پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ خداوند مردم را متفاوت آفریده «وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا.[حجرات/13] و شما را ملّت ملّت و قبيله قبيله گردانيديم، تا با يكديگر شناسايى متقابل حاصل كنيد.» و نیروها و توانایی‌های مختلفی را در وجود آن‌ها قرار داده است که نتیجه‌ی آن منجر به تفاوت‌ها می‌شود. کمترین آن را می‌توان در اختلاف سلیقه در موارد ابتدایی زندگی روزمره جستجو کرد. انسان‌ها بسته به نوع سلایق خود، زندگی متفاوت و متمایزی را در کنار یکدیگر تجربه می‌کنند و البته هر کدام از آن‌ها در فکر و اندیشه خود می‌پندارد که بهترین نوع انتخاب را انجام داده است و تقریباً می‌توان گفت که اکثر افراد جامعه بر اساس فطرت خود، از همین شیوه تبعیت نموده و زندگی انسانی را به پیش می‌برند و کسی هم بابت این اختلاف در سلیقه، دیگری را مذمت و یا توبیخ نمی‌کند و معمولاً در این جهت انسان‌ها به سلایق دیگران و هم‌نوعان خود احترام می‌گذارند و به سادگی آن را مورد پذیرش قرار می‌دهند.

البته موارد بالا همه جزء ابتدایی‌ترین امور بوده و در قالب مثال می‌توان گفت که اگر این تفاوت‌ها در میان نوع بشر نمی‌بود، ما نیز به مانند سایر موجودات و حیوانات دارای یک زندگی ساده و یک‌نواخت و بدون جذابیت می‌شدیم و مثلا خانه‌ها همه از ابتدای خلقت انسان تا به امروز و آینده به مانند لانه پرندگان از یک شکل ثابت تجاوز نمی‌کرد، اما می‌بینیم که نوع بشر به‌واسطه همین تغییر و دگرگونی‌های معمول و متعارف روز به‌روز پیشرفت کرده و در یک معنا می‌توان گفت در زندگی انسانی اهمیت تفاوت است که به پیشرفت و ترقی زندگی انسانی کمک می‌کند.

اما نوع دیگر تغییر در افکار ما انسان‌ها، نسبت به مسائل مهم‌تری در زندگی است که به «مذهب و دین» بر می‌گردد. این نوع از تفاوت ریشه در اعتقادات و برداشت‌هایی است که می‌توان آن را محصول همان اعتقادات دانست.[1] یک فرد مسیحی و یک فرد مسلمان و یا فرد دیگری که از دین و مسلک دیگری پیروی می‌کند هم در واقع، به همین شکل است که با توجه به اعتقاداتی که آن دین و مذهب برای او ترسیم نموده، وی را به همان سمت سوق داده است. این مسئله در مورد شاخه‌های متعدد درون یک مذهب مانند دین اسلام که شامل شیعه، اهل‌تسنن و... می‌باشد نیز به همین صورت است. آن‌چه بزرگان و موثقین ایشان برای افراد جامعه بیان نمودند، مردم را به همان سمت و سو گرایش داده‌اند و امروزه ما می‌بینیم که مردم با ادیان و مذاهب مختلف در سراسر جهان بر ادیان خود استوار هستند.

اما نکته در این است که آیا تفاوت در ادیان و مذاهب می‌بایست موجب از هم گسستگی بین جوامع گردد؟ یا این‌که با وجود تفاوت‌ها هم می‌توان به وحدت و یک‌پارچگی رسید؟ اسلام دینی است با محتویات فرهنگی، به گونه‌ای که مردم را به وحدت و یک‌پارچگی دعوت می‌کند.[2] اسلام حتی با ملل و جوامع دیگر نیز تکیه بر اشتراکات می‌کند و جز با معاندان، داشتن زندگی بدون تنش با ایشان را جایز می‌داند و منع ننموده است. از این‌رو ما شیعیان، به‌عنوان پیروی از امامان معصوم خود که همگی از فرزندان رسول گرامی اسلام و متصل به وحی می‌باشند، از وحدتی که در قرآن بیان فرموده «وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا وَلَا تَفَرَّقُوا.[حجرات/103] همگى به ريسمان خدا چنگ زنيد، و پراكنده نشويد.» متابعت کرده و آماده تعامل و زندگی مسالمت‌آمیز با دیگران می‌باشیم.

پی‌نوشت:

[1]. عبدالحسین شرف الدین، اجتهاد در مقابل نص، ترجمه علی دوانی، چاپ دوم 1396ق، ص8
[2]. ارزش و جايگاه وحدت از منظر قرآن و سنّت