پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ ایمان و کفر از موضوعات مهم و اساسی است. دقت و نظر در این موضوع باعث می‌شود که دیدگاه وهابیت بهتر شناخته شود. همه مسلمانان می‌گویند: ایمان تصدیق لسانی و قلبی است و نیازی به تصدیق عملی ندارد. بنابراین از دیدگاه اهل سنت، شخصی که مرتکب برخی از گناهان شود از اسلام خارج نیست. اما وهابیت افزون بر تصدیق لسانی و قلبی می‌گویند که شخص مسلمان باید در عمل نیز  موحد باشد. محمد بن عبدالوهاب می‌گوید: «ولم يدخل الرجل في الإسلام بتوحيد الربوبية إلا إذا انضم إليه توحيد الألوهية[1] شخص به صرف توحید ربوبی در اسلام داخل نمی‌شود، بلکه افزون بر توحید ربوبی باید قائل به توحید الوهی بود» وی بدون در نظر گرفتن استعمالات مختلف برای اسلام مدعی است، اسلام با عمل تحقق پیدا می‌کند. «أن دين الإسلام، ليس مجرد المعرفة: فإن إبليس وفرعون يعرفونه، وكذلك اليهود يعرفونه كما يعرفون آباءهم، وإنما الإسلام هو: العمل بذلك[2] دین اسلام مجرد معرفت و شناخت نیست. زیرا ابلیس و فرعون نیز خداوند را می‌شناختند. همچنین یهود نیز خداوند و پیامبر را می‌شناختند، چنانچه که فرزندان و پدران خود را می‌شناختند. بنابراین اسلام عمل به معلومات است.» سخنان محمد بن عبدالوهاب تصریح دارد که برای گواهی دادن به اسلام کسی باید شخص افزون بر تصدیق لسانی و قلبی اعمال عبادی را نیز انجام دهد.
این در حالی است که بزرگان اهل سنت، دیدگاه دیگری دارند و می‌گویند عمل در ایمان شرط نیست. چنانچه حتی ابوجعفر طحاوی که در نزد وهابیت جایگاه ویژه‌ای دارد نیز با وهابی‌ها در این اعتقاد، مخالف است و می‌گوید: «والإيمان: هو الإقرار باللسان، والتصديق بالجنان[3]  ایمان اقرار به زبان و تصدیق به قلب است.» بنابراین صحاوی عمل را شرط در اسلام نمی‌داند.

پی‌نوشت:

[1]. مؤلفات ابن عبد الوهاب، جامعة الإمام محمد بن سعود،  الرياض، ص: 19.
[2]. محمد بن عبدالوهاب، الجواهر المضية، الناشر:دار العاصمة، الرياض، المملكة العربية السعودية، الطبعة الأولى بمصر، 1349ق، ص17.
[3]. ابوجعفر طحاوی، تخريج العقيدة الطحاوية، شرح و تعلیق: محمد ناصر الدین البانی، مکتب الاسلامی، بیروت، 1414ق، ص62.