پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ در کتب اهل سنت آمده است پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) به علم معاذ بن جبل شهادت داده است، و او را از اعلم امت خویش به حلال و حرام خدا شمرده است.
در مستدرک حاکم آمده است: «ولما خرج النبی إلی حنین استخلف معاذاً علی اهل مکه لیعلم الناس القرآن و یفقههم فی الدین.[1] وقتی پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) به‌سوی حنین خارج می‌شد، معاذ را جانشین خود برای اهل مکه قرار داد، تا به مردم قرآن و فقه یاد دهد.»
هم‌چنین نقل شده است که پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) معاذ بن جبل را قاضی برای اهل یمن قرار داد.[2]
ذهبی در کتاب «سیر اعلام النبلاء» آورده است که معاذ بن جبل در حیات رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) اهل فتوا بوده است.[3]
و در مورد او از عمر نقل کرده است که می‌گفت: «من أراد الفقه، فلیأت معاذ بن جبل![4] هر کس خواهان فقه است، نزد معاذ بن جبل برود.»
خلاصه درباره‌ی علم معاذ روایات زیادی نقل شده است.
با این اوصاف معاذ چه تعداد حدیث باید نقل کرده باشد؟
آیا معقول است که از معاذ فقط 157 حدیث نقل شده باشد؟![5] بخاری نیز از او 6 حدیث در صحیح خود نقل نماید؟![6]
آیا می‌توان پذیرفت که معاذ 157 حدیث آموخته باشد؟! و با این تعداد حدیث، اهل فتوا بوده و به مردم فقه یاد می‌داده است؟!
آیا با این تعداد حدیث بود که پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) او را اعلم امت خویش به حلال و حرام معرفی نموده است؟!
آیا جای تأسف نیست که معاذ بن جبل نیز مانند سایر اصحاب رسول خدا، احادیث پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) را در سینه‌ی خود حفظ کرده باشد و از پخش آن‌ها خودداری کرده، و این‌چنین مسلمانان در احکام و فقه خود دچار اختلاف باشند؟!

پی‌نوشت:

[1]. سیر اعلام النبلاء، ذهبی، بیروت: مؤسسة الرسالة، 1413ق، ج1، ص459.
[2]. «أن رسول الله صلى الله عليه وسلم لما أراد أن يبعث معاذا إلى اليمن قال: (كيف تقضى إذا عرض لك قضاء)؟ قال: أقضى بكتاب الله، قال: (فإن لم تجد في كتاب الله)؟ قال: فبسنة رسول الله صلى الله عليه وسلم، قال: (فإن لم تجد في سنة رسول الله صلى الله عليه وسلم ولا في كتاب الله)؟ قال: أجتهد رأيي ولا آلو، فضرب رسول الله صلى الله عليه وسلم صدره وقال: (الحمد لله الذي وفق رسول الله لما يرضى من رسول الله).» مسند احمد، احمد بن حنبل، بیروت: دار صادر، ج5، ص236.
سنن ابی‌داود، سلیمان بن اشعث سجستانی، ج2، ص162.
[3]. سیر اعلام النبلاء، ذهبی، بیروت: مؤسسة الرسالة، 1413ق، ج1، ص452.
[4]. همان.
[5]. «معاذ بن جبل: مائة حديث وسبعة وخمسون حديثاً.» جوامع السیرة و خمس رسائل اخری لابن حزم (الرسالة الثانیة: اسماء الصحابة الرواة و ما لکل واحد من العدد)، ابن حزم، مصر: دارالمعارف، ص277.
[6]. «معاذ بن جبل الأنصاري ستة أحاديث.» هدی الساری، مقدمه فتح الباری، ابن حجر عسقلانی، بیروت: دارالفکر، 1415ق، ص661.