شب قَدر یا لَیلَة القَدر، شب نزول قرآن و مقدّر شدن امور یک‌ساله انسان‌هاست.
قرآن در سوره‌های قدر و دخان از این شب سخن می‌گوید.
قرآن و روایات، ارزش شب قدر را بیش از هزار ماه می‌دانند.
این شب بافضیلت‌ترین شبِ سال و شب رحمت الهی و آمرزش گناهان است و در آن، فرشتگان به زمین می‌آیند و بنابر برخی از احادیث شیعه، مقدرات سال آینده بندگان را بر امام عرضه می‌کنند.
زمان دقیق شب قدر، روشن نیست، ولی بر اساس آیات قرآن، و بسیاری از روایات، در ماه رمضان واقع شده، و به احتمال زیاد یکی از شب‌های ۱۹، ۲۱ و یا ۲۳ این ماه است. شیعیان بر شب ۲۳ رمضان و اهل سنت بر شب ۲۷ رمضان تأکید بیشتری دارند.
شیعیان، در این شب‌ها، با الگوگیری از معصومان (علیهم‌السلام)، به شب‌زنده‌داری، خواندن قرآن، دعا و دیگر آیین‌ها و اعمال این شب می‌پردازند.
ضربت خوردن و شهادت امام علی (علیه‌السلام) در این شب‌ها نیز به اهمیت آن‌ نزد شیعیان افزوده، و سوگواری برای آن امام، با آیین‌های شب قدر همراه شده است.

در روایتی از پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) نقل شده است که حضرت موسی (علیه‌السلام) در مناجات خود به خدا عرضه داشت:
خداوندا! مى‌خواهم به تو نزديك شوم؛
خداوند فرمود: قرب من در بيداری شب قدر است.
حضرت موسی (علیه‌السلام) گفت: خداوندا! رحمتت را مى‌خواهم؛
خداوند فرمود: رحمتم  در ترحم و رحم كردن به مساكين، در شب قدر است.
حضرت موسی (علیه‌السلام) گفت: خداوندا! جواز عبوراز صراط را مى‌خواهم؛
خداوند فرمود: رمز عبور از صراط، صدقه دادن در شب قدر است.
حضرت موسی (علیه‌السلام) گفت: خداوندا! بهشت و نعمت‌هايش را مى‌خواهم؛
خداوند فرمود: رسیدن به بهشت، در گرو تسبيح گفتن در شب قدراست.
حضرت موسی (علیه‌السلام) گفت: خداوندا! رهايى از جهنم و عذابش را مى‌خواهم؛
خداوند فرمود: رمز نجات از دوزخ، استغفار در شب قدر است.
حضرت موسی (علیه‌السلام) گفت: خداوندا! رضای تو را مى‌خواهم؛
خداوند فرمود: رضای من، در خواندن دو ركعت نماز در شب قدر است.[1]

پی‌نوشت:

[1]. وسائل الشیعه، حر عاملی، مؤسسة آل البيت عليهم السلام لإحياء التراث، قم، ج8، ص20.