جذبه و خلسه، شرط وصول صوفیه به مقام نبوت
پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکی از عقاید عجیب صوفیان نسبت به مقام نبوت، این است که آنان قائل به وجود این مقام در عدهای از اولیاء صوفیان هستند و عجیبتر اینکه شرط لازم برای رسیدن به مقام نبوت را، در حالت خلسه و جذبه ذکر کردهاند. دکتر غنی مینویسد: «اولیاء در حال خلسه و جذبه به مقام نبوت و اخبار از مغیبات میرسند و شرط لازمِ وصول به این مقام هم، نه علم عمیق در حکمت الهی است، نه متصف بودن به اعمالی که پسندیدهی خلق است و نه ریاضت و تجرد،...تنها چیزی که شرط لازم است جذبه و بیخودی است که علامت خارجی فنا و رهایی از تعینات شخصی است.» [تاریخ تصوف در اسلام، ج2، ص241]
با توجه به آیات و روایات فراوان دربارهی نبوت باید گفت که مقام نبوی یک وجود تکوینی است که با نفس پیامبر متحد میشود و نفس او عین مقام و مرتبه نبوت میگردد. لذا این مقام، اصلا به دست خود انسان نیست که مثلا با عبادت یا ریاضت به دست آید و یا اینکه در حالت خاصی چون خلسه و جذبه به مقام نبوت برسد. به فرمودهی قرآن، یکی از شرایط اساسی پیامبران که به مقام نبوت میرسیدند، داشتن یقین، یعنی ایمان صد درصد به خداوند بود: «وَ جَعَلْنا مِنْهُمْ أَئِمَّةً یَهْدُونَ بِأَمْرِنا لَمَّا صَبَرُوا وَ کانُوا بِآیاتِنا یُوقِنُون[سجده/ 24] و از آنان امامان(و پیشوایانى) قرار دادیم که به فرمان ما (مردم را) هدایت میکردند چون شکیبایى نمودند، و به آیات ما یقین داشتند.» این سخن متصوفه که اولیاء در حال خلسه و جذبه به مقام نبوت میرسند، علاوه بر کذب بودن و جسارت به مقام نبوت، چیزی جز ادعای بیاساس نیست.
پینوشت:
غنی، قاسم، تاریخ تصوف در اسلام، تهران، زوار، چاپ پنجم، 1369، ج2، ص241.
افزودن نظر جدید