در همین راستا و به دنبال اظهار نظر ابن تیمیه ، سایر علمای سلف نیز از او تبعیت کرده و سخنانی شبیه به او زده اند مثلا عبد الرحمن بن حسن بن محمد بن عبد الوهاب متوفای 1285 ه ق برگزاری مراسم جشن و شادی در ایام میلاد پیامبر اکرم و ائمه را عبادت و پرستش پیامبر و ائمه دانسته و برگزار کنندگان این مراسم را نیز مشرک خوانده و می نویسد: قد احدث هولاء المشرکون اعیادا عند القبور التی تعبد من دون الله و یسمونها عیدا کمولد البدوی بمصر و غیره . . . (2)

بن باز هم در پاسخ به استفتائی درباره حکم پخش مراسم و مجالس جشن و سرور میلاد پیامبر اکرم از تلویزیون عربستان می نویسد :
ان الاحتفال بالموالد من البدع المحدثه فی الدین و من التشبه باعداء الله من الیهود و النصاری و غیرهم ، فالواجب علی اهل الاسلام ترک ذلک و الحذر منه و انکاره علی من فعله و عدم نشر او بثّ ما یشجع علی ذلک او یوهم اباحته فی الاذاعه  او الصحافه او التلفاز . (3)
با مطالعه سخنان وهابیت و استدلالی آنان ، مهم ترین ادله ایشان برای تحریم برگزاری مراسم جشن و سرور در ولادت ها را می توان چنین بیان نمود :

الف : روایت نبوی : لا تتخذوا قبری عیدا
ب : برگزاری این گونه مراسم ها نوعی تعظیم و عباذت غیر خدا محسوب می شود .
ج : در چنین مراسم هایی گناهان زیادی از قبیل شرب خمر و استماع غنا و رقص و . . . توسط شرکت کنندگان انجام می گیرد . (4)
د : برگزاری چنین مراسم هایی باعث زنده شدن سنت های جاهلی و به فراموشی سپرده شدن سنت های اسلامی است
ه : برگزاری جشن در مولد النبی ریشه و سابقه تاریخی ندارد و قرآن و عقل و روایات نیز این گونه مراسم ها را تایید نمی نمایند .
و : صحابه و تابعین با وجود داشتن محبت بیشتر نسبت به پیامبر چنین مراسمی را برگزار نمی کردند
ز : برگزاری مراسم جشن و سرور در مولد النبی مشابهت با یهود و نصارا است و ...

نقد دیدگاه وهابیت :
پس از آشنایی با مهم ترین ادله وهابیت برای تحریم برگزاری مراسم جشن و سرور در ایام ولادت پیامبر اکرم و ائمه اطهار ، علما و بزرگان در پاسخ به این ادله باید گفت :

اولا : برگزاری مراسم جشن و سرور در ایام ولادت پیامبر اکرم و ائمه ، تکریم و بزرگداشت بزرگان است و بین تکریم و بزرگداشت با پرستش و عبادت فرق است . زیرا در عبادت و پرستش ، اعتقاد به الوهیت (خدایی ) یا ربوبیت یا واگذار شدن یکی از افعال خداوند به معبود شرط است . لذا اگر انسان در عبادتی که برای خداون انجام می دهد به الوهییت یا ربوبیت خداوند اعتقاد نداشته باشد ، خداوند را عبادت و پرستش نکرده است .
تکریم و بزرگداشت بزرگان نیز با توجه به آیات قرآن کریم و روایات نبوی جایز بوده و هیچ اشکالی ندارد زیرا تکریم و بزرگداشت بزرگان ، عمل کردن به یکی از اصول اعتقادی دعوت شده در قرآن کریم و روایات است . چرا که خداوند متعال در قران کریم مسلمانان را به محبت و دوست داشتن پیامبر اکرم دعوت کرده و یاد آوری می کند که پیامبر اکرم باید نزد مسلمانان از پدران ، فرزندان ، برادران، همسران ، اقوام و اموالشان محبوب تر باشد (5). ضمن این که چند تن از صحابه پیامبر نیز تاکید رسول گرامی اسلام را بر این اصل مهم با الفاظ مختلف از زبان آن حضرت نقل کرده اند. به چند نمونه توجه کنید
انس بن مالک از پیامبر اکرم چنین نقل می کند که : سه چیز است که هر کس دارا باشد شیرینی ایمان را می یابد و از جمله آن ها این است که خدا و رسولش نزد او دوست داشتنی تر باشند از چیزهای دیگر (6)
از ابی هریره نیز نقل شده که رسول خدا فرمودند :قسم به کسی که جانم در دست اوست هیچ یک از شما ایمان ندارد مگر این که من نزد او دوست داشتنی تر باشم از پدر و فرزندش (7)
عبد الرحمن بن ابی لیلی نیز از پدرش ابی لیلی و او از پیامبر اکرم (ص) چنین نقل می کند که : لا یومن عبد حتی اکون احب الیه من نفسه و یکون عترتی احب الیه من عترته و یکون اهلی احب الیه من اهله و یکون ذاتی احب الیه من ذاته . (8)
ابن کثیر دمشقی با استناد به این اخبار و اخبار دیگری با همین مضامین معتقد است که مسلمانان باید پیامبر اکرم را بیشتر از فرزندان ، اموال و جانشان دوست بدارند و می نویسد : بل حب رسول الله مقدم علی الاولاد و الاموال و النفوس . . . (9)
حال با توجه به مطالب ذکر شده باید گفت : برگزاری مراسم جشن و سرور در ایام میلاد پیامبر اکرم و ائمه اطهار نه تنها مصداق عبادت و پرستش پیامبر و ائمه نیست (10) بلکه مسلمانان با برگزاری این گونه مراسم ها ، مدیحه سرایی و نقل فضل فضائل و مناقب آنان ، به مدح و ستایش پیامبر اکرم و اهل بیت آن حضرت پرداخته و محبت و ارادت خود را به نبی مکرم اسلام و ائمه اظهار می دارند .

ثانیا : اصل در عادات مردم جواز است ، مگر این که شارع مقدس آن را منع کرده باشد . ابن تیمیه نیز این اصل را در عادات مردم پذیرفته و می نویسد :
و اما العادات فهی ما اعتاده الناس فی دنیاهم مما یحتاجون الیه و الاصل فیه عدم الحظر ، فلا یحظر منه الا ما حظره الله ،
و اما عادات یعنی چیزهایی که مردم طبق عادت آن را در امر دنیای خویش انجام می دهند ، از اموری که بدان ها نیازمندند ، اصل در این عادات عدم منع و جواز آن هاست پس از این عادات منع نمی شود مگر این که خداوند متعال از آن ها منع و نهی کرده باشد .
بر طبق این اصل، اگر برگزاری مراسم جشن و سرور در ایام تولد نبی مکرم اسلام (ص) و ائمه اطهار (ع) جزء عادات مردم و مسلمانان محسوب شود ، برگزاری این مراسم ها جایز بوده و هیچ اشکال بر آن ها مترتب نخواهد بود .و اگر برگزاری جشن و سرور را جزء عبادات بدانیم ، باید این را هم قبول کنیم که در عبادات علاوه بر عدم نهی شارع ، امر شارع نیز لازم خواهد بود . به هر حال با توجه به اصل قرآنی و روایی ( وجوب مهر و محبت نبی مکرم اسلام و اهل بیت آن حضرت )(11) خواست و اراده و امر عمومی شارع نسبت به برگزاری مراسم جشن و سرور در ایام ولادت پیامبر و ائمه وجود دارد .
لازم به ذکر است که برخی از علمای اهل سنت نیز بر اساس مبانی و اعتقادات اهل سنت با تشبیه و مقایسه برگزاری مراسم جشن و سرور به مساله روزه عاشورا و عقیقه کردن مجدد پیامبر اکرم از طرف خودش پس از گذشت چهل سال از زمان تولد ، از طریق قیاس جواز مشروعیت برگزاری مراسم جشن و سرور در ولادت نبی مکرم اسلام را اثبات کرده اند .(12)

ثالثا :  هر چند درباره جواز برگزاری مراسم جشن و سرور در و لادت ها ، از طرف پیامبر اکرم و ائمه روایتی نقل نشده (13) اما با توجه به اصل مهم قرآنی و روایی که سابقا ذکر شد یعنی وجوب محبت و دوست داشتن پیامبر اکرم و اهل بیت آن حضرت ، مشروعیت و جواز برگزاری این مراسم را می توان اثبات کرد . با توجه به همین اصل ، معتقدیم کسانی که با برگزاری این مراسم مخالفت کرده و به تحریم آن می پردازند با اظهار محبت مسلمانان نسبت به پیامبر اکرم و اهل بیت آن حضرت مخالف بوده بلکه کینه و بغض درونی خود را نسبت به نبی مکرم اسلام و اهل بیت آن حضرت نشان می دهند .

رابعا : از کسانی که رفتار و اعمال سلف را معیار و مقیاس قرار داده و با استناد به رفتار و اعمال آنان ، برگزاری مراسم جشن و سرور در ولادت ها را تحریم می کنند ، باید پرسید : آیا رفتار و اعمال سلف معیار و ملاک است یا قرآن و سنت نیوی ؟!

خامسا : ادعای جشن نگرفتن و برگزار نکردن مراسم جشن و سرور در ایام ولادت نبی اکرم از سوی سلف ( گذشتگان از صحابه ) دروغی بیش نیست زیرا نصوص تاریخی بر خلاف این مطلب را گواهی می دهد .
مثلا ابن کثیر در حوادث سال 630 ه ق می نویسد : یکی از کسانی که در این سال از دنیا رفت ، ملک مظفر ابوسعید کوکبری است. او پادشاهی بخشنده، بزرگوار ، شجاع ، قهرمان ، عاقل ، عالم و عادل بود . دوران حکومت وی نیز طولانی بود . ملک مظفر هر سال در ماه ربیع الاول به مناسبت میلاد پیامبر اکرم مجالس جشن و شادی باشکوهی برگزار می کرد . .. (14)
ذهبی در شرح حال ابوالقاسم محمد بن احمد بن محمد بن احمد معروف به عزفی متوفای 677 ه ق می نویسد : عزفی در سال 633 ه ق پس از پدرش به حکومت سبتة رسید و حدود چهل سال حکومت کرد . عزفی در ایام ولادت نبی مکرم اسلام در سبتة مراسم جشن و شادی برگزار می کرد . . . (15)

سادسا : ارتکاب برخی از معاصی توسط بعضی از برگزار کنندگان یا شرکت کنندگان نمی تواند دلیل حرمت اصل برگزاری و شرکت در این مراسم ها باشد . آیا انجام برخی از گناهان توسط عده ای از شرکت کنندگان در نماز تراویح باعث تحریم اصل آن نماز می شود ؟ ضمن این که در برگزاری مراسم جشن میلاد پیامبر اکرم و ائمه در بلاد شیعه نه تنها معصیتی رخ نمی دهد بلکه برنامه این مجالس قرائت قرآن ، سلام و صلوات بر نبی اکرم و اهل بیتش ، مدیحه سرایی و بیان مناقب و فضائل خاندان رسالت است و نه چیز دیگر .
نقد و بررسی حدیث ( لا تجعلوا قبری عیدا ) :
چنان چه سایقا گذشت وهابیان برای تحریم برگزاری مراسم جشن و سرور در ایام تولد پیامبر اکرم (ص) و ائمه به روایت نبوی ( لا تتخذوا قبری عیدا و لا تجعلوا بیوتکم قبورا و حیثما کنتم فصلوا علیّ فان صلاتکم تبلغنی ) و روایات مشابه و هم مضمون آن تمسک کرده اند ، استدلال وهابیان با چند اشکال مواجه است .

اشکال اول :
احمد بن حنبل در جای دیگر همین روایت را با عبارت ( لا تجعلوا قبری وثنا ) نقل کرده است .و وثن به معنای بت است ، لذا احتمال دارد ناقلین روایت سابق در نقل آن اشتباه کرده باشند و آن چه از نبی اکرم صادر شده عبارت ( لا تجعلوا قبری وثنا ) بوده و نه عبارت ( لا تجعلوا قبری عیدا ) . به هر حال طبق نقل احمد ، رسول اکرم از بت قرار دادن ، سجده کردن برای قبر و قبله قرار دادن و نماز خواندن به سوی قبر شریفشان نهی کرده اند و نه از جمع شدن مسلمانان در کنار قبر و اظهار شادی و سرور به مناسبت ولادت آن حضرت .

اشکال دوم :
عید وصف زمان است و نه مکان .عید را می توان به زمان نسبت داد و برای زمان خبر قرار داد و گفت : روز جمعه عید است . یا روز غدیر خم عید است . اما نسبت دادن عید به مکان و خبر قرار دادن آن برای مکان درست نیست . لذا نسبت دادن عید به قبر پیامبر اکرم در روایت صحیح نیست . زیرا قبر پیامبر اکرم مکان است و نه زمان و عید وصف زمان است و نه مکان .

اشکال سوم :
سند حدیث بنا به هر دو نقل آن ( عیدا و وثنا ) ضعیف است . زیرا مطابق نقل ( عیدا ) در سند آن عبد الله بن نافع قرار دارد و طبق نقل ( وثنا ) در سند روایت سهیل بن ابی صالح قرار دارد . و هر دو راوی توسط علمای رجال جرح شده اند و روایاتشان مورد قبول نیست .
خلاصه این که وهابیت با برداشتهای ناصحیح خود از قرآن و روایات ، بدعت های بزرگی را در دین به وجود آورده اند و بسیاری از امور مشروع و جایز را مصداق شرک و کفر تلقی می نمایند حال آن که خود ایشان بیش از دیگران در گرداب شرک و کفر فرو رفته اند .

پی‌نوشت:

(1)  قرار دادن این روز ( روز میلاد نبی اکرم )به عنوان عید ، امری تازه و جدید است که هیچ ریشه و اصلی ندارد . لذا از میان سلف گذشته چه اهل بیت خود پیامبر و چه دیگران از صحابه آن حضرت ، کسی که این روز را عید قرار دهد وجود ندارد تا چه رسد اعمالی را نیز برای آن روز قرار داد . منحصرا مثل چنین افعالی را نصارا و یهود عید قرار می دهند . . . به هر حال اگر عید قرار دادن چنین روزی خیر محض و راجح بود ، سلف گذشته که تعظیم و محبتشان نسبت به پیامبر اکرم بیشتر از ما بوده است آن را انجام داده و احق نسبت به این مساله بودند  چرا که ایشان بر انجام امر خیر حریص تر از ما بوده اند .ابن تیمیه حنبلی ، اقتضاء الصراط المستقیم لمخالفة اصحاب الجحیم ج 2 ص 83و 84 باب انواع الاعیاد  الزمانیه المبتدعه
(2) سید جعفر مرتضی ، المواسم و المراسم ص 46 به نقل از فتح المجید بشرح عقیدة التوحید  ص 154 و 155
(3) برگزاری جشن میلاد نبی اکرم  از بدعتهای جدیدی است که در دین پدید آمده است و از جمله اموری است که باعث تشبه مسلمانان به دشمنان خدا یعنی یهود و نصارا و دیگران می شود. لذا بر مسلمانان واجب است که این عمل را ترک کرده و از آن پرهیز نمایند و جلوی ترویج و نشر آن را بگیرند . . . بن باز ، مجوع الفتاوی و مقالات متنوعه ج4 ص 286 حکم الاحتفال بالموالد .
(4) ضرب المثل معروفی است که می گوید : کافر همه را به کیش خود پندارد .
(5) توبه /24
(6) عن انس عن النبی قال : ثلاث من کن فیه وجد حلاوة الایمان ، ان یکون الله و رسوله احب الیه مما سواهما و . . . بخاری ، صحیح بخاری ج1 ص 12 کتاب الایمان باب حلاوة الایمان و احمد بن حنبل ، مسند 3/275 مسند انس بن مالک
(7) بخاری ، الجامع الصحیح ، ج1 ص 12 کتاب الایمان باب حب الرسول من الایمان
(8) پیامبر اکرم می فرمایند : بنده ایمان ندارد مگر اینکه مرا بیشتر از خود ، عترت مرا بیشتر از عترت خود ، اهل مرا بیشتر از اهل و خانواده خود . . . دوست بدارد – طبرانی ، حنبلی ، المعجم الکبیر 7/75 ح6416
(9) ابن کقیر سلفی ، تفسیر القرآن العظیم ج2/314 ذیل تفسیر آیه 27 و 28 انفال
(10) زیرا برگزار کنندگان و شرکت کنندگان در این گونه مراسم ها به الوهیت و ربوبیت پیامبر اکرم و ائمه اعتقاد نداشته و معتقد به تفویض افعال خداوند به پیامبر و ائمه نیز نمی باشند .
(11) قل لا اسئلکم علیه اجرا الا المودة فی القربی ، ُقلْ إِن كُنتُمْ تُحِبُّونَ اللّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللّهُ و . . .
(12) صالحی شامی ، سبل الهدی و الرشاد فی سیرة خیر العباد ج1 ص 366-367 الباب الثالث عشر فی اقوال العلماء فی عمل المولد الشریف. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
(13) و یا شاید هم روایت و یا روایاتی در این زمینه نقل شده بوده که در اثر عوامل مختلفی چون عملکرد خلفای بعد از پیامبر اکرم در منع و نقل و نشر و تدوین احادیث نبوی ، سوزاندن احادیث ، سوزاندن کتب در کتابخانه ها و . . . به دست ما نرسیده است .
(14) ابن کثیر سلفی ، البدایة و النهایة ج13 ص 147 حوادث سال 630 ه ق. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
(15) ذهبی سلفی ، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الاعلام ج 50 ص 387. حوادث و وفیات 671-680 ه ق شرح حال عزفی ش 575. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.