پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکی از اعتقادات اهل سنت اطاعت از حاکم است. فرقی نمی‌کند که حاکم ظالم باشد یا عادل، در هر صورت باید از حاکم اطاعت کرد و حتی پشت سر حاکم فاسد نیز نماز خواندن جایز است.[1] در مقابل این نگاه خوش‌بینانه به حاکم، در قرن اخیر نگاه افراطی شکل گرفت که معتقد است باید علیه حاکم فاسق و ظالم قیام کرد و چنین حاکمی حتی مسلمان نیست، بلکه کافر است.[2] این نگاه جریان سلفیه جهادی به حاکمان بلاد اسلامی است.
با توجه به این دو نگاه نسبت به حاکم، باید گفت: هر دو نگاه، افراط کرده‌اند، زیرا نه اطاعت از حاکم ظالم و فاسد در هر شرایطی لازم و واجب است و نه کافر خطاب کردن حاکم مسلمان جایز است. زیرا اگر چه آن حاکم ظالم باشد، ولی کافر نیست.
در این‌جا می‌خواهم سخن یکی از اشخاصی را نقل کنم که وی اگر چه شخصی تندرو و افراطی است، ولی سخن درست و به جایی در این رابطه گفته است. این سخن از جهیمان العتیبی است که در اول محرم سال 1400 قمری، خانه خداوند را تصرف کرد و در صدد مقابله با آل سعود بود. وی خطاب به عالمان وهابی می‌گوید: «اگر شخص ضعيفی خطا کند، بر او سخت می‌­گیرند، اما اگر سلطان خطا کند، برایش عذر می‌تراشند و اگر عذری نیافتند برای خودشان عذرتراشی می‌کنند که در موضع ضعف هستند و قدرت تغییر امور را ندارند. این در‌ حالی است که سکوت در مورد برخی و بیان در مورد برخی دیگر، بر خلاف ملت ابراهیم است که در بيان حق، نه از جان خود و نه از مالش دريغ كرد.»[3]
این سخن اگر چه از شخصیتی افراطی است، ولی به هر حال سخن حقی است. واقعاً چرا جامعه متدین اهل سنت در مقابل سلطان جائر سر تسلیم فرود می‌آورند، ولی در مقابل خطا و گناه ضعیفان با صدای بلند نهی از منکر می‌کنند! آیا چنین چیزی درست است؟

نویسنده: م.ج

پی‌نوشت:

[1]. اشعری، ابوالحسن، الإبانة، تحقیق: فوقية حسين محمود، قاهره: بی‌نا، 1988م، ص33-32.
[2]. طرطوسی، الجزء الثاني من الردود والتعقيبات على أسئلة ومداخلات الإخوان في سجل الزوار، ص26 به آدرس سایت ابوبصیر طرطوسی.
[3]. عتیبی، جهیمان، رساله رفع الالتباس عن ملة من جعله الله اماماً للناس، وب سايت: منبر التوحيد والجهاد، بی‌تا، ص7.