آنان که با کشور تاجیکستان آشنا هستند، به خوبی می‌دانند که این کشور، از کشورهایی است که پیوندهای عمیق فرهنگی و تاریخی بسیاری با ایران دارد. در این کشور، شهری است به نام پَنجَکَند (پَنجَکَنت) که تاریخی روشن در فرهنگ و ادب فارسی دارد و از شهرهای مهم ایرانِ قدیم بود. در این شهر (که زادگاه رودکی و شاعران بزرگ دیگری است) دیوارنگاره‌‌های متعددی از کاخ‌ها و مساجد وجود دارد که هر کدام، روشنگرِ بخشی از تاریخ دیرین و هویت مردمان ایرانی است. از جمله در یکی از این نقش‌ها، بر دیواری از کاخ پنجکند، طرحی از «سوگ سیاوش» یا همان عزاداری برای سیاوش را می‌بینیم...[علی حصوری، سیاوشان، ص 105-106؛ تامارا تالبوت رایس، هنر قوم‌های کهن، نقاشی‌های سغدی، ص 358-368؛ الکساندر بلنیتسکی، هنر تاریخی پنجکنت، ص 159؛ چلکووسی، تعزیه هنر بومی پیشرو در ایران، ص 132]
سیاوش، پسر کیکاووس طبق اساطیر ایرانی، مظلومانه کشته می‌شود و این حادثه، مایه سوگواریِ بسیاری می‌گردد که در تواریخ اساطیری ایران، در طول صدها سال امتداد یافت.

پی‌نوشت:

علی حصوری، سیاوشان، تهران: نشر سر چشمه، ص 105-106.
تامارا تالبوت رایس، «هنر قوم‌های کهن: نقاشی‍‌های سغدی»، ترجمه دکتر رقیه بهزادی، نشریه چیستا. شماره 73، آذر 1369، ص 358-368
الکساندر بلنیتسکی، هنر تاریخی پنجکنت، ترجمه عباس‌علی عزتی، تهران: موسسه تألیف، ترجمه و نشر آثار هنری متن، 1390، ص 159.
پ، چلکووسی، تعزیه هنر بومی پیشرو در ایران، ترجمه داوود حاتمی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، 1367، ص 132.