پایگاه جامع فرق، ادیان ومذاهب_ در دنيای اسلام، تنها مسئله‌ای که بيش از هر چيز ديگر به چشم می‌خورد اين است که چگونه ملتی که دارای مشترکات فراوانی چون پيامبر، کتاب، قبله، نماز، روزه، حج، جهاد و ... هستند و پیروان مذاهب آن، دارای دین واحدی هستند و در اصول اساسی اسلام (توحید، نبوت، معاد) اختلافی ندارند، هرچند در بحثهای کلامی، اصولی، فقهی، حدیثی و تفسیری اختلاف مختصری دارند، و اختلافشان در اصول سه‌گانه اعتقادی نیست؛ چگونه ممکن است در بدنه اين جماعت شکاف و از هم گسستگی وجود داشته باشد؟

در حالیکه در آموزه‌های قرآن کريم می‌بينيم که به همه‌ی مسلمانان دستور داده شده است که با کسانیکه حتی بر خلاف عقيده و دین شما هستند به خوبی رفتار کنيد. خداوند در قرآن می‌فرماید: «قُلْ يَا أَهْلَ الْكِتَابِ تَعَالَوْا إِلَىٰ كَلِمَةٍ سَوَاءٍ بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمْ أَلَّا نَعْبُدَ إِلَّا اللَّهَ وَلَا نُشْرِكَ بِهِ شَيْئًا...[آل‌عمران/63] بگو ای اهل کتاب! بیایید از آن کلمه حق که میان ما و شما یکسان است، پیروی کنیم که به جز خدای یکتا را نپرستیم، و چیزی را با او شریک قرار ندهید...»

در واقع، قرآن با این طرز استدلال به ما می‌آموزد، اگر کسانی حاضر نبودند در تمام اهداف مقدس، با شما همکاری کنند، بکوشید لا اقل در اهداف مهم مشترک همکاری آنها را جلب کنید و آن را پایه‌ای برای پیشبرد اهداف مقدستان قرار دهید؛ آیه فوق یک ندای وحدت است در برابر تمام مذاهب آسمانی که با تکیه بر مشترکاتشان، مانع از ایجاد تفرقه و دودستگی توسط دشمنان شوند؛ چرا که در اين برهه حساس تاريخ بشر که استعمار شرق وغرب با پدیده‌ی بیداری اسلامی (خصوصاً انقلاب اسلامی) احساس خطر کرده و منافع خود را در خطر دیده و به ایجاد تفرقه و دودستگی و ایجاد فرق ضاله مانند داعش و ... روی آورده است و از هر سو مسلمانان را احاطه کرده‌اند، وحدت موضوعی ضروری است.

وظيفه همه ما مسلمانان، تمسک و پيروی از قرآن و عترت رسول خداست که بزرگترين مناديان دعوت به اتحاد و يکدلی همه‌ی مسلمانان جهان هستند؛ زيرا ما به فراوانی در منابع اسلامی می‌بينيم که تا چه اندازه برای رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) موضوع وحدت بين مسلمين مهم بوده و ايشان به موازات گسترش توحيد و يکتاپرستی در جامعه انسانی به توحيد کلمه و وحدت امت اسلامی اهميت زيادی می‌دادند و هيچ عاملی را، شکننده‌تر از ايجاد شکاف در پيکر امت اسلامی نمی‌دانستند. همچنین باید گفت سیره ائمه معصومین (علیهم‌السلام) هم، وحدت مسلمانان و دوری آنان از تفرقه و منازعات سیاسی اجتماعی دین براندازانه بوده است.

حیات فکری و سیاسی امامان شیعه در طول تاریخ، بیانگر این واقعیت مهم است که همه اقدامات، قیامها، تعلیمات و هدایت‌های امامان معصوم (علیهم‌السلام) برای حفظ اسلام اصیل و جلوگیری از بدعت و تحریف در دین و پیشگیری از تشتت فکری و اعتقادی و تفرقه در بین امت اسلامی بوده است؛ این خط مشی و وظیفه سترگ را همه امامان شیعه به خوبی بر عهده گرفته و به ثمر رسانده‌اند و در شرایط کنونی، وظیفه همه فقها و علمای فرق اسلامی این است که این خط سیر را ادامه داده تا جلوی تفرق و تشتت فکری و نیز اضمحلال و فروپاشی جوامع اسلامی گرفته شود.

امام صادق (علیه‌السلام) به عنوان بزرگترین مفسّر قرآن و یادگار رسالت در عصر خویش، محور برادری و اتحاد و عامل همبستگی امت اسلامی است. بشریت تنها با شناخت اندیشه و عمل و اخلاق آن بزرگوار می‌تواند راهی به سوی اتحاد جهانی و برادری جوامع بشری بر روی خویش بگشاید.

در ادامه تعدادی از احادیث امام صادق (علیه‌السلام) را پیرامون مساله اتحاد و برادر دینی بیان می‌کنیم:
امام صادق (علیه‌السلام) در مورد اتحاد و همدلی پیروان مذاهب اسلامی می‌فرمایند: «صدقة یحبها الله اصلاح بین الناس إذا تفاسدوا و تقارب بینهم إذا تباعدوا.[1] ایجاد وحدت هنگام پیدایش اختلاف، و تباهی امت و نزدیک کردن آنها در هنگام جدایی، صدقه‌ای است که خداوند آن را دوست دارد.«
همچنین فرمودند: «انما المؤمنون إخوة بنو أب و أم و إذا ضرب علی رجل منهم عرق سهر له الاخرون.[2] مؤمنان، با یکدیگر برادرند، و همگی فرزندان یک پدر و مادر هستند و چون رگ یکی از آنان زده شود [مصیبتی بر او وارد شود] دیگران در غم او خوابشان نبرد.»
و نیز فرمودند: «تواصلوا و تباروا و تراحموا و کونوا إخوة أبرارا کما أمرکم الله عزوجل.[3] همانگونه که خدای عزوجل به شما دستور داده، با هم پیوند داشته باشید، به یکدیگر نیکی کنید، و برادرانی نیکوکار باشید.»

پی‌نوشت:

[1]. کتاب الکافی، ج2، ص209.
[2]. کتاب الکافی، ج2، ص165.
[3]. وسایل الشیعه، ج8، ص552، ح3.