پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکی از احادیثی که فرقه دجال بصره (احمدالحسن) به آن تمسک می‌کند؛ روایت: «سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع يَقُولُ‏ إِنَّ لِصَاحِبِ هَذَا الْأَمْرِ غَيْبَتَيْنِ إِحْدَاهُمَا تَطُولُ حَتَّى يَقُولَ بَعْضُهُمْ مَاتَ وَ يَقُولَ بَعْضُهُمْ قُتِلَ وَ يَقُولَ بَعْضُهُمْ ذَهَبَ حَتَّى لَا يَبْقَى عَلَى أَمْرِهِ مِنْ أَصْحَابِهِ إِلَّا نَفَرٌ يَسِيرٌ لَا يَطَّلِعُ عَلَى مَوْضِعِهِ أَحَدٌ مِنْ وُلْدِهِ وَ لَا غَيْرِهِ إِلَّا الْمَوْلَى‏ الَّذِي‏ يَلِي‏ أَمْرَه‏.[1] مفضل بن عمر روايت می‌كند كه گفت: شنيدم حضرت صادق (عليه‌السّلام) مى‌‏فرمود صاحب الامر دو غيبت دارد يكى از آن‌ها بطول می‌‌انجامد تا جايى كه بعضى می‌گويند: او مرده است و برخى می‌‏گويند: كشته شده. و عده‌‏اى می‌‌گويند: رفته است، تا آن‌جا كه جز قليلى از يارانش كسى بر اعتقاد بوجود و ظهور وى باقى نمى‏ماند. و هيچ كس از محل او خبر ندارد. نه اولاد او و نه ديگران‏ مگر آن خادمی که انجام کارها و امورات امام (علیه‌السلام) را برعهده دارد.»

اما این فرقه این‌گونه ترجمه و استدلال کرده‌اند که، «هیچ‌کس مکان او را نمی‌داند مگر آن مولایی که امرش و ولایتش بعد از اوست.» و چه کسی ولایتش بعد از امام به دست اوست؟ همان احمدالحسن است. اکنون برای این جاهلان بیان می‌کنیم که معنای «مولی الذی یلی امره» چیست!

1. «الوِلایه» به معنای سرپرستی است. «ولی» و «مولی» هردو در این معنا استفاده می‌گردند، هم در معنای فاعلی آن یعنی «صاحب» و هم در معنای مفعولی آن یعنی بنده و عبد. به مؤمن گفته می‌شود «هو ولیّ الله عزّ و جلّ» یعنی مؤمن بنده‌ی خدا است. در معنای فاعلی به هر دو صورت گفته می‌شود: «الله تعالی ولیُّ المؤمنین و مولاهم» خداوند سرپرست مؤمنان است.
در ولایت سه جهتِ مختلف وجود دارد و بنابرین، تعدّدِ مصادیق نیز در همین سه جهت قابل فرض است. این سه جهت از این قرارند:

الف) (من له الولایه) کسی که ولایت برای او است و این همان شخصی است که از آن به عنوان « ولیّ» به معنای فاعلی یاد می‌شود .

ب) (من علیه الولایه) کسی که بر وی اعمال ولایت شده است. چنین شخصی طرف مقابل و زیر دست ولیّ به معنای پیشین است، کسی که ولیّ امور او را در دست دارد و به او امر و نهی کرده و بر وی اعمال نفوذ می‌کند و سود و زیانش را مدّ نظر قرار می‌دهد. این شخص همان ولیِّ به معنای مفعولی است.

ج) (ما فیه الولایه) چیزی که ولایت در آن است. مقصود در این‌جا همان چیزهایی است که ولایت در آن‌ها اعمال می‌شود. فی‌المثل پدر در امورِ تربیتی فرزندش ولایت دارد؛

از سوی دیگر بیان شد که «ولیّ» و (مولی) در لغت هم به معنای فاعلی آن و هم به معنای مفعولی آن استفاده می‌گردد، لذا در معنای آن‌ها، هم «بنده» ذکر می‌شود و هم «صاحب»، از همین باب است. این مبحث بسیار دقیق و شیرینی است و مثال‌های بسیار زیاد قرانی و روایی در این خصوص وجود دارد که از حوصله ی بحث خارج است . مولی و ولی به معنای فاعلی آن مثل: «من کنت مولاه فهذا علی مولاه.»
امام صادق (علیه‌السلام) می‌فرمايند: «خَرَجَ الْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ إِلَى مَكَّةَ سَنَةً مَاشِياً فَوَرِمَتْ قَدَمَاهُ فَقَالَ لَهُ بَعْضُ «مَوَالِيهِ»: لَوْ رَكِبْتَ لَسَكَنَ عَنْكَ هَذَا الْوَرَمُ. فَقَالَ كَلَّا .... فَقَالَ لَهُ «مَوْلَاهُ»: بِأَبِي أَنْتَ وَ أُمِّي ...فَقَالَ الْحَسَنُ عليه السلام «لِمَوْلَاهُ» ...فَقَالَ لَهُ: بِأَبِي أَنْتَ وَ أُمِّي .....إِنَّمَا أَنَا ( مَوْلَاكَ ).... .[2] سالی حسن بن علی (عليهما‌السلام) پياده به مكه رفت و پاهايش آماس كرد، يكی از غلامانش عرض كرد: اگر سوار شوی اين آماس فرو نشيند، فرمود: نه.... غلام عرض كرد: پدر و مادرم قربانت .... امام حسن (عليه‌السلام) به غلامش فرمود: .... او بحضرت عرض كرد: پدر و مادرم قربانت، ... زيرا من غلام شما هستم... .» اما در روایات وقتی می‌خواهند امارت بر مردم را تعبیر کنند. مثلا می‌فرمایند : «یلی امر الناس» یا «یلی امرالامه».

2. اضطراب و اختلاف در متن حدیث حتی در خود الغیبه طوسی (ره)، مبطل اصل دلالت این حدیث بر وجود فرزند برای امام (علیه‌السلام) است.
3. نص حدیث صریحا، اطلاع أحدی از فرزندان امام (علیه‌السلام)، از محل ایشان را نفی می‌کند و تخصیص شامل ولد نمی‌شود. و این خود مبطل ادعای فرزند بودن احمد بصری است.
 4. حدیث کافی که شرح می‌دهد که مقصود خادمانی هستند که از ابتدای غيبت کبری در خدمت امام عصر (عج) حاضر می‌باشند و یک نفر هم نمی‌باشند و اختصاص به زمان حال نیز ندارد و دلالت بر امارت و وصایت هم نمی‌کند.
 5. به طور واضح و صریح، مولی در حدیث به معنای مفعولی آن و به معنای خادم و بنده می‌باشد طبق صدها روایت مشابه و منظور انجام امورات و خدمات ظاهری به امام (علیه‌السلام) است. و نه امارت و ولایت و وصایت.[3]
پی‌نوشت:

[1]. حدیث بیستم الغيبة (للطوسی)، كتاب الغيبة للحجة، النص، ص 162.
[2]. کافی، کلینی، الاسلامیة، باب مولد امام حسن (صلوات‌الله‌عليه)، ج 1، ص 463.
[3]. مقاله سید محمد مهدی حجازی، کانال تلگرامی.