بینش اکنکار درباره خدا
پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ اکنکار، به ظاهر از بینش سکولاریسم دوری جسته و معتقد به وجود خدای آفریننده و گرداننده‌ی امور است؛ اما پال توئیچل از مسیر یکتاپرستی خارج شده و معتقد است که در جهان هستی دوازده خدا وجود دارد. او جهان هستی را مشتمل بر دوازده عالم می‌داند که در هر جهان یک خدا به عنوان حاکم و فرمان‌روای آن طبقه وجود دارد. طبقه‌ی اول، همین جهانی است که انسان‌ها در آن زندگی می‌کنند. این طبقه پست‌ترین طبقه است و خدای حاکم بر آن نیز ضعیف‌ترین خداها می‌باشد.
در مقابل، طبقه‌ی دوازدهم بهترین جهان است و خدای آن کامل‌ترین خدایان. اسامی خدایان اکنکار که همگی دارای نقش ویژه‌ای در ادراه‌ی جهان هستند، به ترتیب زیر است:
1. کَل لیرانجان؛
2. آنامی پوروشا؛
3. آگام پوروشا؛
4. حوکیکات پوروشا؛
5. آلا یا پوروشا؛
6. الخ پوروشا؛
7. سات پوروشا؛
8. ساگونا براهم؛
9. پارا براهم؛
10. براهم؛
11. توریا پادلوک؛
12. سوگماد.[1]
مهم‌ترین عامل گرایش به مسئله چندخدایی، مشاهده‌ی پدیده‌های متنوع آسمانی و زمینی بوده است که هر نوع از آن‌ها تحت تدبیر خدای خاصی قرار دارند. همچنین، برخی از انسان‌ها به این پندار رسیده‌اند که خوبی‌ها مستند به خدای خیر و بدی‌ها به خدای شر است و بدین ترتیب قائل به دو یا چند مبدا برای جهان شده‌اند.
البته در این میان، افراد و مکاتبی همانند اکنکار، معتقد به یگانگی آفریننده‌ی کل جهان‌اند و در واقع، توحید در خالقیت را پذیرفته‌اند؛ ولی در مرتبه‌ی نازل‌تر و گاهی هم مرتبه‌ای عالی‌تر از خدای خالق را برای جهان به تصویر کشیده‌اند که هر کدام در تدبیر عالم، دارای وظیفه و کارکرد ویژه‌ای می‌باشند. اکنکار در بحث خداشناسی، تمام خدایان را تحت سیطره‌ی سوگماد می‌داند و برای آن اهمیت ویژه‌ای قائل است و همان‌طور که گفته شد، مرتبه خالقیت را به «کل لیرانجان» داده است!
لازمه فرض چندخدایی برای جهان، وجود نظام‌های متعدد، متفاوت و جداگانه از یکدیگر است، در حالی که جهان دارای نظام واحدی بوده، تمامی پدیده‌های آن با یکدیگر مرتبط هستند. البته بنا بر فرضیه‌ی اکنکار که سوگماد آفریننده‌ی همه‌ی خدایان است نیز چنین فرضی صحیح نمی‌باشد؛ زیرا معنای حقیقی «ربّ» این است که بتواند در مربوب خود تصرف استقلالی انجام دهد و حال آن‌که این‌گونه تصرفات و تاثیرات، بین خدایان اکنکار استقلالی نمی‌باشد. بنابراین، هیچ‌کدام از آن‌ها «ربّ» حقیقی نخواهند بود.[2]
پی‌نوشت:
[1]. شریعت کی سوگماد، پال توئیچل، ترجمه هوشنگ اهرپور، بی‌تا، بی‌جا، ص 390.
[2]. نقد و بررسی جریان‌های مدعی معنویت، علی محمدی، نشر ذکری، 1396، قم، ص 186.
افزودن نظر جدید