در مدینه هنگامی‌که پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) میان مهاجرین و انصار عقد اُخوت بست، و پس از این‌که برای هر کدام از مهاجرین و انصار برادری را انتخاب کرد، امیر مومنان (علیه السلام) با چشمانی گریان نزد ایشان آمده و عرضه داشت: «ای پیامبر خدا! همه را با هم برادر کردی، به جز من. پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) فرمود علی جان! تو در دنیا و آخرت برادر منی!»[1] ابن عبد البر نیز در شرح حال امیرمومنان (علیه السلام) به عنوان یکی از فضائل آن حضرت می‌نویسد: «پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) در بین مهاجران عقد برادری بست، سپس بین مهاجران و انصار و در هریک از این دو مراسم، به علی (علیه السلام) فرمود: تو در دنیا و آخرت برادر من هستی!»[2] و ابن اثیر در «اُسد الغابه» گفته است: « رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) دو بار علی (علیه السلام) را به برادری انتخاب کرد؛ زیرا آن حضرت یک بار بین مهاجرین عقد اخوت بست و بار دیگر پس از هجرت، بین مهاجران و انصار، و در هر دو مرتبه به علی (علیه السلام) فرمود: تو برادر من در دنیا و آخرت هستی!»[3]

بنابراین با استناد به این روایات نتیجه می‌گیریم که پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) در برهه‌های مختلف، چه در مدینه و چه در مکه، کسی را هم‌شأن خود به جز علی (علیه السلام) نیافت و تازه به این مقدار هم بسنده نفرموده و ایشان را در سرای آخرت نیز برادر و هم‌شأن خود دانسته است. حال با دانستن این موضوع، این سوال در ذهن پیش می‌آید که پس اگر شأن و منزلت امیرالمومنین (علیه السلام) به این اندازه است، از بین ایشان و دیگران، چه کسی شایستگی امامت بر مردم را دارا است؟ مردم برای این‌که در اعمال و رفتارشان مطمئن باشند که مطابق سنّت رسول اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) است، آیا جز با مراجعه به ایشان به اطمینان خاطر خواهند رسید؟ در انتخاب ولی و سرپرست برای جامعه اسلامی چه کسی سزاوار و شایستگی این مقام را داراست؟

خوب است به مناسبت، احادیثی که دالّ بر اطاعت از امیرالمومنین (علیه السلام) است را نیز متذکر شویم تا حجّت بر همگان تمام شود: از جمله روایاتی که در آن «عصمت» و به سبب آن شایستگی امیرالمومنین (علیه السلام) به خوبی در آن بیان می‌شود، حدیث «مَن أطاعَ عَلِیاً فَقَد أَطَاعَنی» است که با سندهای صحیح در منابع اهل‌سنّت و مورد قبول وهابیت نقل شده که به دو مورد از آن اشاره می‌کنیم: «ابوذر غفاری گوید: پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) خطاب به علی بن ابی‌طالب (علیه السلام) فرمود: هر که از من اطاعت کند، از خداوند اطاعت کرده و هر که از من سرپیچی کند از خداوند سرپیچی کرده و هر که از تو سرپیچی کند، از من سرپیچی کرده است.»[4] این روایت با سند صحیح دیگری که به امضای «ذهبی» نیز رسیده، آمده است: «ابوذر غفاری گوید: پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) خطاب به علی بن ابی‌طالب (علیه السلام) فرمود: هر که مرا اطاعت کند، خداوند را اطاعت کرده و هر که از من سرپیچی کند، از خداوند سرپیچی کرده؛ و هر که از علی (علیه السلام) اطاعت کند از من اطاعت کرده و هر که از علی (علیه السلام) سرپیچی کند، از من سرپیچی کرده است.»[5] امید است ره پویان طریق هدایت با تمسک به این روایات، مسیر حق را تشخیص داده و در صراط مستقیم گام بردارند. (ان شاء الله)

پی‌نوشت‌:

[1]. الترمزی، سنن الترمزی، تحقیق: احمد محمد شاکر، دار احیاء التراث العربی، ج5، ص636
[2]. ابن عبد البر، الاستیعاب فی معرفه الاصحاب، تحقیق: علی محمد البجاوی، دار الجلیل، بیروت1412، ج3، ص1098
[3]. ابن الاثیر، أسد الغابه فی معرفه الاصحاب، تحقیق: عادل احمد الرفاعی، دار احیاء التراث العربی، بیروت1417، ج4، ص100
[4]. الحاکم النیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، تحقیق: مسطفی عبدالقادر عطا، دار الکتب العلمیه، بیروت1411، ج3، ص139، ح4641. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[5]. الذهبی، تلخیص المستدرک، کتاب معرفه الصحابه، دار المعرفه، بیروت1342ه، ج3، ص121.