عرفان منهای دین و مذهب، سلوک در بی‌راهه

  • 1400/04/19 - 10:04
اخیرا در کشور معنویت‌هایی ظهور و بروز کرده‌اند که، وجود دین و مذهب را در رسیدن انسان به کمال، ضروری نمی‌دانند. سرکردگان این قبیل معنویت‌ها مدعی هستند، انسان در راه رسیدن به تعالی نیازی به آموزه‌های دین و مذهب ندارد. به عنوان نمونه، محمدعلی طاهری سرکرده فرقه انحرافی کیهانی، در کتاب فرادرمانی می‌گوید:«در راه کمال نیازی به دین نیست.» اما در منطق اسلام رسیدن به کمال حقیقی، صرفاً در قالب آموزه‌های وحیانی و دینی امکان پذیر است.

پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ اغلب معنویت‎‌های دروغین، التزام به آموزه‌های دین و مذهب در مسیر کمال و تعالی را ضروری نمی‌دانند. سرکردگان این معنویت‌ها مدعی هستند، انسان در راه رسیدن به تعالی، نیازی به کمک گرفتن از آموزه‌های دینی ندارد. به عنوان نمونه، محمدعلی طاهری سرکرده فرقه انحرافی عرفان کیهانی، می‌گوید:«در راه کمال نیازی به دین نیست.»[1] بسیاری از سران معنویت‌های نوظهور، دین و مذهب را مانع اصلی ترویج عقاید و افکار انحرافی خود قلمداد کرده و در آموزه‌های خود اولین موضوعی که نسبت به آن واکنش نشان داده و مورد بی‌‌اعتنایی قرار می‌دهند، مسئله دین و مذهب است. اما در منطق عرفان ناب اسلامی، رسیدن به کمال و تعالی حقیقی، صرفاً در قالب آموزه‌های وحیانی و دینی امکان پذیر است.
شهید مطهری(ره) درباره جدایی عرفان از دین و مذهب می‌فرماید: «اخیراً به عرفان توجه پیدا کرده‌اند از باب این‌که آن را فرهنگ انسان‌گرا می‌دانند. نمی‌دانند که اساس عرفان خدا آگاهی و تسلیم به خداست. می‌خواهند عرفان را از خدا جدا کنند و عرفان هم باشد. خیلی عجیب است! من در نوشته‌های امروز ایرانی‌ها می‌بینم به عرفان گرایش پیدا کرده‌اند، عرفان منهای خدا و مذهب! این خیلی عجیب است! امکان ندارد.»[2] 
در قرآن کریم نیز آمده است: «ألاَ لَهُ الخَلقُ وَ الأَمرُ تَبارَکَ اللهُ رَبُّ العَالَمِینَ[اعراف/54]؛ آگاه باشید که ملک آفرینش خاص خداست و حکم نافذ فرمان اوست، بس منزه و بلند مرتبه است خدای یکتا که پروردگار عالمیان است.» با توجه به آیه مذکور، اعمال کسانی مورد پذیرش خواهد بود که مطابق امر خداوند بوده باشد؛ در نتیجه آموزه‌های دینی، به دلیل وحیانی بودن و نازل شدن از ناحیه خداوند متعال، نافذ بوده و یک عارف خدا جو، برای رسیدن به مقام تعالی و کمال، باید به دستورات و آموزه‌های شرع مقدس اسلام، به صورت کامل و نه گزینشی، پایبند باشد.
از منظرروایات اسلامی نیز، انسان بدون طهارت درونی و عنایت الهی و عمل به آموزه‌های دینی نمی‌تواند به مقامات عرفانی دست یابد. در حدیثی از امیرالمومنین(ع) آمده است:«مَعْرِفَتِی‏ بِالنُّورَانِیَّةِ وَ مَعْرِفَةُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مَعْرِفَتِی بِالنُّورَانِیَّةِ وَ هُوَ الدِّینُ الْخَالِصُ الَّذِی قَالَ اللَّهُ تَعَالَى‏ وَ ما أُمِرُوا إِلَّا لِیَعْبُدُوا اللَّهَ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ حُنَفاءَ وَ یُقِیمُوا الصَّلاةَ وَ یُؤْتُوا الزَّکاةَ و ذالک الدین‌القیمة؛ معرفت من به نورانیت معرفت خداوند عزوجل است و معرفت خداوند عزوجل معرفت من به نورانیت است. و آن همان دین خالصی است که خداوند درباره آن فرمودند: و امر نشدند به چیزی مگر این‌که خدا را به اخلاص کامل و دین پرستش کرده و از بندگی غیر از او روی برگرداند و نماز به پا دارند و زکات بدهند و این است دین راست و استوار.»[3]
بنابراین مطابق آیات قرآن و روایات اسلامی، رسیدن به عرفان واقعی، صرفاً از طریق عمل به دستورات قرآنی و دینی ممکن بوده و در غیر این صورت عارف بی‌راهه رفته و به انحراف از مسیر کشیده خواهد شد.

پی‌نوشت:

[1]. فرادرمانی، محمدعلی طاهری، آمریکا، Create Space، ص125.
[2]. مجموعه آثار شهید مطهری، نشر صدرا، ج22، ص629.
[3]. المناقب، الكتاب العتيق، العلوی، محمدبن‌علي‌بن‌الحسين، نشردلیل ما، ج1، ص68.

تولیدی

افزودن نظر جدید

CAPTCHA
لطفا به این سوال امنیتی پاسخ دهید.
Fill in the blank.