پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکی از ادعاها از سوی بسیاری از باستانگرایان، این است که کوروش همان ذوالقرنین قرآن است.

قرآن روایت می‌کند:

در داستان ذوالقرنین، در قرآن آمده که او به میان دو کوه رسید و در ورای آن، قومی را یافت که هیچ سخنی (جز سخن ذوالقرنین) را نمی‌‎‌فهمیدند: «حَتَّىٰ إِذَا بَلَغَ بَيْنَ السَّدَّيْنِ وَجَدَ مِن دُونِهِمَا قَوْمًا لَّا يَكَادُونَ يَفْقَهُونَ قَوْلًا». آنان گفتند ای ذوالقرنین! همانا یأجوج و مأجوج در زمین فساد می‌کنند. پس آیا ثروت خود را برای تو قرار دهیم تا بین ما و آن‌ها سدی بنا کنی؟ ذوالقرنین گفت آنچه پروردگارم به من بخشیده بهتر از مال و اموال شما است. ولی با نیروی خود مرا یاری کنید تا بین شما و آنان سدّی محکم بسازم: «قَالُوا يَا ذَا الْقَرْنَيْنِ إِنَّ يَأْجُوجَ وَمَأْجُوجَ مُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ فَهَلْ نَجْعَلُ لَكَ خَرْجًا عَلَىٰ أَن تَجْعَلَ بَيْنَنَا وَبَيْنَهُمْ سَدًّا قَالَ مَا مَكَّنِّي فِيهِ رَبِّي خَيْرٌ فَأَعِينُونِي بِقُوَّةٍ أَجْعَلْ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَهُمْ رَدْمًا». ذوالقرنین به ایشان گفت برای من تکه‌های آهن بیاورید. پس میان دو کوه را پُر کرد. گفت: بدمید! تا اینکه آتش را در آن شعله‌ور ساخت. گفت بیایید تا مس گداخته بر آن بریزم. از آن پس، دشمنان نتوانستند بر آن مسلط شده و در آن نفوذ کنند، یعنی نتوانستند از سدّ بالا بروند یا در آن حفره‌ای ایجاد کنند: «آتُونِي زُبَرَ الْحَدِيدِ ۖ حَتَّىٰ إِذَا سَاوَىٰ بَيْنَ الصَّدَفَيْنِ قَالَ انفُخُوا ۖ حَتَّىٰ إِذَا جَعَلَهُ نَارًا قَالَ آتُونِي أُفْرِغْ عَلَيْهِ قِطْرًا فَمَا اسْطَاعُوا أَن يَظْهَرُوهُ وَمَا اسْتَطَاعُوا لَهُ نَقْبًا». (سوره کهف: 93-97)

طبق یافته‌های بشری، یأجوج و مأجوج که هستند؟

محققین غربی، یأجوج و مأجوج را همان Gog and Magog می‌دانند که در کتاب مقدس یهودیت و مسیحیت از آن نام برده شده است.(1) برخی متون تاریخی کلاسیک گفته اند که یأجوج و مأجوج، دو قوم از اقوامِ شمال قفقاز (در منطقه داغستان روسیه امروزی) بوده اند.(2) برخی دیگر معتقدند که یأجوج و مأجوج، از مغولان بودند.(3) اما همه این سخنان، حدس و گمان است. یأجوج و مأجوج، اقوامی هستند که در 3 کتاب قرآن، عهد قدیم و عهد جدید از آنان نام برده شده. ولی یافته های بشری، اعم از آثار باستانی، کتیبه‌ها و... تاکنون نتوانسته به روشنی، هویت این دوم قوم را روشن کند.

از سویی دیگر، طبق کتاب های مقدس اسلام، یهودیت و مسیحیت، از یأجوج و مأجوج در حوادث آخرالزمانی یاد شده است. یعنی این دو قوم، در آن وقایع پایان تاریخ، نقشی فعال دارند. به عبارتی، این دو قوم، در گذشته وجود دارند، اکنون نیز وجود دارند و در آینده نیز وجود خواهند داشت.

به هر روی، در یافته های بشری، اسناد تاریخی و حتی اسناد دینی، هیچ شاهد و قرینه ای ولو ناقص و مبهم وجود ندارد که بتواند ارتباطی بین کوروش و دو قوم یأجوج و مأجوج برقرار و ساختِ سدّ به دست کوروش در برابر آن دو قوم را اثبات کند.

به عبارتی دیگر، برای اینکه بتوانیم ادعا کنیم کوروش در برابر یأجوج و مأجوج، سدّی بنا کرد، ابتدا باید دریابیم که این یأجوج و مأجوج که بودند و در کجا زندگی می کردند و سپس با سند و مدرک، ادعا کنیم که کوروش در برابر آنان سدّی ساخت. حال آنکه یافته های بشری، از اثبات این مقدمات و در نتیجه، رسیدن به مدعی باستانگرایان (ساختِ سدّ به دست کوروش در برابر آن دو قوم) ناتوان است.

نکته:

از دید نگارنده، نه کوروش دوم هخامنشی (مشهور به کوروش بزرگ) و نه اسکندر مقدونی (مشهور به اسکندر کبیر) هیچ یک مصداق ذوالقرنین نیستند. بلکه ذوالقرنین، ذوالقرنین است! ذوالقرنین از دید روایات اسلامی، پیش از حضرت موسی (علیه السلام) متولد شد. در حالی که کوروش بزرگ و اسکندر کبیر، هر یک چند قرن پس از حضرت موسی (علیه السلام) متولد شدند. طبق قرآن و روایات دینی، ذوالقرنین، صاحب غیبتی طولانی بود و اساساً ماجرای اصحاب کهف و ذوالقرنین (که یکی پس از دیگری در قرآن بیان شده) به این خاطر بوده که ذهن مسلمین، آماده‌ی فهم مسئله غیبت ولیّ خداوند شود. حال آنکه نه کوروش و نه اسکندر، هیچ یک از دیده‌ها غایب نشدند. پیشنهاد می‌شود این سه ویدیو (به ویژه ویدیو سوم) با دقت مشاهده شود:

پی نوشت:

1. بنگرید به: Murtazali Gadjiev, “DAGH BARY,” Encyclopædia Iranica, Last Updated: October 20, 2017
2. بنگرید به: Erich Kettenhofen, “DARBAND,” Encyclopædia Iranica, Last Updated: November 15, 2011
3. سید محمدحسین حسینی طهرانی، معادشناسی، مشهد: انتشارات علامه طباطبایی، ۱۴۲۵ هجری قمری، ج 4، ص 86-87. یعقوب جعفری، ذوالقرنین و قوم یأجوج و مأجوج، وقف میراث جاویدان، بهار و تابستان 1382، ش 41 و 42، ص 99.