پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب- مساجد بعنوان محلی بنیادین برای عبادت پروردگار مشخص شده‌اند. از این رو مسجد محلی برای انجام مناسک دینی است که از سوی خدا و رسول و جانشینان معصوم رسول خدا (علیهم السلام) مورد عنایت ویژه قرار گرفته است. عباداتی که در مسجد انجام می‌شود مطابق با دستورات الهی و شریعت محمدی (صلی الله علیه و آله) است. در واقع مساجد پایگاه عبادت بر حسب دستورات خداست. اما صوفیه با اینکه مسلمان هستند محل عبادتی غیر از مسجد برای خود برگزیده‌اند و از انجام مسائل شریعتی جدا افتاده‌‌اند. جدایی محل عبادت صوفیه از مسجد به خانقاه، تمام مساله نیست بلکه ایشان به جای انجام امور عبادی، در برخی موارد کارهایی که در شرع اسلام از آن نهی شده است را در خانقاه انجام می‌دهند. پس «اگر مسجد پایگاه دین و شریعت بود، خانقاه پایگاه طریقت و پایگاهی برای گستراندن اندیشه و رفتارهای زمینی و عرفی شدند و بویژه با پیدایش سماع و رقص صوفیانه در خانقاه‌ها، جدایی میان خانقاه و شریعت افزایش یافت.»[صوفیگری، ص 29] درنتیجه یکی از عوامل جدایی صوفیه از عموم مسلمانان و پر رنگ شدن جدایی طریقت از شریعت، ایجاد خانقاه است.

پی‌نوشت:
کسروی احمد، صوفیگری، به کوشش امینی محمد، شرکت کتاب، تهران، 1393، ص 29