امام هادی (علیه‌السلام)، امام دهم شیعیان، شخصیتی است که نزد علمای اهل سنت نیز مورد احترام است و عالمان اهل سنت، از ایشان مانند باقی اهل بیت، به بزرگی یاد کرده‌اند:
- صفدی از علمای قرن هشتم اهل سنت می‌نویسد: «علی بن محمد... ابوالحسن هادی فرزند امام جواد، ... یکی از ائمه دوازده‌گانه نزد امامیه است»[1]
- یافعی نیز از علمای قرن هشتم می‌نویسد: «ابوالحسن هادی فرزند محمد جواد، ... علوی حسینی، ... اهل عبادت، فقیه، و امام و پیشوا بود؛ متوکل یک بار از او استفتاء کرد و او یکی از ائمه‌ی دوازده‌گانه‌ای است که شیعیان تندرو، به عصمت آن‌ها قائلند.»[2] (اگر منظور یافعی از شیعه، شیعه‌ی اثنی عشری است و آن‌ها را متهم به غلو کرده، در حقیقت به آن‌ها تهمت زده است، زیرا شیعه‌ی امامیه، هم‌چنین امام هادی (علیه‌السلام) از غلات بیزاری می‌جویند؛ هم‌چنین عقیده به عصمت ائمه‌ی اهل بیت، عقیده‌ای غلوآمیز نیست، زیرا عصمت ائمه مانند عصمت انبیاء، از آیات قرآن به وضوح استفاده می‌شود که در جای خود به اثبات رسیده است.
- ابن‌صباغ مالکی از علمای قرن نهم، درباره امام هادی (علیه‌السلام) می‌نویسد: «گنبد فضل ابوالحسن، علی هادی بر کهکشان‌ها سر زده! شعاع فضائلش تا ستارگان آسمان‌ها امتداد یافته است و هیچ فضیلت و منقبتی نیست مگر این‌که افتخار آمیزترینِ آن، پیش او است و برای این شایسته این فضیلت است که در جوهر ذات او کرامتی که در ویژگی‌های آن یگانه است و سرشتش پاکیزه شده از عیب و نقص، و اخلاقش خوش و شیرین و سیرت و روشش متعادل و افعالش با فضیلت است؛ او در وقار و سکون و طمأنینه و فقه و طهارت و پرهیزگاری و دانایی و آگاهی، مطابق روش پیامبر و خوی و عادت علوی بود و دارای سرشت پاک و همت عالی بود که کسی از مردم به آن حد نمی‌رسید.»[3]
- ابن روزبهان خنجی هم از علمای قرن دهم می‌گوید: «بار خدایا! درود و صلوات بفرست بر امام دهم، مقتدای حاضر و بادیه‌نشین، جمع کننده‌ی نتیجه‌ی وصایت و امامت از مبادی، شمشیر برنده بر گردن هر مخالفی که دشمنی کند، پناه ضعیفان و عاجزان در حوادث و نوائب روزگار، باز نشاننده‌ی تشنگی از جگرهای تشنه، کسی‌که بر کمال فضل و بزرگیش دوستان و دشمنان گواه است، آن حضرت پناهگاه دوستان خود است، به دوستی و محبتی که با ایشان دارند؛ کنیه ایشان ابوالحسن است و از جمله القابش «نقی» (یعنی پاکیزه از تمام عیوب) و «هادی» است؛ آن حضرت، شهید به کید دشمنان است. هنگامی‌که آن بزرگوار وفات فرمود، اضطرابی در «سُرّمَن‌رأی» افتاد که گویا صبح قیامت است و خلیفه و لشکر و اکابر بر در خانه‌ی آن حضرت آمدند و آن حضرت را در موضع «سر من رأی»، که مشهد منسوب به آن حضرت است، دفن کردند، و آن مزار مشهور است.»[4]
- احمد بن یوسف قرمانی، از علمای قرن یازدهم نیز می‌گوید: «مناقبش گرانبها و اوصافش شریف است.»[5]
- ابن عماد حنبلی، از علمای قرن یازدهم نوشته است: «ابوالحسن علی فرزند محمد جواد.. حسینی علوی معروف به «هادی» فقیه، امام، عبادت کننده و یکی از ائمه‌ی دوازده گانه‌ای است که غُلات شیعه مانند انبیاء به عصمت آن‌ها قائلند.»[6] همان‌طور که گفته شد، قائل شدن به عصمت ائمه اثنی عشر، غلو نیست.
- زرکلی از علمای معاصر نیز درباره امام هادی (علیه‌السلام) می‌نویسد: «علی، ملقب به هادی فرزند محمد جواد ابن ... حسینی طالبی و دهمین امام از ائمه‌ی دوازده‌گانه نزد شیعه‌ی امامیه است و یکی از پرهیزکاران نیکوکار است.»[7]

پی‌نوشت:

[1]. الوافی بالوفیات، صفدی، ج22، ص48.
[2]. مرآه الجنان، یافعی، دار الكتب العلمية، بيروت، ج2، ص119.
[3]. الفصول المهمه، ابن‌صباغ مالکی، ص270. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[4]. وسیله الخادم الی المخدوم، ابن روزبهان خنجی، ص262 - 257.
[5]. اخبار الدول و آثار الاول، قرمانی، ص116. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[6]. شذرات الذهب فی اخبار من ذهب، ابن عماد حنبلی، ج3، ص242.
[7]. الأعلام، زرکلی، ج4، ص323.