پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ بانوی وارسته، فاطمه دختر حزام فرزند خالد فرزند ربیعه فرزند کلاب که کنیه اش ام البنین است و مادرش از خانواده سهل بن عامر بن مالک بن جعفر بن کلاب است از نسل و خاندانی است که در زمره مردان شجاع و نامدار عرب در منطقه حجاز به شمار می‌روند.

البته ابوالفرج اصفهانی و صاحب عمدة الطالب، ایشان را با چند واسطه از نسل عبد مناف که از اجداد رسول خدا بود، می‌شمارند.(1)

پدر، دایی‌ها و اجداد ام البنین (سلام‌الله‌علیها) از سوی پدر و مادر، در دوران قبل اسلام در شمار دلیر مردان عرب به حساب می‌آمدند و شهامت آنان در میدان نبرد ستوده شده است.
بنابراین خاندان حضرت ام البنین (سلام‌الله‌علیها) در شرافت، شهامت، مردانگی، مهمان نوازی سرآمد مردم عصر خود بودند؛ همین موضوع در ازدواج امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) با ام البنین تأثیرگذار بود. حضرت که همیشه در پی همسری بود که از خاندان شجاعت و غیرت و فضیلت باشد، با برادرش عقیل که آشنا به انساب عرب بود، این مسئله را در میان گذاشت. امام از او خواست دختری از طایفه‌های مشهور عرب برایش برگزیند که به شجاعت و قهرمان پروری زبانزد باشند تا از او فرزندی رشید، دلیر و با شهامت پدید آید. عقیل گفت: با ام البنین (سلام‌الله‌علیها) از طایفه کلاب ازدواج کن! زیرا در میان عرب، شجاع‌تر از پدران وی وجود ندارد.(2)

تأکید امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) در انتخاب همسری شجاع و قهرمان پرور، اشاره به دو نکته دارد:
- نقش و اهمیّت مادر در تربیت فرزندان و نظام خانواده
وقتی امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) در ازدواج به اصالت نژاد توجه می‌کند درس تربیتی برای پیروان ایشان است و در کلام حضرت اینگونه آمده است که فرمود: «زیبایی اخلاق دلیل (پاکی وراثت و) فضیلت ریشه خانوادگی است.»(3) بنابراین صفات اجداد و والدین در رفتار فرزندان تأثیر خواهد داشت.

- امام با آینده نگری، رویدادهای آینده را پیش بینی کرد
امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) برای حماسه کربلا، که این خبر غیبی را به برخی از یاران و دیگر مسلمانان (ازجمله میثم تمار و هرثمه و سعد وقاص) بیان کرده بود، حضور فرزندی رشید مانند اباالفضل العباس در کنار امام حسین (علیه‌السلام) و زینب کبری (سلام‌الله‌علیها) برای حمایت از دین خدا را جهت ماندگارتر کردن این حماسه، ضروری می‌دانست.

ثمره ازدواج امیرالمومنین (علیه‌السلام) با ام البنین (سلام‌الله‌علیها) چهار پسر رشید به نامهای: عباس (علیه‌السلام)، جعفر، عبدالله، عثمان بود که به دلیل داشتن همین پسران، او را ام البنین، یعنی مادر پسران می‌خواندند. فرزندان ام البنین (سلام‌الله‌علیها) همگی در کربلا به شهادت رسیدند و نسل ایشان از طریق عبدالله فرزند حضرت اباالفضل ادامه یافت.
ام البنین (سلام‌الله‌علیها) همسر شهید و مادر چهار شهید شد که شیعیان در ادعیه خود، آرزوی همراهی با آنان را خواستارند.

پی‌نوشت:
1. مقاتل الطالبیین، ابوالفرج اصفهانی، ص53.
عمدة الطالب، ابن عنبه، ص356.
2. أعيان الشيعة، سيد محسن امین، ج8، ص389.
3. «حسن الاخلاق برهان کرم الاعراق.» عیون الحکم و المواعظ، علی بن محمد لیثی، ص228.