پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ دکتر معین افنانی در برنامه اختصاصی خود در شبکه تلویزیونی «آیین بهائی»، مصاحبه‌ای را با قاسم بیات، پژوهشگر در حوزه ادیان، داشته است. این گفت‌وگو پیرامون آموزه‌ی پرهیز از خشونت با موضوع «جهاد» انجام شد. دکتر قاسم بیات در ابتدای این گفت‌وگو ، به عوامل خشونت در جهان پرداخت و در این بررسی، تنها نگاه خود را معطوف جنگ و خشونت در منطقه خاورمیانه کرد و تأکید نمود، ریشه‌ی تمام این خشونت‌ها، برداشت اشتباهی است که پیروان اسلام از مفهوم جهاد داشته‌اند.[1]
بیات، لغو حکم جهاد از سوی حسینعلی‌نوری در صد و پنجاه سال گذشته را [2] یک پیش‌بینی از سوی وی نسبت به آینده‌ی جهان دانست و تأکید کرد، در صورتی که مسلمانان حکم حسینعلی‌بهاء را پذیرفته بودند، امروزه شاهد این سطح از خشونت و افراط‌گرایی در لوای حکم جهاد نبودیم. در ادامه لازم است به تبیین معنا و اقسام جهاد بپردازیم تا هدف فرقه‌ی بهائیت از جهاد ستیزی مشخص شود.
معنای جهاد: «اصل کلمه‌ی جهاد از «جهد» (به فتح جیم و ضم آن) و به معنای تلاش توأم با رنج و زحمت می‌باشد. جهاد، مصدر باب مفاعله و به معنی بسیار تلاش کردن است و نیز اسم است به معنی جنگ. جنگ را از آن جهت جهاد گویند که تلاش توأم با رنج است».[3] فقها در کتاب‌هایشان‌ جهاد به معنای جنگ را به دو قسم ابتدایی و دفاعی تقسیم کرده‌اند.
جهاد ابتدایی:‌ به‌ معنای‌ جنگ‌ با مشرکان‌ و کفار برای‌ دعوت‌ آنان‌ به‌ اسلام‌ و توحید و برقراری‌ عدالت‌ است‌. در این‌ نوع‌ از جهاد که‌ مسلمانان‌ آغازگر نبردند، هدف‌، از بین‌ بردن‌ سیطره‌ی‌ کفر و فراهم‌ آوردن‌ امکان‌ گسترش‌ دین‌ الهی‌ است. فقیهان‌ امامی‌، وجوب‌ جهاد ابتدایی‌ و حتی‌ مشروعیت آن را منوط به موافقت‌ و اجازه‌ی امام معصوم یا نایب‌ خاص او می‌دانند.[4]
جهاد دفاعی: عبارت است از پیکار با هدف دفاع از اسلام و سرزمین‌های اسلامی، در برابر دشمن مهاجمی که اساس اسلام را تهدید می‌‌کند یا قصد استیلاء بر سرزمین، ناموس و اموال مسلمانان و یا کشتن گروهی از آنان را دارد. این نوع از جهاد، نیازی به اجازه‌ی امام معصوم و یا نایب خاص ایشان ندارد.
در نتیجه از سال 329 هجری قمری که دوران غیبت کبری امام زمان (عجّل‌ الله تعالی فرجه‌ الشریف) شروع شده تاکنون، عملاً نزد امامیه، جهاد ابتدایی (که مسلمانان آغازگر جنگ باشند) تعطیل گشت و هم‌اکنون واژه‌ی جهاد، اگر در جنگ به کار برده شود، منظور جهاد دفاعی است. هدف اصلی بهائیت نیز از مقابله‌ی با جهاد، عملاً مقابله با دفاع مردم مسلمان از دین و سرزمینشان است.
با توجه به این‌که کشورهای اسلامی در دهه‌های گذشته و نیز هم‌اکنون، آماج تهاجم کشورهای سلطه‌طلب و استعمارگر قرار گرفته و می‌گیرد و لازمه‌ی عقلی و شرعی آن، دفاع از سرزمین و مقدسات است. با این حال، سران فرقه‌ی بهائی در خیانتی آشکار، قصد از بین بردن روحیه‌ی مقاومت و دفاع در برابر مهاجمین را از میان مردم مسلمان داشته و با نامعقول خواندن دفاع از آب و خاک، خوش‌خدمتی خود را به دولت‌های مهاجم و سلطه‌طلب اثبات کرده‌اند.
آری، رابطه‌ی «نسخ سیف» و «بی‌وطنی» بهائیان، آن هم در ایامی که ایران بیش از هر زمان دیگر به تحکیم ملّیت و تمامیت ارضی نیازمند است [5]، سرسپردگی بهائیت را به مهاجمین خارجی نشان می‌دهد. در قبال چنین خوش خدمتی‌هائی است که زمینه‌سازی بیگانگان برای تحکیم موقعیت اداری و مالی شخصیت‌های بهائی و سپردن بعضی از مناصب حکومتی و هواداری از بعضی از شخصیت‌های دست نشانده‌ی آنان صورت پذیرفت [6] و هرگاه عضوی از این جاسوسان، شناسایی و در زندان بیفتند، به اسم دفاع از حقوق بشر و آزادی مذاهب، با به راه انداختن کمپین و تصویب قطعنامه و فضاسازی منفی بر علیه دولت‌ها و ملّت‌ها، درصدد حمایت از ایشان برمی‌آیند.

پی‌نوشت:

[1]. شبکه‌ی تلویزیونی آئین بهائی، آموزه‌های پرهیز از خشونت در بهائیت، کارشناسان برنامه: معین افنانی و قاسم بیات.
[2]. اشراق خاوری، گنجینه‌ی حدود و احکام، ص 271-270.
[3]. علی اکبر قرشی، قاموس قرآن، تهران: دارالکتب الاسلامیه، ج2، ص 77-78.
[4]. محمدبن‌ حسن‌ طوسی‌، المبسوط‌ فی‌ فقه‌ الامامیه، تهران: چاپ محمد تقی کشفی، 1378، ج 2، ص 8.
[5]. زمان اعلام نسخ جهاد توسط حسینعلی‌نوری رهبر فرقه‌ی بهائیت و مصادف شدن آن با تهاجم روس‌ها و انگلیس‌ها به ایران.
[6]. جهت مطالعه‌ی بیشتر بنگرید به مقاله‌ی: بهائیان در دوره‌ی دوم حکومت پهلوی