تفاوت عرفان و تصوف
عرفان و تصوف با وجود شباهت در برخی آداب، ولی در واقع متمایز از یکدیگر هستند. عرفان بر پایه قرآن، روایات اهل بیت (ع) و شریعت مقدسی است که هیچگاه از آن جدایی ندارد. اما تصوف ریشه در دیگر فرق و ادیان دارد؛ لذا هیچگاه نمیتوان آن را تصوف اسلامی نامید. زیرا انحرافاتی مانند اتحاد، حلول، شریعت گریزی، اباحه گری و... که در این فرقه وجود دارد، در عرفان اسلامی هیچ جایی ندارد.
برخلاف کسانی که لفظ عارف و صوفی را یکسان دانسته و آن دو را مصداق مفهومی واحد تصور کرده‌اند، گروهی عارف و صوفی را دو مفهوم جدا در نظر گرفته و مصادیق آن دو مفهوم را نیز در خارج بصورت جداگانه قلمداد می‌کنند. یکی از کسانی که در اشعار خود به آن اشاره کرده است، حافظ شیرازی است.
از تمایزات دیگر تصوف و عرفان می‌توان به این نکته اشاره کرد که عرفان یک مکتب است. مکتبی فکری که سعی در شناخت حقایق و باطن امور از طریق اشراق و کشف و شهود دارد؛ در حالی‌که تصوف مکتب نیست، بلکه روش و مسلکی زاهدانه است که در این راه گاه با افراط و گاه با تفریط همراه بوده و نمونه‌های زیادی از بدعت و نوآوری در آن دیده می‌شود.