پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ شکرگزاری از صفات برجسته انسانی است که ریشه در فطرت پاک آدمی دارد. یکی از گونه های این صفت عالی، شکرگزاری در مقابل خداوند متعال است. شکر و سپاس از خداوند متعال یکی از وظایف بندگی و پلی به سوی رستگاری است. حضرت علی (علیه السلام) فرمودند: «اوَّلُ ما یَجِبُ عَلَیکُم لِلّهِ سُبحانَهُ شُکرُ اَیادیهِ وَ ابتِغاءُ مَراضیهِ؛ (1) نخستین واجب الهی بر شما، شکرگزاری نعمت‌ها و جلب رضایت خدای متعال است» که این شکر، خود عامل زیاد شدن نعمت هاست که خداوند وعده به آن را داده و فرموده است:« لَئِنْ شَكَرْتُمْ لَأَزِيدَنَّكُمْ؛(ابراهیم/آیه7) اگر شکر نعمت به جای آورید بر نعمت شما می‌افزایم.»

در مذاهب و مکاتب مختلف، آیین های بخصوصی برای نشان شکرگزاری از خداوند وجود دارد. یکی از راه های شکرگزاری در اسلام برای ادای حق خداوند و شکر نعمت هایش، عبادت و اطاعت از اوامر الهی می باشد. اما شکرگزاری در فرقه اهل حق با اسلام متفاوت است و در فرقه اهل حق روزهایی از سال را به ایام و لیالی شکرگزاری نامیده و برای آن آداب و اعمال مخصوصی ابداع کرده اند. برخی از پیروان این فرقه، در این ایام روزه می‌گیرند که این روزه از سه روز تجاوز نمی‌کند. همچنین در هر یک از روزهای شکرگزاری و کردار عید شاهی، به عشق  یکی از بزرگان و پیران این فرقه از جمله داوود، بنیامین، پیر موسی، مصطفی و زربار دعا خوانده و نذوراتی داده می شود.(2)

همچنین یکی از اقسام نذرها در احکام این فرقه، شکرانه می‌باشد که در مقابل خوشی حاصل از رسیدن نعمت و برآورده شدن آرزوها داده می‌شود.(3)

اگر چه از منظر دینی از نشانه های ایمان، در وهله اول سپاسگزاری و شکر نسبت به خداوند است که مظهر لطف و بخشش بوده و با نعمت‌های فراوان، مخلوقاتش را به بندگی و اطاعت از خویش فرمان داده است و در مرتبه دوم، تشکر از کسانی که راه رسیدن به نعمت‌های الهی را هموار نموده و واسطه این فیض شده اند، وظیفه ای است که مورد سفارش خدا و اولیاء دین می باشد، اما در فرقه اهل حق چرا شکرگزاری فقط به عشق و برای تقرب به پیران این فرقه انجام می‌شود؟ و بر چه اساس و مبنایی این افراد، مستحق این شکرگزاری هستند؟ اگر از باب ««مَنْ لَمْ یَشْکُرِ الْمُنْعِمَ مِنَ الْمَخْلُوقِینَ لَمْ یَشْکُرِ اللَّهَ؛(4)کسی که نعمت دهنده از مخلوقات را شکرگزار نباشد، شکرگزار خداوند نیز نخواهد بود» است، چرا نسبت به پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله) و اهل بیت مطهر ایشان که از حق بیشتری برای شکرگزاری و جایگاه بالاتری برخوردار هستند و خداوند خود آن ها را ستوده است ، در این فرقه به یاد آنها شکرگزاری نمی‌شود و کردار انجام نمی‌گیرد؟

2. اطاعت و بندگی خداوند که عالی‌ترین شیوه و مهم‌ترین نشانۀ شکرگزاری است که در قالب شکر عملی با انجام فرامین الهی از جمله عبادت های واجب مثل روزه و نماز، و ترک معاصی محقق می‌شود، در فرقه اهل حق کمتر مورد توجه قرار گرفته و با گونه ای از مراسم شکرگزاری که بدعتی آشکار در دین است، اعمال مذهبی ابداعی همانند روزهای سه روزه و دادن نیاز در ایام شکرگزاری جایگزین اوامر الهی و شیوه های صحیح شکرگزاری شده است.

پی نوشت:

 (1). تصنیف غررالحکم، ص ۱۸۱

(2). سرسپردگان تاریخ و شرح عقاید دینی اهل حق، خواجه الدین، سید محمد علی، خورشید،ص73

(3). برهان الحق، الهی، نورعلی، جیحون، ص128

(4).وسائل الشیعه، حر عاملی، ج ۱۱، ص ۵۴۲