آیا دفن شبانه حضرت زهرا(س) بهخاطر ندیدن نامحرمان بود؟
یکی از مهمترین مسائلی که در زمان شهادت حضرت زهرا(س) رخ داد دفن ایشان در شب بود. تمامی دلائل در اسناد اهلسنت این را میرساند که حضرت زهرا بخاطر بیاحترامیهایی که از طرف ابوبکر بوده چنین وصیتی را کرده است. اما شبهاتی به گوش میرسد که دلیل دفن شبانهی ایشان ربطی به ابوبکر ندارد و فقط بخاطر دیده نشدن جسمشان در انذار وصیت کردهاند.
پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکی از مهمترین مسائلی که در زمان شهادت حضرت زهرا (سلام الله علیها) رخ داد، دفن ایشان در شب بود. تمامی دلایل در اسناد اهلسنت این را میرساند که حضرت زهرا بهخاطر بیاحترامیهایی که از طرف ابوبکر بوده، چنین وصیتی را کرده است،[1] اما در این میان برخی افراد کوتهفکر شبهاتی را ایجاد میکنند که حضرت فاطمه را شبانه دفن کردند، چون اين بهخاطر وصيت حضرت فاطمه به اسماء بنت عميس، همسر ابوبکر بود که نمىخواست اندازه جسدش را نامحرم ببيند.
این شبهه را در میان برخی مردم میبینیم.
دفن شبانه، تشییع و نماز بدون اطلاع به ابوبکر، پنهان بودن قبر، اسرارى است كه در درون خود پيامها دارند. درست است كه حضرت فاطمه اینگونه وصيت كرد؛ ولى چه اتفاقى افتاده است كه حضرت زهرا (سلام الله عليها) وصيت تاريخيش را با اين درخواستها به پايان مىبرد؟!! مگر نه اين است كه خشم و ناراحتيش را نسبت به دشمنانش اظهار مىكند و در واقع چندين پرسش را در برابر نگاههاى تيزبين مورخان و آيندگان مىگذارد تا بپرسند: چرا قبر فاطمه پنهان است؟ و چرا دختر پيامبر شبانه و پنهانى دفن شد؟ و چرا حضرت علی (عليه السلام) بدون اطلاع ابوبكر و عمر بر وى نماز خواند؟ و خیلی سؤالهای دیگر که برای پنهان کردن حقایق مطرح میشود.
آيا ابوبکر که به گفتهی شما جانشین پیامبر است، شايستگى نماز خواندن بر حضرت را نداشت؟ آری! فاطمه وصيت كرد كه او را شبانه دفن نموده و هيچيك از كسانى را كه بر وى ستم كردهاند، خبر نكنند، و اين بهترين سند براى شيعه است تا ثابت كنند كه صديقه شهيده مظلوم از دنيا رفته و از افرادى كه بر وى ستم كردهاند، هرگز راضى نشده است.
حال جواب این شبهه را از کتب اهلسنت پاسخ میدهیم:
دفن شبانه، در روايات اهل سنت:
- محمد بن اسماعيل بخارى آورده: «وَعَاشَتْ بَعْدَ النبي صلى الله عليه وسلم سِتَّةَ أَشْهُرٍ فلما تُوُفِّيَتْ دَفَنَهَا زَوْجُهَا عَلِيٌّ لَيْلًا ولم يُؤْذِنْ بها أَبَا بَكْرٍ وَصَلَّى عليها.[2] فاطمه شش ماه پس از رسول خدا زنده بود، زمانى كه از دنيا رفت، شوهرش علی او را شبانه دفن كرد و ابوبكر را با خبر نساخت.»
- ابن قتيبه دينورى نیز مىنويسد: «وقد طالبت فاطمة رضي الله عنها أبا بكر رضي الله عنه بميراث أبيها رسول الله صلى الله عليه وسلم فلما لم يعطها إياه حلفت لا تكلمه أبدا وأوصت أن تدفن ليلا لئلا يحضرها فدفنت ليلا.[3] فاطمه از ابوبکر، ميراث پدرش را خواست، ابوبکر نپذيرفت، قسم خورد که ديگر با او (ابوبکر) سخن نگويد و وصيت کرد که شبانه دفن شود تا او (ابوبکر) در دفن وى حاضر نشود.»
- قرطبی در شرح صحيح بخارى میگوید: «أجاز أكثر العلماء الدفن بالليل... ودفن علىُّ بن أبى طالب زوجته فاطمة ليلاً، فَرَّ بِهَا من أبى بكر أن يصلى عليها، كان بينهما شىء.[4] اكثر علما دفن جنازه را در شب اجازه دادهاند. علی بن ابیطالب، همسرش فاطمه را شبانه دفن كرد، تا ابوبكر به او نماز نخواند؛ چون بين آن دو اتفاقاتى افتاده بود.»
- عبدالرزاق صنعانى آورده: «عن بن جريج وعمرو بن دينار أن حسن بن محمد أخبره أن فاطمة بنت النبي صلى الله عليه وسلم دفنت بالليل قال فرَّ بِهَا علي من أبي بكر أن يصلي عليها كان بينهما شيء.[5] فاطمه دختر پيامبر شبانه به خاك سپرده شد، تا ابوبكر بر وى نماز نخواند؛ چون بين آن دو اتفاقاتى افتاده بود.»
- در ادامهی همین روایت افزوده: «عبد الرزاق عن بن عيينة عن عمرو بن دينار عن حسن بن محمد مثله الا أنه قال اوصته بذلك.[6] از حسن بن محمد بن نيز همانند اين روايت نقل شده است؛ مگر اينكه در اين روايت قيد شده است كه خود فاطمه اينچنين وصيت كرده بود.»
- ابن أبیالحديد به نقل از جاحظ مىنويسد: «وظهرت الشكية، واشتدت الموجدة، وقد بلغ ذلك من فاطمة (عليها السلام) أنها أوصت أن لا يصلي عليها أبوبكر.[7] شكايت و ناراحتى فاطمه (از دست غاصبين) به حدى رسيد كه وصيت كرد ابوبكر بر وى نماز نخواند.»
- و در جاى ديگر نیز مىگوید: «وأما إخفاء القبر، وكتمان الموت، وعدم الصلاة، وكل ما ذكره المرتضى فيه، فهو الذي يظهر ويقوي عندي، لأن الروايات به أكثر وأصح من غيرها، وكذلك القول في موجدتها وغضبها.[8] مخفى كردن مرگ فاطمه (سلام الله عليها) و محل دفن او و نماز نخواندن ابوبكر و عمر و هر آنچه كه سيد مرتضى گفته است، مورد تأييد و قبول من است؛ زيرا روايات بر اثبات اين موارد صحيحتر و بيشتر است و همچنين ناراحتى و خشم فاطمه بر شيخين نزد من از اقوال ديگر اعتبار بيشترى دارد.
با توجه به اسناد و اعترافات علمای اهلسنت، دليل دفن شبانه آن حضرت وصیت ایشان بود كه نمىخواستند افرادى كه بر او ستم كردهاند (ابوبکر)، بر جنازهاش نماز بخوانند و با اين كار خشم خود را از غاصبان خلافت جاودانه ساخت.
پینوشت:
[1]. اسناد شهادت حضرت زهرا در منابع اهل سنت.
[2]. بخاری، صحيح البخاري، كتاب المغازي، باب غزوة خيبر، دار ابن كثير،بيروت، ج 4، ص 1549، ح3998.
[3]. الدينوري، ابن قتيبة، تأويل مختلف الحديث، دار الجيل، بيروت، ج 1، ص 300.
[4]. القرطبي، شرح صحيح البخاري، مكتبة الرشد، الرياض، ج 3، ص 325.
[6]. همان.
[5]. الصنعاني، المصنف، المكتب الإسلامي، بيروت، ج 3، ص 521، ح6554-6555.
[7]. إبن أبي الحديد، شرح نهج البلاغة، دار الكتب العلمية، بيروت، ج 16، ص 157.
[8]. همان، ج 16، ص 170.
دیدگاهها
saman
1396/01/04 - 14:59
لینک ثابت
سلام خانم ثریا بوکانی؛ از
علیرضا پرتوی
1396/02/04 - 02:13
لینک ثابت
سلام خدمت نویسنده شجاع و
soji
1396/02/04 - 14:30
لینک ثابت
سلام علیکم خیلی ممنون از نظر
افزودن نظر جدید