تمامی کسانی که سری به کتاب های تاریخی معتبر زده اند بارها و بارها نام عیلام یا همان الامیت را شنیده اند. اما عیلام کیست !؟ آیا عیلامی که در تورات از آن نام برده شده همان تمدن عیلام است؟ پس دقیقا عیلام شخص بوده یا تمدن یا هر دو !؟ برای واکاوی این موضوع ابتدا باید به اسناد تاریخی مراجعه کرد و سپس نشانه های تورات را با آن سنجید ! از حدود پنج هزار سال پیش یک تمدن در غرب و جنوب غربی و جنوب ایران پا به عرصه حضور میگذارد که خود آن مردم آن را هلتمتی مینامند. اما تمام همسایگان آنان در بین النهرین آنان را الامیت یا عیلامی مینامند! و بعدها پارسیان ان را هوزی یا خوزی گفتند. پس چیزی که مشخص است عیلام نامی است که غیر عیلامی ها برای عیلامیان انتخاب کرده بودند. وگرنه خود مردم عیلام سرزمین خود را "هلتمتی" بمعنای "سرزمین خدایان" مینامیدند. عیلامیان مورد تنفر و سوءظن دائمی مردمان بین النهرین بودند. به طوری که کمتر پادشاهی از بین النهرین برخواسته که به جنگ عیلامیان نرفته باشد. اما با کمال تعجب این مردم عیلامی هزاران سال امپراطوری خود را یکه و تنها در برابر مهاجمین حفظ کردند، این جنگ های مداوم از عیلامیان مردمی خشن و بی رحم و در کمال تعجب بسیار با ذوق و متمدن و فرهیخته ساخته بود. عیلامیان در یک برهه از تاریخ طولانی خود بعد از تصرف شهر اور پایتخت افسانه ای سومریان، سینه های زنان سومری را بریده و از دیوارها آویزان میکنند و در نهایت شگفتی در همان برهه از سومریانی که برده عیلامیان بودند زبان و خط می آموزند. عیلامیانی که سنت های دهشتناکی همچون قربانی کردن انسان را داشتند سرآمد صنعت های آهنگری و عمارت سازی های عظیم بودند. مردمی پیچیده و به غایت ثروتمند و جنگ آور.......... عیلامیان چون زاگرس را در اختیار داشتند میتوان نام اولین باج بگیران تاریخ را بر آنان گذاشت. تمدن های بین النهرین تمامی گلوگاه هایشان در اختیار عیلامیان بود. آنها در سرزمینی بودند که در غرب خود تمدن های بین النهرین را داشتند و در شرق خود تمدن آرته! که ما امروز به آن تمدن جیرفت میگوییم. آرتی ها خویشاوندان و متحدان عیلامیان بودند و اما مردمی بسیار صلح دوست بودند ، یعنی کاملا برخلاف عیلامیان! عیلامیان جنگ را زندگی خود میدانستند و آرتی ها صلح را انتخاب کرده بودند . جالب است بدانید در طی چند هزار سال همزیستی عیلامی ها و آرتی ها حتی یک نبرد کوچک هم بین آنان اتفاق نیوفتاد. عیلامی ها همچون سدی بودند در برابر تهاجمات اقوام بین النهرین . فرقی نمیکرد سومری باشند یا آشوری ، نفرت از عیلام و عیلامی نسل به نسل، خون به خون در میان مردمان بین النهرین میچرخید. اما این چیزی نبود که باعث نگرانی عیلامیان باشد چون آنان همیشه پشتیبانی آرتی ها را داشتند. اما سوال اینجاست این تمدن الامیت یا عیلام یا هلتمتی چه ربطی به تورات دارد!!؟؟ ما بخشی از داستان آفرینش تورات را به طور خلاصه برایتان ذکر میکنیم تا آشنایی مختصری پیدا کنید که ماجرا از کجا شروع میشود. در داستان آفرینش خداوند در تورات ذکر میکند که؛ نوح سه پسر داشت ؛ سام، حام و یافث. سام پنج پسر داشت ؛ عیلام، آشور، ارفکشاد، لود و آرام. ازینجا به بعد موضوع جالب میشود، و سام ازین جهت نام پسر ارشد خود را عیلام یا عیلم یا اعلم گذاشت چون از همه پسران دیگرش داناتر و حکیم تر بود. پس او را عیلام یا عیلم نام نهاد به معنای داناتر، آگاهتر. در زبان عبری عیلام یعنی مردم کوهستان، در عربی به معنی داناتر است. حال سوال بعدی اینست: اعراب و یهود نسبشان چیست!!!؟ ایا ارتباطی با عیلام و تمدن عیلامی دارند؟؟ بر اساس تورات پسر سوم سام یعنی ارفکشاد جد آنان(اعراب و یهود) است. اعراب از نسل اسماییل و یهود از نسل اسحاق. و اسماییل و اسحاق فرزندان ابراهیم نبی، و ابراهیم نبی از نسل ارفکشاد. (این شجره مورد تایید خود اعراب هم است). پس بر اساس خود تورات، هم اعراب و هم یهود ربطی به عیلام ندارند. و حال سوال اساسی این است که تورات از شجره نامه عیلام گفته پس اولاد عیلام چه شد !!!؟؟؟ بر اساس تورات عیلام سه پسر داشت ؛ شوشان ، ماخول، هارمون . لورها به عنوان نوادگان عیلامیان بعد از گذشت هزاران سال همچنان سه شاخه هستند، لور فیلی ، لور بختیاری ، لور جنوبی. اما عیلام یک دختر هم با نام باکیا داشت . که حاصل نسل او بومیان بوشهر و هرمزگانی ها هستند. بر اساس تورات لورها نوادگان عیلام هستند . والترهاینتس بزرگ، لورها را همان عیلامیان میداند. تورات هم با شجره نامه عیلام کاملا نشانه ها را واضح به سمت لورها میبرد. سوال مهم! چه بر سر عیلام آمد؟ آن تمدن با شکوه و کهن سال چه شد!؟ ایلام / عیلام ابتدا باید دانست که مهاجرت گسترده اقوام هندی تبار که خود را آریایی مینامیدند دموگرافی فلات ایران را برای همیشه تغییر داد و عیلام را از بزرگترین پشتیبان خود یعنی آرته ای ها محروم کرد. اقوام هندی تبار آریایی وقتی وارد فلات ایران شدند ابتدا در سرزمین های قوم صلح دوست و متمدن ارته سکنا گزیدند اما این مهمانان ناخوانده در نهایت در جریان واقعه پوریم به دستور خشایار شاه همگی آنان(قوم آرته) را زنده زنده در آتش سوزاندند.... خلق خوی خشن و خونریز و جنگ آور عیلامیان باعث شد که در میان تمام این جنایات آریایی های وحشی دوام بیاورند و در نهایت با امپراطوری ساسانی دوباره پا به عرصه خاورمیانه بگذارند . عیلامیان در دوران هخامنشیان سفاک چندین قیام بزرگ در علیه ظلم و جنایات این هندی تباران انجام دادند که بزرگترین آنان قیام های آتامیتا و آچین است. با ورود اقوام آریایی، اقوام ترک تبار هم وارد فلات ایران شدند که شاخص ترین آنان مادها بودند که مجموعه قبایلی از ترکان بودند. ترک تباران در ایران چه مادها و چه اشکانیان هرگز متعرض عیلام نشدند و در کنار آنان همزیستی داشتند و عیلامیان بعد از سقوط اشکانیان(بدست خودشان) به رهبری اردشیر بابکان که از طوایف الیمایی جنوب ایران بود توانست امپراطوری ساسانی را بنا بگذارد (درین مورد در زیر بیشتر توضیح میدهیم). عیلامیان یک رمز خاص برای خود داشتند که همین رمز خاص دلیل بقای آنان بود؛ عیلامیان به جنگ عادت داشتند(مشهور به کمانداران عیلامی). جنگ بخشی از زندگی روزمره آنان بود و آنان یاد گرفته بودند که مدام از صفر شروع کنند. هر بار که یکی از خونخواران به عیلام حمله ور میشد اگر پیروزی ازآن دشمنان عیلام بود، عیلامیان ظرف حداکثر دو قرن دوباره به همان جایگاهی که قبل از ویرانی کامل داشتند برمیگشتند. اما اگر عیلامیان به سرزمینی حمله میکردند و پیروز میشدند تخریب انها بقدری بود که دیگر هرگز حتی گیاهی هم در ان سرزمین رشد نمیکرد . هجم قساوت و بی رحمی عیلامیان خارج از حد بیان است. مثال بارز آن چهار جنگ عیلام با سومر است . سومریان سه بار عیلامیان را شکست دادند اما تنها ظرف چند دهه بعد از هر شکست عیلام قوی تر از گذشته به عرصه پا می گذاشت. فقط یکبار عیلام به سومر حمله کرد و آنان را شکست داد اما همان شد که دیگر نامی از سومر در تاریخ ذکر نشد! . اگر عیلامیان بر قومی پیروز میشدند بمعنای نابودی کامل ان قوم و تمدن بوده است . یکی از دلایلی که این همه تهدید و لعن و نفرین در تورات بر علیه عیلام است همین ارتش عیلامیان است که از ان با عنوان "ارتش تاریکی ها" نام برده است و به خود سرزمین عیلام ، "سرزمین مخوف" میگفتند. پس چه از منظر تاریخی و چه از منظر تورات عیلامیان مردمی خطرناک (البته از دیدگاه کشورهای همسایگان) ولی در عین حال بسیار متمدن بودند!!! یکی از برهه های حساس تاریخ عیلام حمله آشوریان به عیلام است. بی شک یکی از سخت ترین دوران های تمدن عیلام همین برهه است. آشوربانیپال که یکی از مهم ترین مردان تاریخ است رهبری آشوریان را در حمله به عیلام بر عهده داشت . این حمله در ۲۶۴۵ سال پیش رخ داد و از اینجا به بعد حرف و حدیث ها آغاز میشود. واقعیت امر این است که عیلامیان دراین مقطع از تاریخ به شدت دچار اختلافات داخلی بودند عیلامیان کوه نشین به رهبری دولت شهر سیماشکی که خرم اباد فعلی است سر به شورش برداشته بودند(اشفتگی و اختلاف داخلی در عیلام) . آشوربانیپال یکی از باهوش ترین رهبران تاریخ است . او این فرصت را غنیمت شمرد و به عیلام حمله کرد . عیلامیان دشت نشین یعنی همین خوزستان فعلی به دست آشوربانیپال افتاد و شوش به آتش کشیده شد. صدها هزار عیلامی اسیر شدند و به عراق و سوریه کوچ داده شدند. هنوز هم بازماندگان آنان در عراق و سوریه هستند (که عرب نیستند). نتیجه جنگ، تاریخ عیلام را برای همیشه تغییر داد. عیلامیان کوهنشین تاوان خیانت خود را دادند. عیلامیانی که بخش مهمی از خاک خود را از دست داده بودند دچار شورش های داخلی شد. عیلامیان کوهنشین از خیانت رهبران خود خشمگین بودند و مدام شورش میکردند. درین حین پارسیان که بازماندگان همان آریایی هایی بودند که چند قرن قبل به عیلامیان و خویشاوندان آنان آرتی ها پناه آورده بودند فرصت را غنیمت شمردند و در طی یک شورش خونین هر آن چه از عیلام مانده بود را بلعیدند (یعنی صاحب تمدن اماده عیلامیان شدند). ناگفته نماند که پارسیان نقش مهمی در ایجاد اختلاف بین عیلامیان در آستانه حمله آشوریان داشتند و عملا ستون پنجم آشوریان بودند. بعد از به تخت نشستن کورش هخامنشی که همزمان با تضعیف آشوریان است پارسیان شروع به پیش روی در خاک آشور که بخش هایی از خاک عیلام را هم شامل میشد کردند. و شوش به دست پارس ها افتاد . عظمت این شهر به حدی بود که بعد از به آتش کشیده شدن از سوی آشوریان همچنان بزرگترین دولت شهر جهان بود، کورش در ابتدا آن را مقر حکومت خود قرار داد. کورش از ترس شورش عیلامیان که درین مقطع تمامشان حول محور نفرت از پارسیانی که در چشم عیلامیان خائنین بودند که از ضعف آنان سواستفاده کرده بودند متحد شده بودند، کورش شروع به سرکوب عیلامیان کرد. اما اوج این قتل عام ها دوران داریوش سفاک است. پادشاهی که از ماد تا عیلام را به خاک و خون کشید که شرح آن در کتیبه های بیستون موجود است . اما جنایات اصلی در واقعه پوریم اتفاق افتاد. آرتی های متمدن ، بافرهنگ و صلح دوست که خویشاوندان عیلامیان بودند در کرمان در اتش خشم پارسیان سوختند. نفرت دائمی یهودیان از عیلام و عیلامی در نهایت کار خود را کرد. عیلامیان که بعد از سرکوب های خونین داریوش مدتی بی حرکت مانده بودند از تیغ خشایار شاه نجات یافتند و یهودیان بهانه ای برای قتل عام انان نیافتند. اما آرتی هایی که از ظلم پارسی ها به ستوه آمده بودند و سر به شورش برداشته بودند در چاهی افتادند که یهودیان برای آنان کنده بودند. در واقعه پوریم هزاران انسان بیگناه که همگی آرتی بودند توسط پارسیان با همکاری یهودیان قتل عام شدند(قضیه سیزده نحس که در بین لرها نهادینه و اعتقادی هست یادگار همین واقعه پوریم میباشد). بعد از پایان دوران سیاه هخامنشی که عملا بازوی یهود در ایران بودند، با روی کار آمدن مقدونی ها و سپس ترکان اشکانی همه چیز تغییر کرد ، و به دلایلی که بر ما معلوم نیست بازماندگان عیلامی توانستند استقلال خود را بدست بگیرند و حکومت کوچکی را تشکیل دهند و بنام خود سکه ضرب کنند. مقدونی ها و اشکانی ها از از سرزمین های عیلامی عقب نشستند و حکومت عیلام را اینبار با نام عیلامک یا الیمایی به رسمیت شناختند. الیمایی ها بازماندگان عیلامیان بودند که در همان سرزمین عیلامیان با همان مسلک و خدا و دین و آیین و لباس حکومت عیلامی را دوباره بنا نهادند. الیمایی ها در جنگ های مداومی با تمدنی از بین النهرین جنوبی به نام میسان ها بودند . این جنگ ها چند قرن به طول انجامید و در نهایت با پیروزی الیمایی ها به پایان رسید. این پیروزی همزمان بود با ضعف شدید اشکانیان . الیمایی ها فرصت را غنیمت شمردند و به رهبری شخصی به نام اردشیر بابکان بر علیه اشکانیان شوریدند و طومار آنان را در هم پیچیدند. عیلام کهن این بار با نام امپراطوری ساسانی پا به عرصه جهان گذاشت و دوباره شکوه و عظمت عیلام را زنده کرد . وعده شکوه عیلام خداوند در کتاب ارمیا ۴۹ وعده داده است که سلطنت خود رادر عیلام بنا خواهد کرد. ادامه دارد...... منابع؛ تحقیقات اجمالی از کتب زیر؛ تورات تمدن گمشده عیلام والتر هاینتس ایران از آغاز تا کنون اثر جورج گلن کامرون تحقیقات هیئت باستان شناسی فرانسه به رهبری دمورگان ساسانیان آرتور کریستین سن کتاب عیلام اثر الیزابت کارتر گرد آوردی شده توسط دانشگاه کالیفرنیا تاریخ باستان کمبریج تاریخ باستان خاورمیانه‌ اثر سر جیمز بریس تاریخ عیلام باستان اثر پرفسور دانیل تی پاتس تاریخ خاور نزدیک اکسفورد