آیا آویزان کردن قرآن و حرز به گردن جایز است؟!
خلاصه
از مسائل رایج در بین مردم آویزان کردن آیه یا آیاتی از قرآن و یا دعاهای وارده به گردنِ بچه‌ها، مریض و ... است. وهابی‌ها این عمل را غیر مشروع می‌دانند و فتوا به عدم جواز آن داده‌اند، در حالی‌که بزرگان بسیاری بر این عمل صحه گذاشته و آن را مشروع دانسته‌اند و حتی از سلف نیز شواهدی وجود دارد که ایشان تاکید بر این عمل می‌کردند.
شبهه
یکی از اموری که بسیار در بین مردم شایع است، آویزان کردن آیه یا آیاتی از قرآن کریم به گردن خود و یا ذکرهای خاصی است که در منابع وارد شده است؛ در این بین، وهابیت این عمل را منافی با اسلام و غیر جایز خوانده‌اند، تا جایی‌که بن باز مدعی است چه این گردن‌آویز قرآن باشد و چه غیر قرآن، جایز نیست چنین کاری صورت پذیرد.[1]
با مراجعه به منابع و کتب فریقین، به خوبی می‌توان دریافت که بسیاری از بزرگان، این عمل را جایز دانسته و منافی با شریعت نپنداشته‌اند؛ چرا که این عمل در واقع نوعی تبرک‌جویی از این اذکار و آیات است؛ با توجه به این‌که وهابیت، تمام قد در مقابل این عمل ایستاده و تمام این امور را به اهل سنت هم نسبت می‌دهد، از این‌رو جای دارد با تتبع در آثار اهل سنت، تنافی دیدگاه این فرقه گمراه با ایشان بیان گردد، در این مساله ابن عابدین حنفی در کتاب الدر المختار تصریح دارد: «... وأما ما كان من القرآن أو شيء من الدعوات فلا بأس به.[2] و آن‌چه از این (گردن‌آویزها یا بازو بندها) از قرآن یا چیزی از دعاها باشد، اشکالی ندارد.»
هم‌چنین ابن عبدالبر در کتاب التمهید بیان می‌کند: «قَدْ قَالَ مَالِكٌ رَحِمَهُ اللَّهُ لَا بَأْسَ بِتَعْلِيقِ الْكُتُبِ الَّتِي فِيهَا أَسْمَاءُ اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ عَلَى أَعْنَاقِ الْمَرْضَى عَلَى وَجْهِ التَّبَرُّكِ بِهَا.[3] مالک بن انس گفت: اشکالی ندارد نوشته‌هایی که در آن اسم خداوند باشد را به گردن مریض از باب تبرک آویزان کنیم.»
نووی نیز در المجموع در این باب تصریح کرده است: «وروى البيهقي بإسناد صحيح عن سعيد بن المسيب أنه كان يأمر بتعليق القرآن وقال لا بأس به.[4] بیهقی با اسناد صحیح از سعید بن مسیب روایت کرده است که وی امر به آویزان کردن قرآن می‌کرد و گفت: این امر اشکالی ندارد.»
بنا بر آن‌چه بیان گردید، این امر مشروع بوده و از باب تبرک‌جویی به کلام الله و اذکار وارده است.
پی‌نوشت:
[1]. بن باز، عبدالعزیز، فتاوى نور على الدرب، ج1، ص341، تحقیق: الشویعر، محمد بن سعد، بی نا، بی‌تا.
[2]. ابن عابدين، محمّد امين بن عمر (م 1252)، رد المحتار على الدر المختار، ج2، ص363، دارالفکر، بيروت، چاپ دوّم، 1412 هـ. ق.
[3]. ابن عبدالبر، یوسف، التمهيد لما في الموطأ من المعاني والأسانيد، ج17، ص161، تحقیق: العلوی، مصطفی، وزارة عموم الأوقاف والشؤون الإسلامية – المغرب، چاپ 1387ق. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[4]. نووی، المجموع شرح المهذّب، ج9، ص67، دار الفكر، بیروت، بی‌تا. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
نویسنده: علی اکبر لطفی
افزودن نظر جدید