پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ اقدامات استعمار و دشمنان اسلام برای از بین بردن وحدت و یکپارچگی جهان اسلام عبارت است از:

ترویج ملی گرایی در میان مسلمانان:

استعمار انگليس در جنگ جهانى اول، سران عرب و عمال خود را متحد كرد و با محوريت ايدئولوژى ملى‏ گرايى آنان را بسيج کرد و بدين وسيله، حكومت عثمانى را متلاشی كرد. پس از اين واقعه تلخ، جهان اسلام را به كشورهاى كوچك تقسيم کرد و در تركيه پان تركيسم، در ايران پان ايرانيسم و در مصر و سوريه پان عربيسم را رواج داد. سیاست انگلیس در کشورهای اسلامی، تضعیف باورهای دینی و تیره ساختن روابط مسلمانان است تا این جوامع اسلامی از هم جدا گردند.(1)

مهجور کردن آموزه های دینی از طریق توسعه فعالیت های استشراقی بیگانگان:
یکی دیگر از عوامل زدودن آموزه‌های وحدت بخش دین در بعد سیاسی و اجتماعی، فعالیت‌های علمی، سیاسی و اجتماعی خاورشناسان و مستشرقان است که غالباً طبق ذهنیات و معرفت های غربی با اسلام و قرآن مواجه می‌شوند و در پی شناخت حقیقت نیستند؛ وابستگی مستشرقان به استعمار باعث شده که اغلب مستشرقان به ابزاری برای پیشبرد اهداف ضد اسلامی استعمارگران تبدیل شوند. بنابراین از آنجایی که مستشرقان همراه استعمار بودند، از این رو، افکار استعماری در سر می‌پرورانند و با تحریک اقلیت های مذهبی و ملی، با نوعی مظلوم نمایی کاذب، نقش آنان را مهم جلوه داده و آنان را در جهت منافع خود سوق می‌دهند.

ایجاد فرقه های ساختگی:
در قرن 18 و 19 میلادی، زمانى كه اروپاييان استعمارگر، بر تمام كشورهاى اسلام سلطه يافته بودند، براى ادامه و استمرار سلطه خود، فرقه‌هایى را در جهان اسلام ايجاد كردند، تا بدين وسيله بتوانند يكپارچگى و همبستگى مسلمانان جهان را از بين برده و توان دفاعى آنها را سركوب كنند و نگذارند كه آنان با استفاده از حقايق و معارف اصيل اسلام، قدرت اتحاد خود را بشناسند و به مقابله با استعمارگران بپردازند.

امام خمینی (رحمةالله‌علیه) فرقه سازی و ترویج این فرقه‌ها را به عنوان یکی از اقدامات بیگانگان بر می‌شمارد که از این طریق باعث ضربه زدن به قرآن و مهجور شدن و کوبیدن آموزه‌های آن می‌گردد.(2) شهید مطهری نیز با رد فرقه‌های ساختگی، وهابیت را باعث افول نهضت‌های اصلاحی در جهان اسلام می‌دانست و بر آن بود که در اندیشه‌های این فرقه که مدعی اصلاح بودند، بازگشت به اسلام نخستین، به بازگشت به حنبلی گری تفسیر شده است.(3)

تضعیف وحدت جامعه با ایجاد اختلاف و تفرقه:
همفر جاسوس انگلیسی در کتاب خاطراتش نقل کرده، هنگامی که اختلاف شیعه و سنی را در وزارت مستعمرات برای برخی از رؤسای خود توضیح می‌داده، اذعان کرده که اگر مسلمانان فهم و درک صحیحی برای زندگی داشته باشند، باید امروزه این نزاع را کنار گذاشته و اتحاد پیدا کنند. وی بیان می‌کند که با بیان این کلام، رئیسش نهیبی بر وی زده و به او دستور داده است که به جای فکر در مورد وحدت، باید اختلافات مسلمانان را زیاد کرد و نزاع شیعه و سنی و درگیری‌های قومی، زبانی، ملی و مذهبی را افزایش داد؛ زیرا استعمار انگلیس برای حفظ موقعیت خود و استثمار مسلمانان، باید وحدت مسلمانان را از بین ببرد، تا بر آنان تسلط یابد.(4)

پی‌نوشت:
1. محمد غزالی، اسلام و بلاهای نوین، ص96و97، مترجم: مصطفی زمانی، انتشارات فراهانی 1396.
2. امام خمینی، صحیفه نور، ج3، ص204.
3. مرتضی مطهری، بررسی اجمالی نهضت‌های اسلامی در صد ساله اخیر، ص49و50، انتشارات صدرا.
4. کتاب خاطرات مستر همفر، ص38-40.