متن مقاله
آیت الله مرحوم سید مرتضی مجتهدی سیستانی (رحمةالله‌علیه) از علمای معاصر شیعه، در کتاب «صحیفه رضویه» به نقل از ملحقات مصباح کفعمی (رحمةالله‌علیه) زیارت‌نامه‌ای با عنوان «زیارت هفت حدیث امام رضا (علیه‌السلام)» نقل کرده است که برخی از مهم‌ترین مسائلی که در این زیارت‌نامه بدان اشاره شده است، عبارتند از:
1) اقرار به وحدانیت خداوند متعال
در ابتدای این زیارت‌نامه چنین می‌خوانیم: «اشهد ان لا اله الا الله وحده لا شریک له»؛ این عبارت که نماد وحدانیت خداست، به خوبی نشان می‌دهد که برخلاف ادعای وهابیون، شیعیان، به مسئله توحید و یگانگی پروردگار ملتزم بوده‌اند.
2) اقرار به رسالت نبی مکرم اسلام (صلی‌الله‌علیه‌وآله)
پس از اقرار به توحید، مسئله اذعان به نبوت رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) «اشهد ان محمداً عبده و رسوله»، دومین مسئله‌ای است که در زیارت هفت حدیث، خودنمایی می‌کند.
3) اذعان به وصایت امیرالمومنین (علیه‌السلام)
اذعان به مسئله جانشینی امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) پس از پیامبراکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله)، محور سوم این زیارت‌نامه تلقی می‌شود. «اشهد ان علیا ولیه و وصی رسوله»
4) زیارت امام رضا (علیه‌السلام) برطرف کننده اندوه‌ها و مشكلات
همان‌طور که از نام زیارت «هفت حدیث»، مشخص است در این زیارت‌نامه، هفت روایت، در بیان فضایل زیارت امام رضا (علیه‌السلام) بیان می‌شود؛ اولین فضیلت آن است که پیامبراکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) فرمودند: «سَتُدفَنُ بَضعَةُ مِنّي بِاَرضِ خراسان، ما زارها مکروب اِلّا نَفَّسَ اللهُ کَربَه و لا مُذنبٌ الا غَفَرَ ذَنبَه» به زودی پاره تنم در خراسان دفن می‌شود، شخصِ گرفتار اندوهناکی ایشان را زیارت نمی‌کند، مگر آن‌که خداوند متعال، اندوهش را برطرف می‌کند و گناهکاری به زیارت او نمی‌رود، مگر آن‌که خداوند گناه او را می‌آمرزد.
5) پاک شدن تمامی گناهان به واسطه زیارت امام رضا (علیه‌السلام)
دومین روایت نقل شده در این زیارت‌نامه، روایتی از امیرالمومنین (علیه‌السلام) است که فرمودند: «سَیُقتَلُ رجلٌ مِن وُلدی بِاَرضِ خراسان بالسم ظلما اسمُه اسمی.....اَلا مَن زاره فی غُربتِه غَفَرَاللهُ له ذنوبَه ما تقدم منها و ما تاخَّر و لَو کانت مثلَ عددِ النجوم و قطرِ الامطار و ورقِ الاشجار» به زودی فرزندی از فرزندانم در خراسان به وسیله سم، به شهادت می‌رسد، اسم او همانند اسم من، (علی) است؛ ... آگاه باشید که هر کس او را زیارت کند، گناهان قبل و بعدش پاک می‌شود، هرچند گناهانش به اندازه تعداد ستارگان، قطرات باران و برگ درختان باشد.
6) اعطای پاداشی، معادل پاداش انفاق کنندگان و مجاهدان در راه خدا، به زائر امام رضا (علیه‌السلام)
کلام نورانی امام باقر (علیه‌السلام) نیز سومین عبارتی است که در زیارت «هفت حدیث»، بدان اشاره شده است. آن حضرت فرموده‌اند: «یَخرُجُ رجلٌ مِن وُلدی، اسمه اسم امیرالمومنین، فَیُدفَنُ بِاَرضِ خراسان، مَن زاره عارفاً بحقها اعطاه اللهُ اجرَ مَن انفق مِن قَبلِ الفتح و قاتَلَ...» فرزندی از فرزندانم که اسمش همانند نام امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) است، در خراسان دفن می‌شود. خدای متعال به کسی‌که او را با معرفت زیارت کند، ثوابی معادل ثواب انفاق کنندگان قبل از فتح و قتال کنندگان در راه خدا، عنایت می‌فرماید.
7) ورود زائر امام رضا (علیه‌السلام) به بهشت با دستان مبارک امام صادق (علیه‌السلام)
امام صادق (علیه‌السلام) نیز در بیان فضیلت زیارت علی بن موسی الرضا (علیه‌السلام) فرمودند: «یُقتَلُ حَفَدَنی بِاَرضِ خراسان فی مدینه یُقالُ لها طوس، من زاره عارفا بحقه اخذتُهُ بیدی یوم القیامه و ادخلتُه الجنه و ان کان من اهلِ الکبائر» نوه من، در منطقه خراسان و شهری به نام طوس به شهادت می‌رسد، کسی‌که او را با معرفت زیارت کند، در روز قیامت دستش را خواهم گرفت و وارد بهشتش می‌کنم.
8) اجر 70 شهید رکاب رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) در پرونده عمل زائر حرم مطهر رضوی (علیه‌السلام)
امام صادق (علیه‌السلام) در فرمایش دیگری فرمودند: «مَن زاره عارفا بحقه اعطاه الله اجرَ سبعین شهیدا مِمَّن استشهد بین یدی رسول الله» کسی‌که امام رضا (علیه‌السلام) را با معرفت، زیارت کند، خدای متعال به او اجر 70 شهیدی که در رکاب پیامبراکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) به شهادت رسیده‌اند، عنایت خواهد کرد.
9) حشر زائر امام رضا (علیه‌السلام) با اهل بیت (علیهم‌السلام) در روز قیامت
ششمین روایت اشاره شده در زیارت‌نامه محل بحث، روایتی است که حضرت رضا (علیه‌السلام) در رابطه با فضلیت زیارت خویش، چنین فرموده‌اند: «اَلا فَمَن زارنی فی غربتی کتب الله عزوجل له اجرَ مائه الف حاج و مُعتَمِر و مائه الف مجاهد و حُشِرَ فی زمرتنا و جُعِلَ فی الدرجات العلی» آگاه باشید کسی‌که مرا در غربت (خراسان) زیارت کند، خدای متعال به او همانند اجر صدهزار حاجی و عمره گذار و مجاهد، ثواب عنایت می‌کند؛ هم‌چنین او در قیامت، در زمره ما محشور می‌شود و برایش درجات رفیعی درنظر گرفته خواهد شد.
10) ثوابی همانند ثواب زیارت رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) در کارنامه زائر امام رضا (علیه‌السلام)
هفتمین و آخرین روایت منقول در زیارت «هفت حدیث»، روایت دیگری از امام رضا (علیه‌السلام) است که می‌فرمایند: «مَن زارنی فی البقعه کان کَمَن زار رسول الله ... و کُنتُ انا و آبائی شُفَعاوه یوم القیامه» هر کسی‌که مرا زیارت کند، انگار رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) را زیارت کرده است، ... و در روز قیامت، من و پدرانم شفیعش خواهیم بود.
11) بیان چند درخواست در انتهای زیاتنامه
پس از بیان 7 حدیث در مورد فضیلت زیارت امام رضا (علیه‌السلام)، در پایان این زیارت‌نامه، زائر چند مسئله از خدای متعال و امام رضا (علیه‌السلام) درخواست می‌کند؛ برخی از مهم‌ترین مسائل درخواستی عبارتند از:
الف) حشر با ائمه اهل بیت (علیهم السلام) و شیعیان واقعی ایشان
ب) روزی شدن شفاعت ائمه اطهار (علیهم‌السلام)
ج) توفیق اطاعت از آن بزرگواران
د) توفیق قرار گرفتن در زمره بهترین یاوران امامان اهل بیت (علیهم‌السلام)[1]
با این همه، مشخص می‌شود که طبق زیارت «هفت حدیث»، فضیلت زیارت قبر مطهر امام رضا (علیه‌السلام) فضیلتی کم نظیر و فوق العاده محسوب می‌شود؛ از همین‌رو ضرورت دارد شیعیان برای نیل به این فضایل، برنامه زیارت آن بارگاه نورانی را به صورت منظم در برنامه زندگانی خویش قرار دهند.

پی‌نوشت:

[1]. مجتهدی سیستانی، مرتضی، صحیفه رضویه، از صفحه 523 تا 529، قم، الماس، 1387ه‌ش.

نویسنده: محمد باغچیقی(باغچقی)