خودستایی صاحبان کرامت در تصوف

  • 1396/08/08 - 09:00
برخلاف صوفیان امروزی، در بین صوفیه قدیم رسم بر آن بود که صاحب کرامت به‌خاطر جلوگیری از اتهام خودستایی و تکبر، کرامات خود را از دیگران مخفی می‌کردند. اما صوفیان امروزی برای برتری جویی بر دیگران و نیز برای جذب مخاطبان عامی، دست به کرامت سازی برای خود کرده تا شاید به هدف پلید خود دست یابند.

پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب- برخلاف آنچه فرقه‌های انحرافی همچون صوفیه، آن را دست‌آویز برای خود قرار داده‌اند، باید دانست در میان عرفا و حتی برخی از صوفیه، داشتن کرامت ملاک برتری اشخاص بر یکدیگر نیست؛ چنانکه ابونصر سراج طوسی که از صوفیان قدیم است، ملاک کرامات را امتثال اوامر و نواهی الهی می‌داند و می‌گوید: «اگر دیدید کسی در هوا نشسته یا روی آب خوابیده، فریب نخورید تا اینکه ببینید در امر و نهی الهی چگونه است.» [اللمع فی التصوف، ص 557] البته این کلام به این معنا نیست که کرامت ظاهری واقعا کرامت نیست، بلکه به معنای آن است که داشتن کرامت برای اهل معرفت چندان مهم و قابل توجه نیست و تصرفاتی که برخی از انسان‌ها در طبیعت انجام می‌دهند، گاهی ممکن است مکر الهی بوده و موجب ضلالت او شود. [جایگاه کرامت در عرفان اسلامی، ص 99]

بنابراین کرامت‌تراشی که به قصد برتری‌جویی بر دیگران و جذب مخاطبان عامی در میان فرقه‌هایی همانند صوفیه انجام می‌پذیرد، قابل اعتنا نیست. زیرا در میان صاحبان کرامات واقعی، رسم بر آن بود که کرامات خود را از دیگران مخفی نگه دارند تا بدین وسیله زمینه خودستایی و تکبر برای صاحب کرامت حاصل نگردد.

پی‌نوشت:
سراج ابونصر، اللمع فی التصوف، تصحیح نیکلسون، ترجمه مهدی مجتبی، اساطیر، 1388، ص 557
کرمانی علیرضا و دیگران، جایگاه کرامت در عرفان اسلامی،  مجله حکمت عرفانی، شماره 2، 1392، ص 99

تولیدی

افزودن نظر جدید

CAPTCHA
لطفا به این سوال امنیتی پاسخ دهید.
Fill in the blank.