پاسخ فاطمه (س) به ادعای ابوبکر در خصوص فدک
پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ هنگامیکه ابوبکر و عمر به بهانه اینکه پیامبران ارث نمیگذارند.[1] فدک را غصب کردند و این خبر به فاطمه (علیها السلام) رسید، حضرت برای بازپسگیری حق مسلم خودشان با گروهى از زنان فامیل و خدمتكاران بهسوى مسجد روانه شد.
هنگامیکه به مسجد رسیدند ابوبکر و تعداد زیادی از انصار و مهاجرین در مسجد بودند، در این هنگام حضرت خطبهای مفصل ایراد فرمودند.[2] خطبه را با حمد الهی و نعمتهای خداوند بر مردم شروع و در نهایت به موضوع فدک اشاره کرده و فرمودند: «شما اكنون گمان مىبرید كه براى ما ارثى نیست، آیا خواهان حكم جاهلیت هستید، و براى اهل یقین چه حكمى بالاتر از حكم خداوند است، آیا نمىدانید!؟ در حالىكه براى شما همانند آفتاب درخشان روشن است، كه من دختر او هستم. اى مسلمانان! آیا سزاواراست كه ارث پدرم را از من بگیرند».[3]
حضرت فاطمه (علیها السلام) سپس در ادامه با تندی به ابوبکر فرمودند: «اى پسر ابىقحافه، آیا در كتاب خداست كه تو از پدرت ارث ببرى و من از ارث پدرم محروم باشم، امر تازه و زشتى آوردى، آیا آگاهانه كتاب خدا را ترك كرده و پشتسر مىاندازید».[4]
حضرت فاطمه (علیها السلام) سپس در پاسخ ابوبکر به دلایلی از قرآن استناد جست که صراحتاً روشن میکند استناد ابوبکر به روایت «رسول خدا ارث نمیگذارد، بلکه آنچه که از اموال باقیمانده است، صدقه محسوب میشود.» دروغی برای دستیابی به خلافت و غصب ولایت و وصایت امیرالمومنین علی (علیه السلام) میباشد.
دلایل قرآنی حضرت فاطمه (علیها السلام) در پاسخ ابوبکر:
دلیل اول: چگونه است که قرآن میفرماید «يَرِثُنِي وَ يَرِثُ مِنْ آلِ يَعْقُوبَ.[مریم/6] از من و خاندان يعقوب ارث ببرد.» و «وَ وَرِثَ سُلَيْمانُ داوُد.[نمل/16] سلیمان از داود ارث برد.» در حالیکه این دو پیامبر خدا هستند. آیا در کتاب خدا نازل شده است، که فاطمه (علیها السلام) دختر رسول خدا ارث نمیبرد!؟[5]
دلیل دوم: قرآن میفرماید: «وَ أُولُوا الْأَرْحامِ بَعْضُهُمْ أَوْلى بِبَعْضٍ فِي كِتابِ اللَّهِ.[انفال/75] خويشاوندان در ارث بردن از يكديگر اولى هستند.» «وَ قَالَ يُوصِيكُمُ اللَّهُ فِي أَوْلادِكُمْ لِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنْثَيَيْن.[نساء/11] خداوند به شما درباره فرزندانتان توصيه مىكند كه سهم پسران دو برابر سهم دختران است.» آیا شما چنين پنداشتيد كه من هيچ بهره و ارثى از پدرم ندارم؟ و هيچ نسبت و خويشاوندى در ميان ما نيست؟! آيا خداوند آيهاى مخصوص بر شما نازل كرده است، كه پدرم مرا از آن خارج ساخته؟ يا مىگوييد: پيروان دو مذهب از يكديگر ارث نمىبرند و من با پدرم يك مذهب نداريم؟!![6]
وقتی که حضرت فاطمه (علیها السلام) مشاهده کردند که سخنان حقشان در دل ابوبکر فرو نمیرود فرمودند: «حال كه چنين است پس ارث مرا که همچون مركب آماده و مهار شده آماده بهرهبردارى است بگیر و بر آن سوار شو، ولى بدان در قيامت که موعد داوری است از تو بازخواست مینمایم، در آن روزی که داور خداست و مدعی محمد (صلی الله علیه و آله) است. در آن روز باطلان زيان خواهند ديد، اما پشيمانى به حال شما سودى نخواهد داشت.[7]
البته چنانچه در مقالات دیگری به آن اشاره شد.[8] فدک از سال 7 هجری در اختیار حضرت فاطمه (علیها السلام) بود و ملک شخصی حضرت محسوب شده و ارث محسوب نمیشد ولی چون طرف مقابل (ابوبکر و عمر) به استناد حدیث ارث حق فاطمه (علیها السلام) را غصب کردند، حضرت فاطمه (علیها السلام) مجبور شد، بر اساس ادعای آنان پاسخ دهد.
پینوشت:
[1]. «إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ (صلى الله عليه و آله) قَالَ لاَ نُورَثُ، مَا تَرَكْنَا صَدَقَةٌ؛ رسول خدا ارث نمیگذارد، بلکه آن چه که از اموال باقی مانده است صدقه محسوب میشود» مسلم بن حجاج نیشابوری، صحیح مسلم، دارالجیل بیروت، ج5، ص155
[2]. ابن طیفور عالم بزرگ اهل سنت (متوفای 281 قمری) در کتاب بلاغات النساء قضیه فدک را به صورت مبسوط نقل کرده است.ابن طیفور، بلاغات النساء، الشریف الرضی، قم: بی تا، ص 23
[3]. «و أنتم الآن تزعمون أن لا إرث لنا أ فحكم الجاهلية تبغون وَ مَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللَّهِ حُكْماً لِقَوْمٍ يُوقِنُونَ ويها معشر المهاجرين أ أبتز إرث أبي أ في الكتاب أن ترث أباك و لا أرث أبي» طبرسی، الاحتجاچ، نشر مرتضی، مشهد:1403ق، ج1، ص102
[4]. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، مکتب آیت الله مرعشی نجفی، قم:1404، ج16، ص251
[5]. ابن طیفور، بلاغات النساء، الشریف الرضی، قم: بی تا، ص31-32
[6]. ابن طاووس، الطرائف، ترجمه داوود الهامی، نوید اسلام، قم، ص 418
[7]. همان، ص419
[8]. «فدک مسئله ای سیاسی برای حفظ خلافت».
«استناد مضحک ابوبکر به حدیث ارث در قضیه فدک».
«دلایلی آشکار بر مردودیت سخن خليفه در قضیه فدک».
افزودن نظر جدید