یکی از موضوعات و مسائل اختلافی میان مسلمانان و وهابیان، مسأله تبرک جستن به پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) و صالحان و آثار به جا مانده از آنان است. مسلمانان در طول تاریخ، به زیارت قبور انبیا، صالحان و علما رفته و با بوسیدن، دست‌کشیدن و گذاشتن صورت بر روی قبور، انبیا، صالحان و علمای خود احترام گذاشته و به آن‌ها تبرک جسته‌اند اما ابن‌تیمیه و اتباع وی این اعمال را حرام دانسته و مسلمانان را به شرک و کفر متهم می‌کنند و آنان را «قبورین» و «عبادت کنندگان قبرها» می‌نامند.

وهابیان اعمال و  رفتار مسلمانان را به رفتار مردم دوران جاهلیت با بت‌های خود، تشبیه کرده و مسلمانان را همانند مشرکین صدر اسلام می‌دانند. ابن‌تیمیه بوسیدن و دست کشیدن بر روی قبر پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) و قبور سایر انبیا (علیهم السّلام)، صالحین، صحابه و اهل‌بیت (علیهم السّلام) را جایز ندانسته و این مطلب را به تمامی علما نسبت می‌دهد.[1]

این در حالی است که منبر رسول گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) یکی از اشیاء و آثار باقی مانده از آن حضرت بود که مورد احترام و تعظیم بسیاری از صحابه قرار گرفته است. صحابه با دست کشیدن بر منبر پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) به آن تبرک می‌جستند. یزید بن عبدالله بن قسیط می‌گوید: عده‌ای از اصحاب پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) را دیدم که وقتی مسجد خلوت شد، رمّانه منبر پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) را گرفته، سپس رو به قبله کرده و دعا کردند.[2]

سعد بن ابی وقاص و عبدالله بن عمر دو تن از صحابه پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) نیز منبر ان حضرت را به عنوان تبرک مسح می‌کردند.[3] یحیی بن سعید هرگاه قصد حرکت به سمت عراق را داشت، ابتدا کنار منبر رسول گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) می‌آمد و آن را به عنوان تبرک مسح می‌کرد و پس از دعا کردن در کنار آن، راهی عراق می‌شد.[4] همچنین عطاء بن ابی رباح تابعی وقتی داخل مسجد رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) می‌شد، برآمدگی منبر پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) را به عنوان تبرک می‌گرفت و سپس رو به قبله به دعا می‌پرداخت.[5]

پی‌نوشت:

[1]. «اتفق العلماء علی أنّ من زار قبر النّبیّ (صلی الله علیه و آله و سلم) أو قبر غیره من الأنبیاء و الصالحین ـ الصحابة و أهل البیت و غیرهم ـ أنّه لا یتمسح به و لا یقبله، بل لیس فی الدنیا من الجمادات ما یشرع تقبیلها إلّا الحجر الأسود.» مجموعة الفتاوی، ابن‌تیمیه حرّانی، مؤسسه دار الوفا، 27، ص 48.
[2]. «عن یزید بن عبدالله بن قسیط قال: رأیت ناسا من أصحاب النّبیّ (صلی الله علیه و آله و سلم) إذا خلا المسجد أخذوا برّمانة المنبر الصلعاء التی تلی القبر بمیامنهم، ثمّ استقبلوا القبلة یدعون.» الطبقات الکبری، ابن سعد، ج 1، ص 254.
[3]. «عن محمد بن إبراهیم بن الحارث التیمی قال: رأیت سعد بن أبی وقاص و ابن عمر یأخذان برمّانة المنبر، ثمّ ینصرفان.» تاریخ دمشق الکبیر، ابن عساکر دمشقی، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، ج 54، ص 157.
[4]. «عن یحیی بن سعید أنّه حیث أراد الخروج إلی العراق جاء إلی المنبر، فمسحه و دعاء.» کشف الإرتیاب، سید محسن امین حسینی عاملی، انتشارات غدیر، تهران، ص 345.
[5]. «عن مالک رأیت عطاء بن أبی رباح دخل المسجد و أخذ برمّانة المنبر، ثمّ استقبل القبلة.» سیر أعلام النبلاء، ذهبی، مؤسسة الرسالة، بیروت، ج 8، ص 54.