به نقل از قرآن کريم، وقتي خداوند به همگان فرمان داد که در مقابل حضرت آدم (ع) سجده کنند، شيطان سجده نکرد و کافر،[1] رجيم،[2] ملعون،[3] فاسق،[4] عصيانگر[5] و... شد؛ اما عرفان حلقه دربارة «شيطان» نگاهي هم‏سو با برخي از فرق شيطان‏گرا و آيين‌هاي انحرافي دارد. طاهري شيطان را موجودي موحّد، فريب‏‌خورده از طرف خداوند، مأمور امر الهي و... معرفي کرده است و تلاش مي‏کند که او را از گناه تمردش تبرئه کند و شرارت‌‏خواهي وي را از اذهان ديگران بزدايد. وي در کتاب «موجودات غير ارگانيک»، تمرّد شيطان از سجده را اينگونه توجيه مي‏کند: «براي به وجود آمدن چرخه جهان دوقطبي (مَلَک جاري‏ کنندة قانون تضاد)، وجود عامل تضاد ضرورت داشت و براي اين منظور، ابليس به فرمان سجده بر آدم اعتنا نکرد و اين وظيفه را انجام داد.»[6]
يا در فايل صوتي که از او منتشر شده است و در بسياري از سايتها وجود دارد، عنوان مي‏کند: «شيطان اول موحد عالم است؛ چون به غير خدا اصلاً سجده نکرد.»[7] همچنين اضافه مي‏کند: «خدا با خلقت آدم، خواست شيطان را آزمايش کند. اگر شيطان سجده مي‏کرد، خدا به او مي‏گفت که مگر به تو نگفتم به غير من سجده نکن.»[8] وي در يکي از نوشته‌‏هاي خود آورده است: «خداوند به ابليس مأموريت داد که به فرمان سجده بر آدم اعتنا نکند و او نيز اين مأموريت را پذيرفت و بر خلاف ملائکي که بر آدم سجده کردند، از فرمان سجده سرپيچي کرد و به اذن خداوند تا پايان سير او در جهان دوقطبي، به سجده در برابر وي در نخواهد آمد؛ يعني تا مقطع معلومي بر سر نقش خود پابرجا خواهد بود.»[9] معلوم نيست بنيانگذار عرفان حلقه دستور جدا و امر مجزاي خداوند براي شيطان را از کجا آورده است که حکم موحد بودن و شايستة تقدير بودن شيطان را صادر کرده است؟

پی‌‌نوشت:

[1]. قرآن مي‏فرمايد: أَبي‏ وَ اسْتَکبَرَ وَ کانَ مِنَ الْکافِرينَ (بقره/ 34)
وَ کانَ الشَّيطانُ لِرَبِّهِ کفُورًا (اسراء/ 27)
[2]. قرآن مي‏فرمايد: قالَ فَاخْرُجْ مِنْها فَإِنَّكَ رَجيمٌ (حجر/ 34)
[3]. قرآن مي‏فرمايد: وَ إِنَّ عَلَيْكَ اللَّعْنَةَ إِلي‏ يَوْمِ الدِّينِ (حجر/ 35)
[4]. قرآن مي‏فرمايد: فَسَجَدُوا إِلاّ إِبْليسَ کانَ مِنَ الْجِنِّ فَفَسَقَ عَنْ أَمْرِ رَبِّهِ (كهف/ 50)
[5]. قرآن مي‏فرمايد: اِنَّ الشَّيطانَ کانَ لِلرَّحْمنِ عَصِيّاً (مريم/ 44)
[6]. موجودات غير ارگانيک، ص 14.
[7]. فايل اين سخنراني نزد نويسنده موجود است.
[8]. فايل اين سخنراني نزد نويسنده موجود است.
[9]. انسان و معرفت، ص 218.