پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ به گواهی تاریخ هنگامی‌که خبر غصب فدک به فاطمه (علیها السلام) رسید، حضرت به همراه تعدادی از زنان به سوی مسجد رهسپار شدند. تاریخ این واقعه را این‌گونه ثبت کرده است: زهرا (علیها السلام) به سوی مسجد حرکت کرد در حالی‌که راه رفتن او شبیه به پیامبر (صلی الله علیه و آله) بود، این در حالی بود که خانه زهرا (علیها السلام) با مسجدالنبی یک دیوار فاصله داشت و درب خصوصی از خانه حضرت فاطمه (علیها السلام) به مسجد باز می‌شد، اما با این اوصاف حضرت از درب عمومی وارد مسجد شد و جمعیت زیادی از زنان را با خود همراه کرد تا کسانی‌که توجه به قضیه ندارند متوجه شوند.
همه‌ی این رفتارها دلالت بر یک استراتژی و تاکتیک بود که حضرت فاطمه (علیها السلام) با این رفتار خواست هم از نظر عاطفی و هم از نظر سیاسی بر رفتار مسلمین اثر بگذارد و در یک فضای آماده ابوبکر و عمر را در غصب خلافت توبیخ کند.[1]
هنگامی‌که حضرت به مسجد وارد شد و روبروی خلیفه قرار گرفت به‌گونه‌ای سخن گفت که همه به یاد سخنان پیامبر (صلی الله علیه و آله) افتادند و شروع به گریستن کردند، هنگامی‌که مجلس آرام شد، حضرت خطبه‌ای را که مشتمل بر حمد خدا و درود بر رسول خدا بود، ایراد کرد و از فرصت به‌وجود آمده به نحو احسن استفاده کرد و ابوبکر، عمر  و مسلمانانی که تن به این خلافت داده بودند را توبیخ کرد، و در مقابل از محاسن و کارهای امیرالمومنین (علیه السلام) تمجید کرد.[2]
حضرت فاطمه (علیها السلام) اگر چه در این سخنرانی به‌یاد ماندنی که در تاریخ به یادگار ماند و به خطبه فدکیه معروف شد، از فدک سخن راند، اما هدف اصلی حضرت، دفاع از ولایت و غدیر بود. به‌گونه‌ای که این مطلب در سخنان حضرت نمایان بود، حتی سخن از فدک نیز در راستای حمایت از ولایت بود، زیرا هیچ حکومتی بدون در دست داشتن ثروت نمی‌تواند کشور را اداره کند، خصوصاً آن‌که فدک نه یک زمین معمولی بلکه زمینی بزرگ و پر منفعت بود که توان اداره یک حکومت را داشت.[3]
هدف زهرا (علیها السلام) از درخواست فدک، امور مادی نبود، زیرا به شهادت تاریخ، زهرا (علیها السلام) با وجود در اختیار داشتن فدک، از سال 7 تا 11 هجری و با وجود سرمایه هنگفتی که از این طریق عایدش می‌شد، بسیار زاهدانه زندگی می‌کرد.

پی‌نوشت:

[1]. جریان حضور حضرت فاطمه (علیها السلام) در مسجد و سخنرانی ایشان در مسجد را منابع روایی شیعه و سنی نقل کرده‌اند.
ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، مکتبه آیت الله مرعشی، قم: ۱۴۰۴ق، ج۱۶، ص263
ابن طیفور، بلاغات النساء، الشریف الرضی، قم: بی تا، ص ۲۳-33
قاضی نعمان مغربی، شرح الاخبار، جامعه مدرسین، قم: ۱۴۰۹ ق، ج۳، ص۳۴-۵۵
طبرسی، الاحتجاچ، نشر مرتضی، مشهد:۱۴۰۳ق، ج۱، ص۹۷-۱۰۹
[2]. ر.ک: طبرسی، الاحتجاج، نشر مرتضی، مشهد:۱۴۰۳، ج۱، ص۱۰۱
[3]. «ابن ابی الحدید می گوید: از یکی از متکلمین امامی به نام علی بن تقی در رابطه با فدک پرسیدم و او گفت که سرزمین آبادی بود که توان اداره یک حکومت را داشت و از همین رو خلفاء فدک را از فاطمه (علیها السلام) گرفتند.» ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، مکتبه آیت الله مرعشی، قم: ۱۴۰۴ق، ج۱۶، ص236