برخی از صوفیه ظواهر قرآن را به کنار انداخته و عده‌ای دیگر تا آنجا پیش رفتند که قرآن را با حساب ابجد، تشکیل زُبُر و بینات، حروف نورانی و ظلمانی تفسیر کردند. در صورتی که مسلم است که قرآن برای راهنمایی دسته خاصی مانند متصوفه و یا طرفداران علم اعداد و اوفاق و حروف نازل نشده تا مطابق اصطلاح آنان سخن بگوید.

تاویلات صوفیه معمولاً از نوع تاویلات رمزی است، یعنی الفاظ قرآن هیچ‌گونه دلالت وضعی و استعمالی بر آن ندارد. به طور مثال عبدالرزاق کاشانی آیه «وَلَيَالٍ عَشْرٍ»  را به حواس دهگانه ظاهر و باطن تأویل می‌کند.  محیی الدین عربی عناصر اصلی در داستان حضرت یوسف (علیه السلام) را به قوای روحانی تأویل می‌کند. در این تأویل حضرت یوسف رمزی برای "قلب مستعد" است که در غایت حسن و نیکویی است.

حضرت یعقوب رمزی برای "عقل" است و مراد از برادران حضرت یوسف "ده حسن ظاهر و باطن" و "غضب" و "شهوت" است. غزالی درباره الفاظ آیه نور می‌گوید: "مشکات" نفس و مراد از "زجاجیه" قوه خیال و مراد از "مصباح" عقل جزئی و مراد از "زیتونه" عقل فعال یا عقل کل است.  با اینکه او عملاً این‌گونه تاویلات را در سراسر آثارش به کار برده، گاهی اوقات به تاویلات ابن عربی اشکال گرفته و برخی از آن‌ها را مردود و باطل می‌شمارد. مسلماً «پاره‌ای از این تاویلات بطلانش قطعی و بی‌تردید است. مانند تأویل فرعون به "قلب". زیرا که فرعون یک شخص محسوس است که وجودش به تواتر به اثبات رسیده است.