حمله اعراب
باغبان برای پربار شدن درختانِ باغش بايد به درختان آب داده و به آنان رسيدگی كند و به سراغ شاخ و برگ‌های آفت‌زده رفته آنان را برچيند و درون آتش بيندازد. ليكن خشونت اسلام نيز همانندِ رفتارِ باغبان با شاخ و برگ‌های آفت‌زده از سر محبت است. بايد آفت و آفت‌زده را اصلاح كرد و اگر قابل اصلاح نبود، بايد از بين بُرد، تا باغ را نجات داد و اين محبت است. عين رحمانيت است...
در جنگ جلولاء، و جنگ‌هاى مشابه كه حكومت ساسانيان شكست خورد، ساسانيان چند برابر مسلمانان، نيروى جنگي و تسليحاتى داشتند، از اين همه مظلوم نمايى باستانگرايان اين سؤال پيش مى‌آيد كه چرا ساسانيان آنگونه شكست خوردند؟ پس مردان ايرانى كجا بودند؟ چرا مردم ايران از حكومت ساسانيان دفاع نكردند؟ چرا اكثر ايرانيان براي سقوط حكومت ساساني لحظه شماري ميكردند؟
شایعه ای شده است که شخصی به نام مهرداد، سردار لُر با 400 نفر از نیروهای تحت امر خود در مقابل ابوعبید ثقفی ایستاد و در نبرد تن به تن او را کشت. لیکن حقیقت این است که چنین شخصیتی (مهردار سردار لُر) وجود نداشته و ابوعبید ثقفی هم در نبرد تن به تن با کسی کشته نشد. بلکه زیر پای فیل‌های جنگی کشته شد. چنین سخنانی هیچ‌گاه رشادت‌های قوم لُر را زیر سؤال نمی‌برد.
ساسانیان و زرتشتیان در اواخر عصر ساسانی چنان در فساد و ظلم و استبداد غرق بودند، که مردم ایران با تمام وجود از آنان متنفر بودند. حتی در مقدمه جنگ قادسیه، نظامیان ساسانی از تزلزل حکومت سوء استفاده کرده به زنان ایرانی تجاوز نمودند و اموال مردم را غارت کردند. حال سؤال ما از باستانگرايان این است که اگر 1400 سال پیش حضور داشتند، چه می‌کردند؟! آیا با مردم کشورشان همراه می‌شدند؟! یا در تجاوز...
گذشته چراغ راه آینده است. در بررسی تاریخ باید حقیقت را جست و از تعصب و باورهای نژادپرستانه دوری کرد. باید از تاریخ عبرت گرفت و درس آموخت. درباره مسلمان شدنِ ایرانیان، آیا پذیرش اسلام به زور شمشیر بوده یا از روی اختیار؛ باید به عرض برسانیم که همه تاریخ‌پژوهان و دانشمندانی که دربارۀ ایران، به نیکی پژوهش کردند، معتقدند که اگرچه فتح ایران به دست عرب، با شمشیر...
احسان یارشاطر، متولد ۱۲۹۹ هجری خورشیدی، بنیانگذار مرکز مطالعات ایرانشناسی و استاد بازنشسته مطالعات ایرانی در دانشگاه کلمبیا نیویورک است. وی همچنین مؤسس و سرویراستار دانشنامه بزرگ ایرانیکا (Encyclopædia Iranica) است. ایشان معتقدند که عمده ایرانیان از روی اختیار مسلمان شدند. همچنین گفته اند که وشنفکران نخبه ایرانی خودشان را وقف...
کمیل گماردۀ حضرت علی (علیه السلام) در فیروزآباد یا دیگر نقاط فارس نبود. از سویی مقبره‌ای که امروزه به نام کورش مشهور شده، در عصر ساسانیان و پس از آن زیارتگاه مردم نبود (و ساسانیان اصولاً نامی از هخامنشیان نمی‌آوردند). همچنین تخریب معابد و مقدسات اهل‌کتاب در فقه اسلامی جایز نیست. کمیل نیز ابداً رابطه خوبی با معاویه نداشت. این نوشتار، پاسخی است به یاوه‌گویی‌های...
اسلام با ورود به ایران ضمن مبارزه با حکومت طبقاتی ساسانی که اجازه نمی‌داد افراد طبقات پایین جامعه درس بخوانند و به مراتب بالای اجتماعی دست یابند، زمینه را برای رشد بزرگ‌ترین مفاخر ایرانی مربوط به دوره اسلامی فراهم نمود. قتل بزرگانی چون ابن مقفع و رازی توسط اعراب ادعایی نادرست و مخالف با سندهای تاریخی است. نابودی زبان فارسی نیز اتهام واهی دیگری است که...
هر چند انگیزه‌های مادی یکی از عوامل تحریک کننده برخی از اعراب در شرکت در فتح ایران بوده، اما بدون شک انگیزهای معنوی نیز سهم بسیار عمده‌ای در این رابطه داشته است. از گفت و گوی نمایندگان سپاه اسلام با سرداران سپاه ساسانی، به این انگیزه‌های معنوی و اعتقادی، تا حدی می‌توان پی‌برد هر چند انگیزه‌های مادی یکی از عوامل تحریک کننده برخی از اعراب در شرکت در فتح ایران بوده...
فتح ایران به دست سپاه عرب، همواره محل بحث و گفتگو بوده است و در مسیر پژوهش هرچه پیشتر رویم، درهایی نوتر و شگرف به رویمان باز می‌شود. در این میان حکایت عجیب سپاه ساسانی و برخورد حیرت‌آور و تحقیرآمیز اشراف ساسانی با سربازان ایرانی، قابل توجه است. از جمله در فتح یکی از مناطق جنوب غربی ایران به دست سپاه عرب، سران ارتش ساسانی، سربازان ایرانی را با زنجیر بستند تا آنان فرار نکنند...
تسامح و تساهل اسلامی در برابر سخت‌گیری‌های دین زرتشتی و حکومت ساسانی، از دیگر عواملی بود که سبب جذب ایرانیان به اسلام شد. در دوره ساسانیان هر چند در ابتدای عهد یزدگرد اول به مسیحیان اجازه انجام آزادانه مراسمات دینی‌شان داده شد اما این وضعیت پایدار نماند. ریشه عدم تسامح در این دوره را باید در رسمیت یافتن مذهب زرتشت سراغ گرفت...
نويسندگان ضد دين تنها به روابط حضرت، با خلفا اشاره دارند و از حمايت‌های امام علی(علیه السلام) سخن مي گويند؛ درحالیكه آن حضرت اعتراضات بسيار شديدی نيز به هر يک از خلفا داشته است. خطبه سوم نهج البلاغه كه به خطبه «شقشقيه» معروف است، گوشهای از اعتراضات آن حضرت به خلفا است که...
اشپولر مي نويسد: «تقريبا تمام ايرانيان بدون اعمال زور و فشار خارجی معتنا بهی از طرف فاتحان در مدت قرون اندكی به اسلام گرويده اند.» ايرانيان تا اسلام را نمی‌شناختند با آن مقابله نموده و بر دين خويش باقی بودند و چون با مبانی ارزشنمد اسلام آشنا شدند به راحتی آن را پذيرفته و حتی در راه آن فداكاری‌های بسيار نمودند...
پيدايش آراء مثبت و منفی، همچون پيدايش تمدن اسلامي، يا دين شمشير نامیدنِ اسلام، از بين بردن تمدن ايرانی توسط عرب و... سبب بحث‌ها و مجادلات فراوانی گرديده است، كه البته اين نظرات از سوی محققين ايرانی و غيرايرانی اعم از مسلمان و غيرمسلمان مورد نقد واقع شده است. در اين مقاله سعی بر اين است که چگونگی راهيابی اسلام به ايران و عكس العمل ايرانيان در برابر آيين اسلام...