پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ در شبکه‌های مجازی در مناظرات و پرسش و پاسخ‌ها، وقتی صحبت از نقد وهابیت توسط عالمان سنی و جدایی وهابیت از اهل‌سنت می‌شود، بعضی برادران اهل سنت با تندی می‌گویند دروغ می‌گویید. وهابیت را خود روافض (شیعه) درست کرده است، چون می‌خواهند با این نام به اهل سنت ضربه بزنند. اصلاً وهابیت، فرقه‌ای غیر از اهل‌سنت نیست. کدام عالم سنی در نقد وهابیت کتاب نوشته؛ اگر می‌توانید نام ببرید؟

در این نوشتار سعی بر این است، از بین عالمان سنی ایران که در نقد وهابیت کتاب نوشتند و سخنرانی کردند، تعدادی از شاخص‌ترین آن‌ها انتخاب شده، معرفی می‌شود، اما  قبل از آن نکته‌ای مهم بیان می‌گردد.

بر اساس مطالب و نظرات علمای اهل‌سنت در نقد وهابیت به این نتیجه می‌رسیم که بعضی از علمای اهل‌سنت به صراحت نقدی بیان نمی‌کنند فقط می‌گویند جریان‌های تکفیری و بعضی‌ها هم اگر وهابیت را نقد می‌کنند، ابن‌تیمیه را نام نمی‌برند و بعضاً از او تعریف و تمجید هم می‌کنند.
در کل علمای اهل‌سنت بعضی از عقاید و افکار وهابیت را رد و نقد می‌کنند، نه همه آن را؛ فقط تکفیر را همه علمای اهل‌سنت نقد و رد می‌کنند، اما بعضی دیگر از عقاید وهابیت را قبول دارند. خلاصه اینکه تشتت آراء و تنوع فکر در مسائل کلی اعتقادی در بین اهل‌سنت زیاد به چشم می‌خورد و این عقلی و منطقی نیست.

اسامی علمای شاخص اهل سنت ایران در نقد و رد وهابیت و کتب و دیدگاه‌های آنان:

1- «مولوی عبدالرحمن سربازی چابهاری»

عالم حنفی و اهل سنت، امام جمعه و موسس حوزه علمیه حرمین شریفین چابهار؛ وی کتاب فخر المحدثین مولوی خلیل‌احمد سهارنپوری را به نام «المهند علی المفند» را به فارسی به نام «عقاید اهل سنت و جماعت در رد وهابیت» ترجمه کرده است؛ وی می‌گوید: این کتاب موضع ما را مشخص کرده است، ما در موارد بسیاری با وهابیت اختلاف داریم و نمی‌توانیم با آن‌ها سر سازش داشته باشیم.[1]

2- «محمد عمر سربازی»

فرزند ملا عبدالرحمن معروف به شیخ التفسیر والحدیث، در سال 1355 قمری در روستای انزاء، واقع در منطقه‌ی سرباز بلوچستان متولد شد. وی می‌گوید: وهابیت گروهی فریب‌کار بودند که خود را محمدی می‌خوانند، در حالی‌که علمای مقلدین آن دوره برای دفع اشتباه عوام، این‌ها را به وهابی که عبدالوهاب پدر محمد بن عبدالوهاب بود تغییر دادند. کتاب‌های او در رد و نقد عقاید وهابیت عبارتند از: 1- «خیر المقاصد» 2- «فتاوای منبع العلوم کوه‌ون»[2]

3- «عبدالخیر صمدانی‌فر»

فرزند محمد عمر صمدانی‌فر، ساکن قصر قند، مدیر مدرسه‌ سبیل الرشاد قصر قند، امام جمعه روستای بوک شهرستان قصرقند است. ازجمله فعالیت‌های استاد صمدانی‌فر ترجمه کتاب «أصول الأربعة في تردید الوهابیة» اثر مولوی محمد حسن جان سرهندی مجددی است که با عنوان «گفتمانی در نقد وهابیت» به چاپ رسیده است. در این کتاب درباره موضوعات تکفیر، شدّ الرحال‌، شفاعت‌، توسل‌،‌ تبرک و تعظیم، تقلید، جایگاه روح، زیارت پیامبر، خطاب کردن غایب به حرف ندا و سماع موتی بحث شده است که با وهابیت اختلاف دارند.[3]

4- دکتر «عبدالصدیق آخوند کشمیری»

ساکن روستای قلندرآباد گنبد است. آخوند کشمیری علاوه بر دروس حوزوی در مقاطع لیسانس، فوق لیسانس و دکترا، تحصیلات خود را در رشته علوم قرآنی طی کرده است. آخوند کشمیری معتقد است، بر اساس روایت ابن‌عابدین، اولین نفری که عدم جواز توسل را بدعت نهاد، ابن‌تیمیه در قرن هشتم بود. کتاب او در نقد وهابیت عبارت است از: «قول الفصل فی شبهات الوهابیه»[4]

5- شیخ الحدیث «مولوی سید  محمدیوسف حسین‌پور»

مدیر سابق مدرسه دارالعلوم گُشت سراوان در سیستان و بلوچستان و دبیر کل شورای هماهنگی مدارس دینی اهل سنت استان سیستان و بلوچستان است. در  یکی از سخنرانی‌های خود می‌گوید: «عقیده‌ی ما احناف راجع به این شخص این است که محمد بن عبدالوهاب از متشددین است و از نحوه‌ی عملکردش چنین برمی‌آید که او در عقیده دچار انحراف شده، اما نه تا حدی که بتوان برای او فتوای کفر صادر کرد و او را کافر دانست.» كتاب دعوت جوانان به سوی حق، نوشته مولوی محمد امین صفدر، با ترجمه مولوی محمد حسین ملازهی و تقريظ مولوی محمدیوسف حسین‌پور نوشته شده که وی در تقریظ جوانان اهل سنت را به خواندن این کتاب دعوت کرده است. در این کتاب نقدهایی بر علیه جریان غیرمقلد و وهابیت شده است.[5]

6- «آخوند احمد قربان‌پور»

مدیر حوزه علمیه اهل سنت خاتم الانبیاء شهر فراغی استان گلستان است. وی جریان تکفیری وهابیت را ریشه همه انحرافات و تندروی‌ها می‌داند و می‌گوید: ما تفکرات افراط‌گرایانه شخصی به نام محمد بن عبدالوهاب (موسس فرقه وهابیت) که دست پرورده بیگانگان است را قبول نمی‌کنیم. این طیف گروه‌های تندروی هستند که به نام اسلام بر تفکرات غلط خود تأکید دارند.[6]

پی‌نوشت:
[1]. سایت مرکز جامع پژوهشهای تکفیری, عنوان: وهابیت و موضع اهل سنت در قبال آن
[2]. سایت مرکز جامع پژوهشهای تکفیری, عنوان: مولوی محمد عمر سربازی ملازهی
[3]. سایت مرکز جامع پژوهشهای تکفیری, عنوان: مولوی عبدالخیر صمدانی فر
[4]. سایت مرکز جامع پژوهشهای تکفیری, عنوان:آخوند عبدالصدیق کشمیری، سایت تخصص پرسش و پاسخ قدیم یول، آخرین کتابهای بارگزاری شده عبدالصدیق کشمیری.
[5]. پایگاه حفظ و نشر آثار شیخ الحدیث مولانا سید محمد یوسف حسین پور. عنوان: مصاحبه پیام اسلام با شیخ الحدیث در مورد محمد بن عبدالوهاب
[6]. پایگاه خبری اهل سنت ایران  وسیاست. عنوان: دیدگاه احمد آخوند قربان پور در مورد تکفیر و گروه های تکفیری.