پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ ابلاغ جانشینی و خلافت امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) در غدیرخم از سوی خداوند متعال، مهمترین وظیفه ای بوده که رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) مأمور به انجام آن بودند؛ زیرا اگر به هر دلیلی خلافت امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) به مسلمانان ابلاغ نمی‌شد، دین مبین اسلام ناقص می‌ماند، چراکه تنها راه تکامل دین و مهم ترین اصل آن، مسئله ولایت و بیان جانشینی امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) بوده است.
به همین دلیل خدای رحمان به رسول خود می‌فرماید: «يَاأَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ وَإِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ وَاللَّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ (مائده/67) اى پيامبر! آنچه را از پروردگارت بر تو نازل شده است به مردم برسان. اگر چنين نكنى امر رسالت او را ادا نكرده‌اى. خدا تو را از مردم حفظ مى‌كند، كه خدا مردم كافر را هدايت نمى‌كند.»

یکی از نکاتی که باید در مورد مسئله غدیر بیان شود، ترس محدثین اهل سنت از بیان واقعه غدیرخم است. با آنکه بیشتر اصحاب رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) در غدیرخم حضور داشتند، اما به دلیل اینکه خلفای اهل سنت قصدشان جلوگیری از انتشار حدیث شریف غدیرخم بوده است، به همین دلیل محدثین نیز از ترس حکام، از بیان این روایت خودداری می‌کردند.

با بررسی در منابع اهل سنت و بررسی تاریخ، مشخص می شود حکام جور و غاصبان خلافت امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) همواره در پی آن بوده اند که به هر نحو ممکن از نشر حدیث غدیر ممانعت کنند؛ زیرا اگر معنا و مفهوم واقعی حدیث غدیر در جامعه اسلامی انتشار پیدا کند، سبب می‌شود که مسئله جانشینی بعد از رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) باعث شود تا مسائلی چالشی در جامعه مطرح شود و حکام با مشکل اساسی مشروعیت مواجه شوند و حتی تا براندازی حکومتشان پیش رود.
بر اساس شواهد تاریخی، غاصبان حکومت، جامعه را به سمت و سویی سوق دادند که در آن جامعه، محدثین اهل سنت از بیان حدیث غدیر خوف و ترس داشتند. هر چند بعضی از محدثین اهل سنت به دور از تقوا و امانتداری، احادیثی که در فضائل اهل بیت (علیهم‌السلام) نقل شده بود را تحریف کردند و به دیگران نسبت دادند، اما بسیاری از راویان حدیث نیز با ترس از کشته شدن و خوف از مرگ، در این‌باره هیچ سخنی بر زبان جاری نکردند.

گنجی شافعی یکی از علمای اهل سنت است که در کتاب خود روایتی تاریخی را گزارش می کند و در آن از ترس راوی برای پرسیدن یک سؤال درباره واقعه غدیر خم پرده بر می دارد. او می نویسد: «سعید بن مسیب می‌گوید: به سعد بن ابی وقاص گفتم، من یک سؤال از تو دارم، اما از پرسیدن آن در هراس هستم و می‌ترسم. سعد بن ابی وقاص به من گفت: از من آنچه را که نمی‌دانی بپرس، زیرا من پسر عموی تو هستم. از او پرسیدم آیا با رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) در غدیر خم همراه بودی؟! او گفت: آری! پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) بر روی منبری قرار گرفت و دست علی بن ابی طالب (علیه‌السلام) را در دست گرفت و فرمود: هر کس من مولای او هستم، بعد از من، علی مولا و سرپرست او است. خدایا! دوستان او را دوست بدار و با دشمنان او دشمن باش. در این هنگام ابوبکر و عمر بن خطاب به امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) عرض کردند: روز را به شب رساندی، در حالیکه سرپرست هر مرد و زن با ایمانی هستی!»(5)
با بیان این روایت تاریخی که در منابع اهل سنت موجود است، مشخص می‌گردد جستجو درباره واقعه غدیر و پیگیری آن از سوی راویان و محدثین و علما، با ترس و دلهره همراه بود که علت آن ظلم حکام غاصب در قبال عوامل نقل این جریان بود. این سخنان دلیلی محکم برای اثبات مظلومیت امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) و پاسخ به چرایی عدم نشر واقعه الهی غدیر و ولایت حضرت، در طول تاریخ است.

پی‌نوشت:
1. گنجی شافعی، كفاية الطالب فی مناقب علی بن أبی طالب، ج1، ص62، دار إحياء تراث أهل البيت عليهم السلام. «عن سعيد بن المسيب قال: قلت لسعد بن أبی وقاص: إنی أريد أن أسألك ... أمسيت يا ابن أبی طالب مولى كل مؤمن ومؤمنة.»

محمدجواد مهریار