پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ پیش از برگزاری دور قبلی مجلس شورای اسلامی، فایلی صوتی از یک رئیس جمهور سابق و از رهبران فعلی یکی از جریان‌های سیاسی منتشر شد که در آن، اساس نظارت شورای نگهبان را زیر سؤال برد.

او در این فایل صوتی با اظهار ناامیدی از اصلاح شیوه برگزاری انتخابات در ایران، خطاب به اصلاح‌طلبان می‌گوید: «بیایید یک بار هم ما در کنار مردم قرار بگیریم، نه در کنار ضدانقلاب و تحریم. بگوییم تا این مجلس و شورای نگهبان هست دیگر در انتخابات شرکت نمی‌کنیم. شورای نگهبان طبق تفسیر خود، نظارت را استصوابی می‌داند که به معنی کنترل انتخابات از تأیید صلاحیت‌ها تا برگزاری انتخابات و تأیید و ابطال نتایج است. این شورا برای تصمیاتش خود را ملزم به پاسخگویی نمی‌داند و با اعمال نظارت استصوابی، اکثر کاندیداهای اصلاح‌طلبان و گروه‌ها و چهره‌های مستقل و منتقد سیاسی را رد صلاحیت کرده است».

اما در پاسخ به اظهارات این چهره سیاسی که انتخابات در ایران را با وجود شورای نگهبان بی‌فایده خوانده می‌گوییم:

از سال 1388 ش تا به امروز عده‌ای تلاش دارند تا با شیوه‌های مختلف، انتخابات و سلامت آن را در جمهوری اسلامی زیر سؤال ببرند. از این‌رو برخی جریان‌های سیاسی که داوطلبین مورد نظر آن‌ها با دلایلی مشخص رد صلاحیت شدند هم اساس نهاد نظارتی شورای نگهبان و روند تأیید صلاحیت‌ها را زیر سؤال بردند. اما حقیقت آن است که وجود نهادی همانند شورای نگهبان اما به صورت و فرمی دیگر در تمام دنیا معمول بوده و تشخیص صلاحیت افراد شایسته، از بین هزاران متقاضی که خواستار راهبری کشور هستند امری طبیعی است.

در واقع امکان ورود همه افراد به عرصه انتخابات (بدون توجه به صلاحیت آنان)، انتخاب فرد شایسته را برای توده مردم سخت کرده و به تضییع حقوق ایشان می‌انجامد. از این‌رو، رهبر معظم‌ انقلاب یکی از جلوه‌های حق‌الناس بودن رأی مردم و مسئولیت برابر آن را وجود نهاد شورای نگهبان معرفی کردند: «شورای نگهبان، چشم بینای نظام برای انتخابات است؛ و در همه‌ی دنیا، چنین نهادی با اسم‌ها و عناوین متفاوت وجود دارد... نظارت شورای نگهبان در انتخابات، استصوابی و مؤثر است و این نظارت جزو حق‌النّاس است، این را باید رعایت کرد، این را باید حفظ کرد... شورای نگهبان مراقبت می‌کند که اگر به علّت برخی کوتاهی‌ها، افراد بی‌صلاحیت، به‌عنوان نامزد وارد عرصه‌ی انتخابات شدند، جلویش را بگیرد و این حق قانونی، منطقی و عقلی شورا است».[1]

افزون بر آن، چون نظارت استصوابی شورای نگهبان یک قانون است، نبایستی کسی از عمل به قانون گله داشته باشد؛ چرا که نظارت شورای نگهبان، طبق قانون و متکی به قانون اساسی است. نظارت شورای نگهبان (که خود منتخب با واسطه مردم است) هم از این‌روست که آدمی ناباب، ناتوان و یا مضرّ وارد این مرکزِ حساس نشود. دلایل عدم صلاحیت افراد هم پس از بررسی توسط شورای نگهبان، به هریک از داوطلبین ابلاغ می‌شود و شورای نگهبان خود را مسئول پاسخگویی درباره چرایی رد صلاحیت‌ها می‌داند.[2] بنابراین نمی‌توان به اسم همراهی با مردم، انتخابات را به دلیل نظارت نهادی برخواسته از قانون و آرای با واسطه مردم تحریم کرد، در حالی که همین مردم به قانون اساسی که شورای نگهبان را مرجع تأیید صلاحیت داوطلبان انتخاباتی تعیین کرده، رأی داده و آن را برگزیده‌اند.

پی‌نوشت:
[1]. پاسخ رهبر معظم انقلاب به پرسش یکی از دانشجویان در جلسه‌ی پرسش و پاسخ دانشجویی با دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف در سال ۱۳۷۸.
[2]. سایت خبری تحلیلی عصر ایران، تیتر: دلایل رد صلاحیت‌ ها محرمانه به افراد اعلام می‌شود، کد خبر ۹۰۰۴۹۳، تاریخ انتشار: ۰۸-۰۵-۱۴۰۲.