که هر سال به تعداد معتکفین افزوده شده و افراد بسیاری خواستار شرکت در این مراسم هستند ولی کمی ظرفیت و امکانات مساجد، باعث شده، همه داوطلبان نتوانند در آن شرکت کنند.

پی‌نوشت:
[1].ایام البیض به روز‌های سیزدهم، چهاردهم و پانزدهم ماه قمری گفته می‌شود که نزد شیعیان، ایام البیض رجب و در مرتبه بعد شعبان و رمضان، از اهمیتی ویژه برخوردار است و مهم‌ترین عمل در این سه روز، اعتکاف و روزه‌داری است.
[2]. سخنان عبدالحمید در 6 بهمن 1402.
[3]. «عمل ام داود»