پایگاه جامع فرق، ادیان ومذاهب_ در نظم نوین جهان که توسط انسان‌هایی پلید برنامه‌ریزی می‌شود، برخی از جوانان کشورهای غربی به سمت الحاد و عدم باور به خدا پیش می‌روند. خطر رواج این تفکر که سابقۀ هزاران ساله دارد بر کسی پوشیده نیست. این اولین بار نیست که ملحدین، ترویجِ افکار خداناباوری می‌کنند؛ در صفحات تاریخ می‌خوانیم که در زمان امام صادق (علیه‌السلام) شخصی مانند ابن ابی العوجاء (که به لحاظ علمی فردی قوی بوده است) در مسجد پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله) می‌نشسته و افکار و آراء باطل خویش را ترویج می‌کرد. امام صادق (علیه‌السلام) با تجهیز علمی اصحابی مانند هشام بن حکم و مفضل‌بن‌عمر به شبهات بی‌اساس این فرد جواب‌هایی مستدل و متقن می‌دادند. این شیوه برخورد امام صادق(علیه‌السلام) با ملحدین به ما می‌آموزد، مؤمنین باید اعتقاد خود را از راه عقل به دست آورند تا کسی به راحتی آن‌ها را فریب ندهد و اعتقادات آنان را متزلزل نسازد و جواب‌هایی فاخر برای شبهات آنان داشته باشند.

در شبکه‌های مجازی افراد ملحدی با نام آتئیست اقدام به انتشار افکار پلید و مادی‌گرایانه خود کرده و بر روی افکار پاک بعضی از جوانان تأثیرات مخربی می‌گذارند. یکی از راه‌های پلید آنان که ظاهرا سرمایه‌گذاری مالی بسیار قوی پشت این مسئله می‌باشد کلیپ‌های انیمیشن «من زئوس هستم» می‌باشد.
از جمله کلیپ‌هایی که در این نوشته مورد بررسی و نقد قرار خواهد گرفت کلیپ 212 می‌باشد؛ گذشته از این‌که تمامی کلیپ‌های موجود زئوس از روش‌هایی غیرعلمی مانند بدون سند و دلیل صحبت کردن، بازی با الفاظ و مغلطه‌کاری و ...  برای رسیدن اهداف شوم خود استفاده می‌کند. این کلیپ زئوس در ادامه کلیپ 180 که نقد آن گذشت،[1] به بیان اشتراک لفظی می‌پردازد و چند مفهوم داشتن بی‌نهایت را در علوم مغالطه می‌خواند!

نقد و بررسی:
اشکال نخست: زئوس می‌گوید: اگر بی‌نهایت فلسفه ربطی به بی‌نهایت ریاضی ندارد چرا یک کلمه دیگه براش انتخاب نمی‌کنند! کمبود کلمه که نداریم!
پاسخ: یکی از حالات لفظ  «اشتراک لفظی» هست، در مقابل اشتراک لفظی «مترادف» قرار دارد؛ اشتراک لفظی یعنی لفظ  یکی هست ولی معناهای مختلفی دارد، چند مثال:

اشتراک لفظی عامیانه:
«شیر» در فارسی که هم به حیوان جنگلی، هم به شیر آب، هم به شیر خوراکی گفته می‌شود؛
«عین» در عربی که هم به جاسوس، هم به چشمه، هم به چشم، هم به طلا، هم به نقره و هم به کلی معنای دیگه گفته می‌شود.

اشتراک لفظی علمی:
«قیاس» که هم در اصول و هم در منطق بکار می‌رود ولی از نظر معنا با هم متفاوتند.
«جبر» که در فقه و کلام گفته می‌شود ولی معناش با هم فرق دارد. 
«دیسک» که هم در پزشکی و هم در فن‌آوری اطلاعات هست ولی معناشون اصلا شبیه به هم نیست.

سؤال اول: علت پیدایش اشتراک لفظی چیست؟
برای ریشه اشتراک لفظى دلائل مختلفی مطرح شده از جمله:
1. نحوه زندگى و نوع استفاده از الفاظ و محاوره.
2. بکاربردن بیش از حد بعضى از الفاظ در معناى مجازى.
پس مشترک لفظی وجود دارد و صرف این‌که بگویم: «کلمه کم داشتن!» دلیل نمی‌شود مشترک لفظی رو نادیده بگیریم.

سوال دوم: چطور باید متوجه بشیم منظور گوینده کدام معنا هست؟
با قرینه، به راحتی متوجه منظور متکلم می‌شویم. مانند: یک عده می‌گویند «فلان تیم شیره» این‌جا متوجه می‌شویم منظورشون قدرتمند بودنه... (اصطلاحا به این قرینه، قرینه صارفه گویند.)

حالا اگر لفظ مشترک، در یک علم خاصی مطرح بشود معلوم می‌شود معنای این لفظ معنای همان علم باید باشد مثلا یک پزشک که گرم صحبت پزشکی هست و از دیسک حرف می‌زند دیگر دیسک فن‌آوری اطلاعاتی توی ذهن مخاطب نمیاد. (اصطلاحا به این قرینه، قرینه حالیه گویند.)

اشکال دوم: زئوس می‌گوید: شعر که نیست بحث علمیه، استعاره در شعر کاربرد داره و ... .
پاسخ:
1. کلام شما ربطی به اشتراک لفظی ندارد.
2. در استعاره بنابر یکی از علائق مطرح شده در ادبیات یک لفظ غرض گرفته می‌شود و نهایتا یک‌طرف (مشبه به) حذف می‌شود. اما در اشتراک لفظی دو لفظ ماهیتا با هم فرق دارند فقط شکلشان شبیه به هم هست و اصلا چیزی حذف نشده است.[2]

پی‌نوشت:

[1]. مقاله‌ای در همین سایت. نقد «من زئوس هستم» کلیپ‌های 180 و 195.
[2].  وبلاگ شخصی محمد علی عطاریه.