پایگاه جامع فرق، ادیان ومذاهب_ یکی از پرسش‌هایی که برخی مطرح می‌کنند و در پی القاء شبهه عدم پایبندی شیعیان به سنت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) هستند، این است که می‌پرسند چرا شیعه همچون اهل سنت، نماز را در پنج وقت نمی‌خواند؟

برای پاسخ به این شبهه باید گفت که شیعه چون دیگر فرقه‌های اسلامی، معتقد است که انجام هر نماز در وقت مخصوص خودش افضل است. همانطور که می‌دانیم هر یک از نمازها، یک وقت خاص و یک وقت مشترک دارند. برای مثال وقت خاص نماز ظهر از آغاز ظهر شرعی (وقت زوال) است تا مقدار زمانی که چهار رکعت نماز خوانده می‌شود. در این مدت محدود، تنها می‌توان نماز ظهر را به جای آورد.
شیعیان نيز همانند اهل سنت معتقدند كه جدا خواندن نمازهای فريضه در پنج نوبت، بهتر و مطابق سنت پيامبر و امامان است، اما نبايد از ياد برد كه اين امر به معنای ضرورت و لزوم اين عمل نيست.
هرچند قرآن کریم در موارد متعددی از اصل وجوب نماز بحث کرده و به جزئیات نپرداخته، ولی در مورد اوقات نماز می‌فرماید: نماز را از زوال خورشید (هنگام ظهر) تا نهایت تاریکی شب (نیمه شب‏) برپا دار؛ و همچنین قرآن فجر (نماز صبح) را؛ چرا که قرآن فجر، مشهود فرشتگان شب و روز است.
بنابراین در قرآن کریم سه وقت برای نماز ذکر شده است، نه پنج وقت.[1]

فضیلت خواندن نماز در سه یا پنج نوبت:
بیشتر علمای شیعه و اهل سنّت می‌گویند خواندن نماز در پنج نوبت دارای رجحان و برتری است و فقهای شیعه نیز بر این مطلب تصریح کرده‌اند و در رساله‌های عملیه نیز بخشی به این مطلب اختصاص داده شده است که برای نمونه یک مورد ذکر می‌شود:
آیت الله مکارم شیرازی می‌فرماید: «مستحبّ است پنج نماز را در پنج وقت به جا آورد، یعنى هر کدام در وقت فضیلت خود انجام گیرد.»[2]
هم در منابع اهل سنت و هم شیعه، بر جمع بین صلاتین توسط پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) اشاره شده است.
در صحیح مسلم آمده است که رسول خدا نماز ظهر و عصر و نیز مغرب و عشاء را با هم به جای آوردند؛ بدون اینکه خوفی از دشمن داشته باشند و یا در سفر باشند.[3]
در روایت دیگری که اهل سنت نقل کرده‌اند، آمده است: پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) نماز ظهر و عصر و نیز مغرب و عشاء را با هم به جا آورد. علت این امر از ایشان سؤال شد، فرمود: چنین کردم تا امتم به رنج و سختی نیافتند.[4]
امام صادق (علیه‌السلام) می‌فرماید: «همانا پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) در سفر، بین مغرب و عشا و همچنین بین ظهر و عصر جمع می کردند و این کار را زمانی که عجله داشتند انجام می‌دادند و خود می‌گفتند که جدا خواندن اینها بهتر است.»[5]

پی‌نوشت:

[1]. قرآن کریم در 82 آیه از مسئله نماز یاد می‌کند، مثل آیات 3، 43، 45، 83، 110، 125، 153، 177، 238، 277 بقره و سوره‌های دیگر قرآن.
[2]. مکارم شیرازى، ناصر، توضیح المسائل، ص138، مدرسه امام على بن ابی طالب(ع)، قم، چاپ پنجاه و دوم، 1429ق.
[3]. صحيح مسلم، مسلم، ج1، ص490، جمع بین الصلاتین فی الحضر. «جَمَعَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ بَيْنَ الظُّهْرِ وَالْعَصْرِ، وَالْمَغْرِبِ وَالْعِشَاءِ بِالْمَدِينَةِ، فِي غَيْرِ خَوْفٍ، وَلَا مَطَرٍ.» جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[4]. شرح الزرقانی على الموطأ، زرقانی، محمد بن عبدالباقی، ج1، ص508. «فِي حَدِيثِ وَكِيعٍ: قَالَ: قُلْتُ لِابْنِ عَبَّاسٍ: لِمَ فَعَلَ ذَلِكَ؟ قَالَ: «كَيْ لَا يُحْرِجَ أُمَّتَهُ»، وَفِي حَدِيثِ أَبِي مُعَاوِيَةَ: قِيلَ لِابْنِ عَبَّاسٍ: مَا أَرَادَ إِلَى ذَلِكَ؟ قَالَ: «أَرَادَ أَنْ لَا يُحْرِجَ أُمَّتَهُ.» جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[5]. وسائل الشيعة، شيخ حرّ عاملی، ج4، ص221. «وعن أحمد بن محمّد بن يحيى، عن أبيه، عن أحمد بن محمّد بن عيسى، عن محمّد بن سنان، عن عبدالملك القمی، عن أبي عبدالله ع قال: قلت له: أجمع بين الصلاتين من غير علّة؟ قال: قد فعل ذلك رسول الله ص، أراد التخفيف عن أمّته.»