پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ برخی از افراد برای آنکه ثابت کنند قمه زنی موجب وهن مذهب نیست، گفته اند: اینکه دشمنان مذهب اینگونه افعال را نمی پسندند، دلیل نمی‌شود که بگوییم چون قمه زنی وهن مذهب است، از آن دست بر می‌داریم؛ زیرا خداوند متعال می‌فرماید: «یا حَسْرَهً عَلَی العِبادِ مَا یاتِیهِم مِن رَسُولٍ اِلا کانوُا بِهِ یَسْتَهْزئُونَ (یس/30) وای بر حال این بندگان (گمراه لجوج) که هیچ رسولی برای هدایت آنها نیامد جز آنکه او را به تمسخر و استهزا گرفتند.» همچنین امام خمینی (رحمه‌الله) در توصیه به شورای نگهبان فرمودند: «مبادا از حرفهای خارجی‌ها بترسیم و در پیاده کردن احکام خدا سستی کنیم.»(1)

در نقد و پاسخ به این استدلال باید گفت:
بین تمسخر پیامبران در ابلاغ پیام وحی و همچنین احکام مسلّم شرعی با کاری که مشروعیت آن ثابت نشده (مثل قمه زنی و لطم در عزاداری) بسیار تفاوت است. مقایسه این دو به هیچ وجه درست نیست. بی‌شک اگر دشمن، ما را به جهت عقاید و اعمال مسلّم دینی مسخره کند، کمترین توجهی نمی‌کنیم؛ اما قمه زنی هیچ دلیل شرعی چه خاص و چه عام ندارد، بلکه شیوه‌ای از عزاداری است که به وسیله خود مردم به وجود آمده است و نمی توان آن را جزء دین به شمار آورد. اگر دشمنان، ما را به خاطر اصل عزاداری و یا گریه بر سید الشهداء و ... مسخره کنند، توجه نمی‌کنیم؛ زیرا در خود دین و روایات به این امور سفارش شده است. ما از مسخره کردن دشمن نمی‌ترسیم. از بد نمایاندن اسلام و مذهب به ملتها می‌ترسیم. ما از آن می‌ترسیم که پافشاری ما بر برخی از اعمالی که سابقه چندانی ندارد، بهانه و دستاویزی به دست دشمنان بدهد و آنها با استفاده از آن، ملت هایی را که تشنه مکتب و مذهب تشیع‌اند از آن بیزار کنند.

بهترین دلیل برای ترک اینگونه اعمال، آیات قرآن کریم است. در صدر اسلام هنگامی که مسلمانان در برابر پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) جمله‌ای را به کار می‌بردند که بهانه‌ای برای تمسخر آنها از سوی یهودیان شده بود، خداوند متعال در قرآن کریم به طور صریح امر فرمود که مسلمانان از به کار بردن آن جمله اجتناب کنند.
شیخ طوسی در مورد شأن نزول آیه «یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَقُولُوا رَاعِنَا وَقُولُوا انْظُرْنَا وَاسْمَعُوا وَلِلْكَافِرِینَ عَذَابٌ أَلِیمٌ (بقره/104) ای اهل ایمان (هنگام تکلم با رسول) به کلمه راعنا (ما را رعایت کن) تعبیر مکنید، بلکه بگویید: انظرنا (ناظر احوال ما باش) و (سخن خدا را) بشنوید و (بدانید که) برای کافران عذاب دردناک مهیا است.» می‌فرماید: مسلمین وقتى كه به رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) می‌رسیدند، مى‌گفتند: یا رسول الله! راعنا، اى اسمع منا؛ به ما گوش فرادار، یهودیان كه این كلام را شنیدند آن را از حیث معنى تحریف کرده و می‌گفتند، راعنا یا محمد و مقصودشان از اظهار این جمله، گفتن كلمات ناهنجار و ركیك بود. وقتى به یهودیان هشدار داده شد كه از این كلمات به زبان نیاورند، مى‌گفتند: آنچه كه مسلمین مى‌گویند ما نیز مى‌گوییم؛ سپس خداوند به وسیله این آیه، مسلمین را از ذكر این گفتار بازداشت.(2)
از آیه شریفه استفاده می‌شود که مسلمانان باید در برنامه‌های خود به گونه‌ای عمل کنند که بهانه به دست دشمن ندهند. مقصود عالمانی که امروزه با قمه زنی و کارهایی همانند آن مخالفت دارند نیز همین است. آنان بر این باورند زمانی که می‌شود با شیوه‌های بهتری عزاداری کرد که سبب دستاویز دشمنان نشود، چرا باید به دست دشمن بهانه داد؟ چرا باید کاری کرد که باعث شود، عده زیادی به طریق هدایت نگرویده و از آن روی‌ گردان باشند؟

پی‌نوشت:
1. سخنان امام خمینی در جمع اعضای شورای نگهبان، صحیفه امام، مجموعه آثار امام خمینی، ج18، ص241، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س).
2. محمدباقر محقق،‌ نمونه بينات در شأن نزول آيات از نظر شیخ طوسی و ساير مفسرين خاصه و عامه، ص24.