روش ائمه در تشکیل مجالس عزاداری
از شاخصههای فرقهی وهابیت به پیروی از سرکرده و سردمدار خود، «ابنتیمیه حرّانی» به کارگیری کلمات و عبارات تند، زشت و اهانتآمیز نسبت به اهلبیت (علیهم السّلام) و شیعیان است؛ چنان که گویا فرهنگ استدلال و احترام به نظر مخالف، جایی نزد او و پیروانش ندارد. ابنتیمیه و پیروانش در موضوع عزاداری سیدالشهداء (علیه السّلام) نیز تعبیرات زشت و زنندهای به کار بردهاند؛ چنان که او میگوید: «شیطان به سبب کشته شدن امام حسین (علیه السّلام) دو بدعت در میان مردم رواج داده؛ یکی بدعت محزون شدن، گریه کردن و نوحهسرایی برای امام حسین (علیه السّلام) در روز عاشورا و دیگری بدعت شادی و خوشحالی که اهلسنت در این روز دارند.»[1]
که در پاسخ میگوییم برپایی سوگواری، مرثیهخوانی، عزاداری، نوحهخوانی و جلوههای خاصی از مراسم بزرگداشت و تعزیت در تاریخ بسیار است. چنانکه بنا به نقل تاریخ، روش ائمّه (علیهم السّلام) و پیشوایان دین پس از شهادت امام حسین (علیه السّلام) مجالس عزاداری و گریه برمصائب آن حضرت بوده و در حقیقت پایهگذاران اصلی و مروّج اندیشه روضهخوانی در بین مردم همین بزرگواران بودهاند که به مرور زمان به عنوان فرهنگ در حوزه اندیشه و فکر شیعه جا گرفته است. بنابراین، آنچه امروز در مناطق شیعهنشین رایج است پدیدهای نوظهور و یا ساخته دست افراد ناآشنا به مذهب و مکتب و یا تقلید از فرقههای دیگر نیست؛ بلکه ادامه همان راه و حرکتی است که ائمه (علیهم السّلام) در زمان حیات مبارکشان تأسیس و بر آن تأکید نموده و در سخنان فراوانی که دربارهی اقامه شعایر دینی از آن جمله تشکیل مجالس عزا در مصیبت و در سالروز شهاد داشتهاند بر تقویت این سنّت مبارک افزوده و برای قطره اشکی که در این مجالس ریخته شود وعده پاداشی درخور شأن دادهاند.
بهترین شاهد و نمونه برای سخن بالا سخن و وعدهی صاحب نهضت کربلا حضرت سیدالشهداء ابا عبدالله الحسین (علیه السّلام) است که علاوه بر متون روائی شیعه در متون روائی اهلسنت نیز آمده است: «هر که قطره اشکی در عزای ما بریزد خداوند متعال، بهشت را به او عنایت خواهد فرمود.»[2]
امام سجاد علی بن الحسین (علیهما السّلام) پس از واقعه کربلا لحظهای اشک مبارکش قطع نگردید، کسانی که او را در این حال میدیدند از علّت آن میپرسیدند، حضرت در پاسخ میفرمود: «مرا سرزنش و ملامت نکنید، یکی از فرزندان یعقوب (علیه السّلام) برای مدّتی از چشمانش غائب گردید و با این که یقین نداشت که فرزندش از دنیا رفته، ولی آنقدر گریه کرد که بینایی خود را از دست داد؛ در حالی که من در یک روز 14 نفر از خاندانم را در برابر دیدگانم سر بریده شد، آیا فکر میکنید اندوه و مصیبت برای همیشه از من دور خواهد شد؟[3]
حزن و اندوه همیشگی دلیل بر عمق فاجعه است و از سوی دیگر امام سجاد (علیه السّلام) با این عمل، پیامی ارشادی، به همه مؤمنین ابلاغ میکند که عاشورا و امام حسین (علیه السّلام) تا روز قیامت باید زنده بماند.
پینوشت:
[1]. «و صار الشّیطان بسبب قتل الحسین رضی الله عنه یحدث للنّاس بدعتین بدعة الحزن و النّوح یوم عاشوراء... و کذلک بدعة السّرور و الفرح.» منهاج السنة النبویة، ابنتیمیه حرّانی، مؤسسة قرطبة، مصر، ج 4، ص 554.
[2]. «حدّثنا أحمد بن إسرائیل قال رأیت فی کتاب أحمد بن محمّد بن حنبل بخطّ یده نا أسود بن عامر أبو عبد الرّحمن... .» فضائل الصحابة، آحمد بن حنبل الشیبانی، مؤسسة الرسالة، بیروت، ج 2، ص 675.
[3]. «عن جعفر بن محمّد قال: سئل علیّ بن الحسین بن علیّ بن أبی طالب رضی الله عنه عن کثرة بکائه؛ فقال: لا تلومونی؛ فإنّ یعقوب علیه السّلام فقد سبطا... .» المجالسة و جواهر العلم، أبوبکر أحمد بن مروان بن محمد الدینوری القاضی المالکی، دار إبن حزم، بیروت، ج 1، ص 118.
افزودن نظر جدید