پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکی از نکات جالب روایاتی که نصّ بر امامت ائمه دوازده‎گانه شیعه را نقل نموده‎اند، وجود راویانی غیر اثنی‎عشری در سند برخی از آن‎هاست. برای نمونه زیاد بن منذر معروف به «ابوالجارود» که از بزرگان زیدیه است و حتی فرقه «جارودیه» به وی منتسب است،[1] روایت زیر را نقل نموده‎است:
«عن ابى‏‌جعفر (علیه السلام) قال: قال رسول اللّه (صلی الله علیه و آله): انى و احد عشر من ولدى و انت يا على زرّ الارض اعنى اوتادها جبالها و قال وتد اللّه الارض ان تسيخ باهلها فاذا ذهب الاحد عشر من ولدى ساخت الارض باهلها و لم ينظروا.[2] از امام باقر (علیه السلام) که فرمود: رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمودند: همانا من و یازده نفر از فرزندانم و تو ای علی! میخ‎های زمین و کوه‎های آن هستیم. خداوند زمین را میخ کوبیده است، تا مردمانش را فرونبرد، و آن هنگامی‌که آن یازده فرزندم بروند، زمین اهلش را فرو خواهد برد و توجهی به آنان نخواهد شد.»
این روایت در اصل «عباد بن یعقوب» که از قدیمی‎ترین کتب شیعه است، نقل شده است. سپس توسط کلینی نیز در کتاب شریف کافی با کمی تغییر آمده است.[3]
روایات زیاد دیگری نیز در این باب از وی نقل شده است، که حتی در برخی از آن‎ها اسماء ائمه (علیهم السلام) نیز تلویحاً ذکر شده است. وی در روایتی از امام باقر (علیه السلام) از جابر بن عبدالله انصاری نقل می‎کند که: «بر فاطمه (علیها السلام) وارد شدم و نزد ایشان لوحی بود که در آن، اسماء اوصیاء از فرزندان ایشان قرار داشت. شمردم، دوازده نفر بودند که آخرینشان قائم بود، سه نفر محمد و سه نفر علی بودند.»[4]
طبق قرائن تاریخی به‎نظر می‎رسد زیدیه متقدّم، ائمه دوازده‎گانه را طبق این روایات، به‎عنوان مرجع علم دین قبول داشته‎اند، ولی مرجعیت سیاسی و حکومتشان را فقط زمانی پذیرفته‎اند که قیام مسلحانه داشته باشند.
بنابراین همان‌طور که در فلسفه تاریخ مطرح است که تنوع اعتقادات راویان اخبار، قرینه‎ی محکمی بر صحت آن روایات است، در این مورد نیز نقل فردی زیدی مذهب که امامت دوازده امام شیعیان را قبول ندارد، قرینه بسیار خوبی بر صحت مضمون این‌گونه روایات است.

پی‎نوشت:
[1]. نجاشی، رجال: ص170،
[2]. ابو سعید عصفری، الاصول الستة عشر: ص16.
[3]. کلینی، الکافی: ج1 ص534، دارالکتب الاسلامیة.
[4]. همان: ج1 ص532.