پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ ازجمله شباهتی که بین تصوف و آئین‌های هندی وجود دارد، طریقه‌های مشابهی است که در هر دو مکتب به چشم می‌خورد. تفکر عموم بر این است که طریقه مکتب هندو فقط بر ریاضت شکل گرفته است درحالی‌که فقط گروهی خاص، اصل را بر ریاضت قرار داده‌اند و بعضی اصل را بر معرفت و برخی بر اعمال شرعی و عبادی و برخی بر بی تقیدی و اباحه‌گری گذاشته‌اند. مکتب وِدانتا یکی از این مکاتب هندو است که کوچک‌ترین اعتنایی به مراسم عبادی ندارد. [ادیان و مکتب‌های فلسفی هندی، ص 323] در واقع مکتب وِدانتا همچون اباحیه در تصوف است که سرباز زدن از قوانین و مقررات و واجبات دینی را جایز می‌شمارد و خود را از انجام واجبات و فرمان‌های دینی و خودداری کردن از گناهان و کارهای حرام ناتوان می‌داند. [فرهنگ لاروس، ج 1، ص 12]
طریقه ملامتیه از دیگر طریقت‌های است که مشابه آن در آئین‌های هندو وجود دارد. گرچه فرقه‌ای خاص را نمی‌توان ملامتی خواند ولی شیوه و مسلک ملامتی در بین برخی از صوفیه و فرق آن‌ها جاری و ساری بوده است. ملامتیه یعنی کسانی که برای مبارزه با نفس، تظاهر به گناه و کارهای ناپسند می‌کنند. این طریقه در آئین هندو "لاکولیشاباشوپانا" نام دارد که درباره این فرقه گفته‌شده: «یکی از خصوصیات سالکین این مسلک این است که آن‌ها باید طرز رفتار غیرعادی و دیوانه‌واری برگزینند ... تا مردم آن‌ها را نکوهش و ملامت کنند و این سرافکندگی باعث می‌شود که غرور سالکین در هم بشکند و نفس سرکش آن‌ها آرام گیرد. [ادیان و مکتب‌های فلسفی هند، ص 22] بسیاری از محققین به تأثیرپذیری و شباهت برخی از فرقه های صوفیه با فرقه‌ها و آئین‌های مختلف هندو اذعان کرده‌اند. باوجود قرائن بسیاری که از شباهت فرقه‌های صوفیه با فرقه‌های هندو وجود دارد التقاطی بودن صوفیه و انحرافی بودن آن به خاطر تأثیرپذیری آن از مذاهب غیر اسلامی امری انکارناپذیر است.

پی‌نوشت:
شایگان، داریوش، ادیان و مکتب‌های فلسفی هندی،  انتشارات امیرکبیر، تهران، 1394، ص 323
خلیل جر، فرهنگ لاروس، مصحح حمید طیبیان، انتشارات امیرکبیر، تهران، 1391، ج 1، ص 12
شایگان، داریوش، ادیان و مکتب‌های فلسفی هندی،  انتشارات امیرکبیر، تهران، 1394، ص 22