پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ از درویشی سؤال کردم، یک کلیپی از نماز خواندن بعضی از دراویش دیدم که در هنگام نماز شرایط و آداب نماز را اصلا رعایت نمی‌کنند، خصوصا قطب فرقه، نورعلی تابنده که در نماز دست کسی را می‌کشید و به زور می‌خواست که آن شخص بنشیند نماز بخواند و یا بعضی دیگر در رکوع، به چپ و راست نگاه می‌کردند.
درویش: تو اصلا نمی‌دانی قطب چه مقامی دارد، قطب صوفیان اصلا به نماز نیازی ندارد و اگر هم نماز می‌خواند به‌خاطر این است که فقرا و دراویش نماز بخوانند. چون قطب وقتی به مقام حقیقت و فنا برسد، دیگر هیچ نیازی به شریعت ندارد.
گفتم: در سیره و احادیث ائمه‌ی معصومین (علیهم‌السلام)، درباره‌ی عمل به شریعت و وجوب تکالیف شرعی، سفارشات زیادی شده است، به‌گونه‌ای که شریعت هیچ وقت از انسان ساقط نمی‌شود. در روایتی پیامبر اکرم (صلى الله عليه و آله) ایمان مؤمن را، در عمل به واجبات و ترک محرمات دانسته است. «الایمانُ أ‌َداءُ الفرائِض‌ِ و اجْتِنابُ المَحار‌ِم‌ِ والایمانُ هو مَعْرفَةٌ بالقَلْب‌ِ و إ‌ِقْرارٌ باللّسان‌ِ و عَمَلٌ بالأ‌َرْکان.‌[1] ایمان، به‌جا آوردن فرائض الهی و پرهیز از محرمات است. ایمان عبارت است از معرفت قلبی، اقرار زبانی و عمل با اعضا و جوارح.» و همچنین حضرت امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) درباره‌ی نماز و عواقب ترک آن فرمودند: «الصَّلوةُ عَمُودُ الدِّین فَمَن تَرَکها فَقَد هَدُم الدّین[2] نماز ستون دین است، پس هرکس نماز را ترک کند، حقیقتاً دین را ویران کرده است.» چگونه شما این احادیث را که از زبان امام معصوم (علیه‌السلام) صادر شده، رها کرده و به اقوال و اعمال کسی که معصوم نیست، سر خم آورده و اطاعت بی چون و چرا از او کرده و تسلیم محض هستید؟
درویش: درک آن برای شما که صوفی نیستید سخت است، همه چیز که حدیث نیست، باید یک صوفی باشی تا بتوانی درک کنی که درویشی و صوفیگری یعنی چی.
گفتم: شما دراویش هر وقت توان پاسخ دادن ندارید، می‌گویید درک آن برای غیرصوفی مشکل است و یا باید صوفی باشید تا بفهمید، اما خداوند به انسان عقل داده، تا فکر کنیم. مگر شما نمی‌گویید مسلمانیم، پس چرا در آیات قرآن تأمل نمی‌کنید؟ چرا به این آیات بی‌توجه هستید؟ در قرآن هدف از خلقت انسان، عبادت و بندگی خداوند متعال ذکر شده، «وَ ما خَلَقتُ الجِنَّ و الإنسَ إلّا لِیَعبُدُون.[ذاریات/56] و جن و انس را نيافريدم جز براى آنكه مرا بپرستند» مگر انجام واجبات و ترک محرمات جزو بندگی نیست؟ مگر نماز به عنوان یکی از تکالیف شرعی و از واجبات الهی نیست؟ چرا فکر می‌کنید این فریضه الهی برای بعضی از قبیل اقطاب صوفیه معاف است. یعنی نعوذ بالله عقل شما دراویش، از خاتم انبیا که عقل کل بودند بیشتر است؟ و حضرت به آن مقام اقطاب شما نرسیده بود که همیشه نماز را به پا می‌داشت؟
درویش: نمی‌توانی درک کنی؟
گفتم: برای فرار از تکالیف شرعی و بندگی خدا، هر مذهب و فرقه ای رو انتخاب نکن و فقط از خدا و اولیای او که جز ائمه‌ی معصومین (علیهم‌السلام) کسی دیگر نیست، اطاعت محض داشته باش نه اقطاب صوفیه، که خود در گمراهی به‌سر می‌برند.

پی‌نوشت
[1]. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ج 10، ص 366
[2]. احسایی، ابن‌ابی جمهور، عوالی اللآیی، قم، انتشارات دفتر تبلیغات، 1366، ص 151.