پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ برخی معتقدند که اهل‌حق آمیخته‌ای از عقاید بومی آسیای غربی است و برای ادعای خود مثالهایی آورده‌اند که به برخی از آن شباهت‌ها اشاره می‌شود.
اهل‌حق به دو گروه از فرشتگان مقرب الوهیت یعنی هفتن و هفتوانه معتقد است. ایشان خصوصیات ظاهرا متناقض با هم دارند و حتی در افسانه‌های اهل‌حق دشمنی هفتوانه با هفتن به ثبت رسیده است. این اعتقاد با باورهای بومی آسیای غربی خصوصا عقاید بین النهرینی متناسب است.
 و نام آنها با ایزدان انجمن مهری مقایسه می‌کنند لذا به همین طور یکایک آنها اختصاص دارد. برخی دیگر از محققین، هفتن را با امشاسپندان و هفتوانه را با کماله دیوان[1] برابر دانسته‌اند.[2]،[3] اما هفتوانه پلید گری کماله دیوان را ندارند بلکه وجود آنها خیر تلقی شده، اما وجودشان همچون انسانها مایه‌ای از لجاجت و صفاتی است که از عدم کمال مطلق نشان دارد.
بخشی از اساطیر اهل‌حق درباره آفرینش جهان متاثر از اساطیر زرتشتی است. در این اساطیر آفرینش در دو مرحله صورت می‌گیرد. در مرحله اول آفرینش جهان معنوی و در مرحله دوم جهان مادی صورت می‌پذیرد [4]و همچنین در افسانه‌ها و اساطیر اهل‌حق به «سرداران نورانی» و «سرداران ظلمانی»؛ عقيده به وجود سرداران نوراني و ظلمانی كه در ميان اهل حق رايج است، بي‌گمان بازماندۀ كهن‌ترين عقايد ايرانيان يعني جنگ نور و ظلمت است كه در تاريخ اهل حق به صورت پيكار ميان گروندگان به حضرت علي (ع) و معاويه نمايان شده است. علاوه بر اين سه اصل آيين زرتشت يعني پندار نيك، گفتار نيك و كردار نيك، اكنون فريضه‌اي است كه رعايت آن بر هريك از پيروان اهل حق واجب است. هدف بزرگان اهل حق، احياي آيين كهن ايران و حفظ راه و روش‌هاي نياكان خود بوده است.[5],، تقدس عدد هفت، نام‌گذاری روزها به‌‍نام هفتن و هفتوانه، توجه به درویشان، ریشه در اعتقادات خاص آیین زرتشتی دارد. ضمن اینکه عده‌‎ای کمر بستن در مجلس جم را به کشتی بستن زرتشتی شبیه دانسته و بازمانده آن آیین می‌دانند.
بعضی گردش آب چرخ مربوط به مراسم قربانی در اهل‎حق و نیز برادر خواند هم‎کیش و یا برگزار کردن عید شاهی (عید خاونگار) در شانزدهم که در هر ماه به نام مهر اختصاص دارد انجام می‌شود و بلند بودن سبیل اهل‎حق که لبها را می‌پوشاند از تاثیر آیین مهر می‌دانند.

در آیین زرتشتی «دین» به معنی راز بوده است، درجایی ایزد دین (از ایزدان انجمن زرتشتی) بی ارتباط با راز نبوده است. در برخی اماکن این ایزد به تنهایی مورد پرستش بوده است. احتمالا نام "دینور" (که یکی از مناطق قدیمی اهل‎حق کرمانشاه است) با این ایزد مرتبط است.[6]
رشید شهمردان (نویسنده زرتشتی) اهل‌حق را پیرو قسمتی از عرفان ایران باستان دانسته که قریب 350 سال پیش توسط دستور آذر کیوان در هند پایه‎گذاری شد. مسلما ریشه نهضت‌های اهل‎حق سالهاست پیش از تشکیل مکتب آذرکیوان بوده است. اگرچه اهل‌حق رابطه مرموزی با عقاید هندوستان دارد ولی نمی‌توان این سخن شهمردان را پذیرفت.[7]
همانگونه که گفته شد شاید اعتقاد به «دون» و نیز ظهور اهل‌حق در ذات مهمان صورتی دیگر از اعتقاد به فره ایزدی باشد که در پادشاهان و برخی از انسانهای دیگر جای می‌گرفته و آنها را به مقام انسان کامل می‌رسانده است و این انسانها وظایف سنگین‌تری را برای خود احساس می‌کردند. برخی مراسم دینی در مانویت با مراسم اهل‌حق مطابقت دارد.(مانویان از موسیقی در انجام عبادات خود چون اهل‌حق بهره جسته‌اند.)[8]

منابع:
1-دیوهای کَماله یا کَماله‌دیوان یا کَمالگان در مزدیسنا هفت دیو اصلی و از نخستین آفریدگان اهریمنند در برابر آفریده‌های اورمزد. اینان به ترتیب آفرینششان اکومن، اندردیو، ساوول، ناگهیس، ترومددیو و تریز و زریز نام‌دارند.(مهرداد بهار، پژوهشی در اساطیر ایران، چاپ پنجم، پاییز ۱۳۸۴، نشر آگه)
2-دکتر محمد معین، (عدد هفت) هفت پیکر نظامی
3-رجوع شود به پستی در همین زمینه به نام "تشابه هفتن در اهل‌حق با امشاسپندان در زرتشت" 
4-بندهش، مهرداد بهار،چاپ چهارم، 1378، ص 35
5-برای اطلاع بیشتر از سرگذشت سرداران نورانی و ظلمانی ر.ک به کتاب سرگذشت‌نامه، صدیق صفی‌زاده، انتشارات حروفیه، تهران، 1387
6-دین و روان با تاکید بر اهل‌حق، ص 139
7-همان
8- دین‌های ایران باستان، ص ۱۱۰