پایگاه جامع فرق،ادیان و مذاهب _ سرسپردن يا سردادن به معنای جان فدا كردن، سر را تسليم نمودن است. آیین سرسپاری برای ورود به فرقه اهل حق در نظر گرفته شده و در دو موضع انجام می‌شود: یکی هنگامی که نوزادی از اهل حق به دنیا می‌آید (که به این فرد چکیده می‌گویند) و دیگری هنگامی که فردی از غیر اهل حق قصد ورود به این فرقه را دارد.(که به این فرد چسبیده می‌گویند)

این آیین در فرقه اهل حق اهمیت خاصی دارد و از نظر این فرقه اگر کسی سرسپرده یکی از سادات اهل حق نباشد، مثل گاو بی گاوچران سرگردان است.(1) گاو بى گاوان بى گاوان گاوى، تا سر نسپارين كرده ولاوى؛ گاو بدون گاوچران رها است تا سر نسپاريد سرگردان هستيد.هر كس به پير و سيد سر نسپارد و از او اطاعت ننمايد همچون گاو بدون گاوچران سرگردان خواهد بود».(1)

مراسم سرسپردگی چنین است که برای کسی که سر می‌سپارد یک خروس با خواندن دعای مخصوص بر کارد، سر می‌برند و آن را فقط با چاشنی نمک می‌پزند، بدون اینکه کسی از آن بچشد. ضمناً مقداری برنج که در حد امکان از نیم من کمتر نباشد پلو می‌کنند و آن را در جم، یعنی در حضور خلیفه (سید) و خادم (کاکی) و هرچند نفر دیگر که حاضر باشند، دعا می‌دهند و پس از تقسیم مساوی بین حاضران و خانواده و خواندن دعای سفره نیاز با یک عدد جوز حاضر می‌کنند. هنگام نیاز جوز، کاکی خدمت جم را عهده‌ دار می‌شود. سید که وکیل پیر است، جوز را خرد می‌کند و خادم، آن را همراه با نیاز در جم تقسیم می‌کند. سید دعای جوز را می‌خواند. سپس خادم در حالی ‌که یک دست زمین گذارده با دست راست خود با حاضران در جم دست‌بوسی می‌کند. کسی‌ که سر می‌سپارد در صورتی که بالغ باشد با دست چپ قبا (کت) دلیل را گرفته و با دست راست با جم‌نشین دست‌بوسی می‌کند و اگر کودک باشد برای او وکیل تعیین می‌شود (2)

حال سوال از جامعه محترم اهل حق این است که منشاء این سرسپاری چیست و از کجای کلام الهی و سخنان معصومین (علیهم السلام) می توان آن را استنباط کرد و چه دلیل نقلی و عقلی را می توان بر حجیت آن اقامه کرد؟ اگر اطاعت و سرسپاری نسبت به سادات فرقه اهل حق در طول اطاعت و تسلیم شدن در برابر خداوند است، چرا سادات اهل حق پیروان و سرسپردگان خود را به انجام دستورات الهی و اطاعت از فرامین خداوند سفارش و راهنمایی نمی کنند؟ و اگر این افراد، دلیل و راهنما هستند، پیروان خود را به چه اموری هدایت و راهنمایی می کنند و ثمره عملی این سرسپاری چیست؟

پی نوشت:

(1). شاهنامه حقيقت، نعمت الله جيحون آبادى،جیحون، ص 418

(2). سرودهاى دينى يارسان، موسوى، ماشاء اللّه ، انتشارات،امیر کبیر، ص 117

(3).مجموعه آئین و اندرز و رمز یاری، القاسی،مجید، بی‌تا، ص 35