پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ گفت: در اسلام، حکم مرتد (یعنی کسی که از اسلام روبرگرداند) اعدام است. این یعنی شما به آزادی اعتقاد ندارید؛ ولی دین ما زرتشتیان، دین آزادی است.

گفتم:

 ما به آزادی، به معنی ولنگاری و بی‌بندوباری، اعتقاد نداریم. شما زرتشتیان هم چنین اعتقادی ندارید. مقرّرات و محدودیت‌های بسیاری در دین شما وجود دارد، از جمله آن که در دین شما زرتشتیان هم حکم مرتد اعدام است.

 ما به اعدام مُرتَد باور داریم. مرتد به معنی کسی که اهل اسلام باشد (یا اهل اسلام شود) و بعداً از اسلام خارج شود و علیه اسلام، فعالیت و دشمنی کند. ما این حق را برای خود قائلیم که در برابر او بایستیم. او در برابر دین ما بایستد، ما در برابر دنیای او می‌ایستیم. نیازی هم نیست که "محکوم" به "حکم" راضی باشد. بنیان دین ما بر عقلانیت استوار است و ما خود را موظف به اطاعت از امر آفریدگار می‌دانیم. شرمنده نیستیم؛ بلکه افتخار می‌کنیم که اصول دین را با خردمندی پذیرفتیم و اکنون از سر تعبّد (بندگی) اطاعت از فرمان خداوند می‌کنیم. باور داریم آن‌چه فرمان خداوند باشد، به سود ماست، هرچند در ظاهر، برای برخی ناخوشایند باشد: «وَ عَسَی أنْ تَکْرَهُوا شَیئاً وَ هُوَ خَیْرٌ لَکُم»[1]. گذشته از این، اعدام مرتد در اسلام، ریشه و مبنای عقلانی دارد:

 در عصر زندگی پیامبر، برخی از کفار و مشرکین، به منظور «عملیات روانی»، به دروغ ادعای مسلمانی می‌کردند. پس از چندی می‌گفتند: «ما مسلمان شدیم و در اسلام چیز خاصی ندیدیم، لذا از آن خارج شدیم». آنان با این رفتار، مسلمین را آزار می‌دادند و علیه جامعه اسلامی، جَوسازی می‌کردند. پیامبر برای اینکه جلوی این عملیات روانی را سد کنند، حکم اعدام مرتد را صادر کردند که در حقیقت، یک عملیات روانی، ضد عملیات دشمنان بود.

 اسلام یک دینِ صرفاً حاوی تعالیم رمانتیکِ فردی نیست؛ بلکه دینی است که تار و پود آن با عناصر زیست اجتماعی درهم تنیده است. به عبارتی، یک دین سیاسی و اجتماعی است. از همین روی، ارتداد نوعی «خیانت» شمرده می‌شود و درباره مُرتَد، حکم خائن جاری است.[2] از همین روی، بسیاری از اندیشمندان باور دارند که ارتداد، نوعی جُرم سیاسی و اجتماعی است.[3] علت سخت‌گیری اسلام درباره مرتد، شاید بدان جهت باشد كه در نظام حكومتی و سيستم اداری جوامع اسلامی، ایمان به خدا جنبه صرفا اعتقادی و شخصی نداشته، بلكه جزو بندهای پيوستگی امت و پايه‌های اجتماع است. به‌ طوری‌كه با فقدان آن، قوام و دوام جامعه متلاشی می‌شود، گسست رخ می‌دهد. از همین روی، فساد شمرده شده و قابل‌ تحمل نیست.[4]

 در دین زرتشتی هم حکم مرتد اعدام است.[5] حتی در بخش‌های تاریخی شاهنامه هم آمده است که در قانون زرتشت، حکم مرتد، اعدام است. چنان که خسرو پرویز پادشاه سلسله ساسانی به بهرام چوبین گفت:

طبق قانون زرتشت، هر كسى كه از دین پاک برگردد و به آن پشت کند، پس بايد يک سال او را پند داد. اگر توبه نکرد، بايد او را كشت و تن آلوده‌ (نجس) او را بر سر راه انداخت. همچنین كسى به پادشاه (منِ خسرو پرویز) بدگمان باشد، یا دشمنی کند، بايد بى‌‏درنگ او را کشت:

نشايد كزين كم كنيم از فزون
كه زردشت گويد به زند اندرون

كه هر كس كه برگردد از دين پاک
ز يزدان ندارد به دل بيم و باک

به سالى همى داد بايدش پند
چو پندش نباشد وُرا سودمند

ببايدش كشتن به فرمان شاه
فكندن تن پر گناهش به راه

چو بر شاه گيتى شود بدگمان
ببايدش كشتن هم اندر زمان‏‏‏ [6]

پی‌نوشت:
[1]. قرآن، سوره بقره، آیه 216.
[2]. بنگرید به:  Wael Hallaq, Sharī'a: Theory, Practice and Transformations. Cambridge University Press, 2009, p. 319.
[3]. بنگرید به: Abdelhadi, Magdi, "What Islam says on religious freedom". BBC News, Retrieved 14 October 2009.
Rudolph Peters & , Gert De Vries, "Apostasy in Islam". 1976, Die Welt des Islams. 17 (1/4): 1–25.
ناصر مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیة، 1374، ج 12، ص 106-107.
[4]. فاضل میبدی، دینداری و آزادی، تهران، انتشارات آفرینه، ۱۳۷۸، ص ۱۳۵. همچنین: ناصر مکارم شیرازی، همان، ج 12، ص 107.
[5]. بنگرید به: «روایت اِمید اشَوَهیشتان و حکم اعدام برای زرتشتیانِ مسلمان شده»، «اعدام مرتد در زرتشتیگریِ عصر ساسانی»، «سنگسار در دین زرتشتی»، «داستان اعدام یک موبد مرتد»
[6]. ابوالقاسم فردوسی، شاهنامه، تصحیح جلال خالقی مطلق، دفتر هشتم، تهران، نشر مرکز دایرة المعارف بزرگ اسلامی، 1386، ص 31.