خدشه وارد کردن به صحت حدیث غدیر
خلاصه مقاله
محمد بن عبدالوهاب از شیخ مفید نقل کرده که در کتاب «روضة الواعظین» میگوید: «خداوند در حجة الوداع جبرئیل را نازل کرد و گفت: یا محمد! خداوند سلام رسانده و میفرماید: علی (علیهالسّلام) را برای امامت و خلافت معرفی کن. پیامبر (صلیاللهعلیهوآله) فرمودند: اصحاب نسبت به علی بغض دارند، و من میترسم. ... برای مرتبه دوم نازل شد. پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآله) همان جواب را دادند. جبرئیل برای مرتبه سوم آمد و آیه ابلاغ را از جانب خدای تعالی نازل فرمود؛ پس آن حضرت اصحاب را جمع کرده و فرمودند: «من کنت مولاه فعلی مولاه.» ابن عبدالوهاب در نقد این حدیث مینویسد: «... رکیک بودن الفاظ آن، دلیل بر بطلان سخن آنها است! و هر کسی اعتقاد به صحت این حدیث داشته باشد، هلاک شده است. شیعه، پیامبر (صلیاللهعلیهوآله) را به عدم امتثال امر الهی و نیز به ترس از اعلان ولایت علی (علیهالسّلام) متهم کرده است و حال آنکه پیامبر چون بر خدایش توکل داشته است، از هیچ چیزی نمیترسیده، چرا باید پیامبر از اعلام کردن خلافت علی (علیهالسّلام) بترسد؟» در پاسخ میگوییم شیخ مفید کتابی به نام «روضة الواعظین» ندارد؛ همچنین علمای اهلسنت مانند ابن ماجه قزوینی، محمد بن جعفر الکتانی و شعیب الأرنؤوط (معاصر) به صحت حدیث غدیر اعتراف کردهاند.
متن مقاله
محمد بن عبدالوهاب از شیخ مفید نقل کرده است که در کتاب «روضة الواعظین» میگوید: «خداوند در حجة الوداع جبرئیل را نازل کرد و گفت: یا محمد! خداوند به شما سلام میرساند و میفرماید: علی (علیهالسّلام) را برای امامت و خلافت معرفی کن. پیامبر (صلیاللهعلیهوآله) فرمودند: اصحاب نسبت به علی (علیهالسّلام) بغض دارند، و من میترسم. پس جبرئیل رفت و برای مرتبه دوم نازل شد. پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآله) همان جواب را به او دادند. جبرئیل رفت و مرتبه سوم نازل شد و این آیه را از جانب خدای تعالی نازل فرمود که: «يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنزِلَ إِلَيْكَ مِن رَّبِّكَ وَإِن لَّمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ.[مائده/67] ای پیامبر! آنچه به تو از جانب پروردگارت نازل شده است را تبلیغ کن و اگر انجام ندهی، رسالت خدا را انجام ندادهای.» پس آن حضرت اصحاب را جمع کردند و فرمودند: «من کنت مولاه فعلی مولاه اللهم وال من والاه و عاد من عاداه؛ هر کس من مولای او هستم، پس علی مولای اوست. خدایا! دوست بدار هر کس او را دوست بدارد و دشمن بدار هر کس او را دشمن بدارد.»
ابن عبدالوهاب در نقد این حدیث مینویسد: «پس نگاه کن ای مؤمن به حدیث این دروغگویان! رکیک بودن الفاظ آن، دلیل بر بطلان سخن آنها است! و هر کسی اعتقاد به صحت این حدیث داشته باشد، هلاک شده است. شیعه، پیامبر (صلیاللهعلیهوآله) را به عدم امتثال امر الهی و نیز به ترس از اعلان ولایت علی (علیهالسّلام) متهم کرده است و حال آنکه پیامبر چون بر خدایش توکل داشته است؛ از هیچ چیزی نمیترسیده است و وقتی قرآن در وصف او و اصحابش فرموده است: «مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَالَّذِينَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْكُفَّارِ رُحَمَاءُ بَيْنَهُمْ.[فتح/29] محمد رسول خدا است و کسانیکه با او هستند بر کفار سختگیر هستند و بین خودشان مهربانند.» و همه یاران او مسلمان بودند، چرا باید از اعلام کردن خلافت علی (علیهالسّلام) بترسد؟[1]
در پاسخ باید بگوییم: اولاً: شیخ مفید کتابی به نام «روضة الواعظین» ندارد. ثانیاً: علمای اهلتسنن به صحت حدیث غدیر اعتراف کردهاند که در ادامه به بیان نظرات تعدادی از آنها میپردازیم:
- ابن ماجه قزوینی از سعد بن أبی وقاص؛
این ماجه در سنن خودش میگوید: «عبد الرحمن، معروف به ابن سابط، از سعد بن ابی وقّاص نقل کرده است که در یکی از سالها که معاویه به حج رفته بود، سعد بن ابی وقّاص به ملاقات او رفت. در این هنگام، حاضران برای خوشحال کردن معاویه، از حضرت علی (علیهالسّلام) بدگویی کردند. سعد، از شنیدن نکوهش آنان، خشمناک شد و گفت: چنین سخنان نابهجا و نابخردانه را درباره بزرگواری میگویید که خود از رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) شنیدم فرمود: «من کنت مولاه فعلیّ مولاه.» و شنیدم خطاب به حضرت علی (علیهالسّلام) میفرمود: «انت منّی بمنزلة هارون من موسی الّا أنّه لا نبیّ بعدی؛ تو نسبت به من، به منزله هارون نسبت به موسی هستی، جز اینکه بعد از من پیامبری نیست.»[2]
- محمد بن جعفر الکتانی؛
کتانی از مشاهیر قرن چهاردهم، درباره حدیث غدیر میگوید: «در نقل احمد آمده است که سی نفر از اصحاب رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) برای علی (علیهالسّلام) شهادت دادند که حدیث غدیر را از زبان پیامبر شنیدهاند، و از کسانیکه تصریح به تواتر آن دارد، مناوی است که آن را از سیوطی نقل کرده است.»[3]
- شعیب الأرنؤوط (معاصر)؛
شعیب الأرنؤوط، محقق مشهور و معاصر سنی که کتابهای بسیاری از جمله: تهذیب الکمال، سیر اعلام النبلاء، مسند احمد و ... را تحقیق و تصحیح کرده است، در تحقیق کتاب مسند احمد، در ذیل حدیث 3062، نکاتی را یادآور میشود و از جمله میگوید: «قوله: من کنت مولاه فعلی مولاه، لها شواهد کثیرة تبلغ حد التواتر؛ حدیث من کنت مولاه فعلی مولاه، شواهد بسیاری دارد که آن را به مرحله تواتر میرساند.»[4]
همچنین محمد ناصر البانی، محدث مشهور و معاصر وهابی که بیش از صد جلد کتاب نوشته است، درباره حدیث غدیر میگوید: «برای حدیث غدیر سندهای بسیاری ذکر شده است که افراد زیادی مانند هیثمی در کتابش «مجمع الزوائد» اسناد آن را ذکر کردهاند، و من آنچه آوردهام، اندکی از آن است که هر کسی پس از آشنایی با اسناد آن یقین به صحت حدیث پیدا میکند. ابن عقده همه راههای نقل آن را در کتابی مستقل جمع کرده است و ابن حجر بنا بر بعضی از اسناد، آن را صحیح و بر بعضی از اسناد، حسن دانسته است. خلاصه سخن آن که: هر دو قسمت این روایت «من کنت مولاه فعلی مولاه؛ اللّهم وال من والاه.» صحیح هستند؛ بلکه قسمت اول آن به صورت متواتر از رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) نقل شده است.»[5]
پینوشت:
[1]. موسوعة مؤلفات محمد بن عبدالوهاب، تحقیق: ناصر بن سعد الرشید، مرکز البحث العلمی و إحیاء التراث الإسلامی، مکة المکرمة، ص 6.
[2]. حدثنا علیّ بن محمّد ثنا أبو معاویة ثنا موسی بن مسلم عن بن سابط و هو عبد الرحمن عن سعد بن أبی وقّاص قال قدم معاویة فی بعض حجّاته فدخل علیه سعد فذکروا علیّا فنال منه فغضب سعد و قال تقول هذا لرجل سمعت رسول الله... .» سنن ابن ماجه، محمد بن یزید ابن ماجه القزوینی، ج 1، ص 45، ح 121.
[3]. «و فی روایة لأحمد أنه سمعه من النبی (صلی الله علیه و آله و سلم) ثلاثون صحابیا و شهدوا به لعلی لما نوزع أیام خلافته و ممن صرح... .» نظم المتناثر من الحدیث المتواتر، محمد بن جعفر أبوعبدالله الکتانی، ج 1، ص 195.
[4]. مسند أحمد بن حنبل، الأحادیث مذبلة بأحکام شعیب الأرنوؤط علیها، ج 1، ص 330.
[5]. السلسلة الصحیحة، محمد ناصر البانی، ج 4، ص 249.
افزودن نظر جدید