یکی از موضوعات و مسائل اختلافی میان مسلمانان و وهابیان، مسأله تبرک جستن به پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) و صالحان و آثار به جا مانده از آنان است. مسلمانان در طول تاریخ، به زیارت قبور انبیا، صالحان و علما رفته و با بوسیدن، دست‌کشیدن و گذاشتن صورت بر روی قبور، انبیا، صالحان و علمای خود احترام گذاشته و به آن‌ها تبرک جسته‌اند اما ابن‌تیمیه و اتباع وی این اعمال را حرام دانسته و مسلمانان را به شرک و کفر متهم می‌کنند و آنان را «قبورین» و «عبادت کنندگان قبرها» می‌نامند.

وهابیان اعمال و  رفتار مسلمانان را به رفتار مردم دوران جاهلیت با بت‌های خود، تشبیه کرده و مسلمانان را همانند مشرکین صدر اسلام می‌دانند. ابن‌تیمیه حرّانی بوسیدن و دست کشیدن بر روی قبر پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) و قبور سایر انبیا (علیهم السّلام)، صالحین، صحابه و اهل‌بیت (علیهم السّلام) را جایز ندانسته و این مطلب را به تمامی علما نسبت می‌دهد.[1]

این در حالی است که عبدالله فرزند احمد بن حنبل می‌گوید: پدرم کاسه‌ای را که پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) در آن غذا خورده بودند، در آب فرو برد و در همان کاسه آب نوشید. پدرم از آب زمزم نیز می‌نوشید و به وسیله آن استشفاء می‌کرد و از آب زمزم به دست‌ها و صورتش می‌مالید.[2] محمد بن اسماعیل بخاری نیز می‌گوید: ظرفی را که پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) از آن آب نوشیده بودند، در بصره دیدم و از آن آب نوشیدم. این ظرف جزء میراث نضر بن انس بود و به قیمت هشتصد هزار (دینار یا درهم) خریداری شده یود.[3] ذهبی سلفی پس از نقل تبرک احمد بن حنبل به مو و کاسه پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) در مقابل ابن‌تیمیه و کسانی که منکر این امور هستند، موضع‌گیری کرده و آنان را خارجی و مبتدع معرفی کرده است.[4]

با توجه به این مستندات ذکر شده، مشخص می‌شود که تبرک به انبیا و صالحان، امری جایز و رایج بین مسلمانان بوده اما ابن‌تیمیه حرّانی با فتاوا و نظرات شاذ و منحط خود این امر را شرک و موجب تکفیر مسلمانان دانسته و وهابیان حاکم بر سرزمین مقدس حجاز نیز به پیروی از ابن‌تیمیه سرکرده خود از تبرک مسلمانان به آثار به جا مانده از نبی‌ مکرم اسلام (صلی‌الله‌علیه‌وآله) ممانعت می‌کنند و آنان را به اتهام شرک، مورد ضرب و شتم و جرح قرار می‌دهند.

پی‌نوشت:

[1]. «اتفق العلماء علی أنّ من زار قبر النّبیّ (صلی الله علیه و آله و سلم) أو قبر غیره من الأنبیاء و الصالحین ـ الصحابة و أهل البیت و غیرهم ـ أنّه لا یتمسح به و لا یقبله، بل لیس فی الدنیا من الجمادات ما یشرع تقبیلها إلّا الحجر الأسود.» مجموعة الفتاوی، ابن‌تیمیه حرّانی، مؤسسه دار الوفا، 27، ص 48.
[2]. رأیته أخذ قصعة النبیّ، فغسلها فی حبّ الماء، ثمّ شرب فیها و رأیته یشرب من ماء زمزم یستشفی به و یمسح به یدیه و وجهه.» سیر أعلام النبلاء، ذهبی، مؤسسة الرسالة، بیروت، ج 11، ص 212.
[3]. «قال أبوعبدالله البخاری: رأیت هذا القدح بالبصرة و شربت منه کان اشتری من میراث النضر بن أنس بثمانمائة ألف.» فتح الباری، ابن حجر عسقلانی، دار الریان للتراث، قاهرة، ج 10، ص 103. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[4]. «أین المتنطع المنکر علی أحمد و قد ثبت أنّ عبدالله سأل أباه عمّن یلمس رمّانة منبر النّبیّ و یمسّ الحجرة النبویّة، فقال: لا أری بذلک بأسا، أعاذنا الله و إیاکم من رأی الخوارج و من البدع.» سیر أعلام النبلاء، ذهبی، مؤسسة الرسالة، بیروت، ج 11، ص 212.