پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ ازدواج‌های سیاسی، یعنی پیوند زناشویی به هدف ایجاد صلح، اتحاد سیاسی یا اقتصادی در جهان باستان بسیار رخ می‌داد. از آن جمله در دوران هخامنشی نیز موارد متعددی رخ داد. چنان که خانم ماریا بروسیوس (Maria Brosius)، دارای مدرک دکتری از دانشگاه آکسفورد (University of Oxford) و دانشیار تاریخ باستان در دانشگاه نیوکاسل (Newcastle University) نوشتند:

Royal daughters were given in marriage to foreign kings in order to affirm political alliances or to confirm a peace treaty. [1]

ترجمه: دختران سلطنتی به منظور تأیید اتحادهای سیاسی یا تأیید پیمان صلح با پادشاهان بیگانه ازدواج می‌کردند. (یعنی وقتی دو کشور، پیمان صلح می‌بستند، این پادشاه با دختر آن پادشاه و آن یکی با دختر این یکی ازدواج می‌کرد و این دختران، خیلی وقت‌ها، گروگان شمرده می‌شدند).

Astyages is said to have married his daughter Mandane to Cambyses I (6th century BCE) in an apparent attempt to prevent the downfall of his realm ... according to Ctesias (d. after 397 BCE)... Cyrus II (6th century BCE) conquered Media and subsequently married Astyages’ daughter Amytis. Persian kings also established their connections with the Persian nobility through a deliberate marriage policy. Cyrus II (r. ca. 559-530) married Cassandane (d. 538? BCE), daughter of the Achaemenid Pharnaspes.

ترجمه: آستیاگ دخترش ماندانا را به ازدواج کمبوجیه یکم (قرن ششم پیش از میلاد) درآورد و با این تلاش آشکار، کوشید که از سقوط قلمرو خود، جلوگیری کند...[2] به گفته کتزیاس (قرن 4 پیش از میلاد)، کوروش دوم (کوروش بزرگ)، آمیتیس (دختر آستیاگ) را تصرف و با او ازدواج کرد. شاهان ایرانی نیز از طریق سیاست ازدواج، ارتباط خود را با اشراف ایرانی برقرار کردند. کوروش دوم با کاساندان (دختر فرناسپ که از اشراف پارسی بود) ازدواج کرد.[3]

Phaidyme, daughter of the noble Otanes was said to have been the wife, first of Cambyses II (r. 530-522), and then of Bardiya. In order to legitimize his accession, but, more importantly, to prevent rival claims to the throne, Darius I entered a series of marriage alliances which remain unparalleled within Achaemenid rule. His alliances included the daughters of the previous kings, Atossa, Artystone, and Parmys (Hdt., 3.88.2-3). In addition, he created close familial links with his two closest allies who helped him to secure the throne, Gobryas and Otanes. He married daughters of both nobles (Hdt., 7.2.2, 3.88.4), while they themselves were married to sisters of Darius (Hdt., 7.5.1, 7.82).

ترجمه: گفته می شود که فَیدیمه (که دختر یکی از اشراف پارس بود)، ابتدا همسر کمبوجیه دوم (ح. 530-522) و سپس همسر بردیا بوده است. همچنین داریوش اول برای مشروعیت بخشیدن به سلطنت خود، و مهمتر از آن، برای جلوگیری از اینکه رقیبانی برای تاج و تختش پدید بیاید، وارد یک سری پیمان‌های ازدواج شد... او با دختران کوروش و کمبوجیه دوم ازدواج کرد: با آتوسا، آرتیستونه و پارمیس...[4] علاوه بر این، او پیوندهای خانوادگی نزدیکی با دو متحد نزدیک خود ایجاد کرد که به او کمک کردند تا تاج و تخت را تضمین کند، گوبریاس و اوتانس. او با دختران هر دو ازدواج کرد،[5] در حالی که آنها خود با خواهران داریوش ازدواج کردند.[6] (Hdt., ).

از سویی دیگر، شاهزادگان پارسی نیز با خویشاوندان اشراف زاده خود ازدواج می‌کردند که تعداد قابل توجهی نمونه تاریخی در این زمینه وجود دارد:

Their respective offspring also intermarried.

آن‌چه گفتیم، به منظور الزام دوستداران هخامنشی ها در قضیه ازدواج‌های پیامبر (صلی‌الله‌علیه وآله) است. می‌دانیم که برخی از ازدواج‌های پیامبر، به منظور ایجاد اتحاد سیاسی و پیشگیری از جنگ‌ها و خونریزی‌ها بود.[7] یعنی پیامبر یا مسلمین، با قبیله‌ای وصلت می‌کردند تا به برکت این پیوند، دشمنی‌ها و نزاع‌ها به صلح و دوستی تبدیل شود. صد البته آن محبت همسری هم در جای خود محترم و باقی بود.

پی‌نوشت:
[1]. بنگرید به: Brosius, Maria, "WOMEN i. In Pre-Islamic Persia", Encyclopædia Iranica, Last Updated: March 15, 2010
[2]. بنگرید به: Herodotus, Histories: 1.107.1
[3]. بنگرید به: Herodotus, Histories: 2.1.1
[4]. بنگرید به: Herodotus, Histories: 3.88.2-3 و همچنین: Brosius, Maria, Ibid
[5]. بنگرید به: Herodotus, Histories: 7.2.2 & 3.88.4 و همچنین: Brosius, Maria, Ibid
[6]. بنگرید به: Herodotus, Histories: 7.5.1 & 7.82 و همچنین: Brosius, Maria, Ibid
[7]. نشریه پاسدار اسلام، «ازدواج‏هاى پیامبر»، 1385، شماره 296.